Ingrid Musenbrock bij haar interpretatie van het zelfportret van Van Gogh uit 1889

Schilderij in Gent geeft geheim prijs: niet Van Gogh, maar kunststudente maakte in jaren 90 het 'zelfportret' 

De echte schilder is bekend van het vermeende schilderij van Vincent Van Gogh dat tijdens een verbouwing werd gevonden in Gent. Het gaat om een vrouw die het werk ruim 30 jaar geleden maakte, als vriendendienst. Een koppel uit de Rabotwijk hoopte op een echt werk van de meester, maar metingen van UGent wezen uit dat de gebruikte verf te modern is. 

Het verhaal over de vermeende Van Gogh in het huis van Hannes Vercamer en Lore Bertrem, leest als een detective. Het koppel deed de ontdekking bij verbouwwerken. Achter een gipsmuur verscheen iets dat op een zelfportret van de meester leek. 

Vercamer en Bertrem - en de kinderen - hoopten dat het om een echt werk van Van Gogh ging en klopten aan bij experten. Ze kregen er geen gehoor en stapten met hun verhaal naar VRT NWS. De hoop kreeg een knauw toen de UGent bewees dat de verf niet uit de tijd van Van Gogh stamt, maar moderner is. Het werk is dus recenter. 

De puzzelstukken vallen in elkaar na een getuigenis van Kris Van Elsen, en een gouden tip bij de krant De Gentenaar. 

Gentse kappersdochter die kunst studeerde

"Begin de jaren 90 woonde ik in dat huis", vertelt Kris Van Elsen. "Ik huurde het met een goede vriend Frank. De woning was in een redelijk vervallen staat. Twee vriendinnen stelden voor om voor wat artistieke schoonheid te zorgen. Ze hebben er de muren geschilderd en hebben het plafond versierd met een heuse sterrenhemel." 

"Ik herinner me dat Ingrid, één van de twee vrouwen, op de overloop een Van Gogh heeft nageschilderd. Na al die jaren ben ik haar familienaam vergeten. Ze studeerde kunst en was de dochter van een kapper uit Gentbrugge." De locatie die Van Elsen beschrijft, klopt. Het werk hangt op een plek waar vroeger een gang was. 

"Het schilderij hebben wij niet verstopt, we hebben het er zo achtergelaten. Het huis was verwaarloosd. Ik vermoed dat de eigenaar het gerenoveerd heeft en dat het zo achter een muur is geraakt." De timing klopt. In 1993 wordt het huis verkocht, de nieuwe eigenaar zou nooit van het schilderij geweten hebben. 

"Het was een vage herinnering"

De vrouw terugvinden blijkt een onmogelijke opdracht. Tot ze zich meldt bij de krant De Gentenaar. "Het is mijn zoon die me overtuigd heeft om ermee naar buiten te komen", vertelt Ingrid Musenbrock. 

"Toen het nieuws bekend raakte, was ik met studenten in Milaan", zegt Musenbrock. Ze geeft intussen les in het kunstonderwijs. "Ik had het gemist en hoorde het van mijn ouders. Ik had het verhaal ooit verteld. Toen ik foto's zag, kwam het allemaal terug." 

Ik heb het op een namiddag geschilderd, na het gezicht was ik het een beetje beu

Ingrid Musenbrock, de vrouw die het zelfportret van Van Gogh naschilderde

"Eén van mijn beste vriendinnen toen was Annuschka. Ze was het lief van Kris. We hebben het huis inderdaad onder handen genomen. Ik weet niet waarom ik een Van Gogh heb gekozen, ik vond het toen een leuke gimmick." 

Musenbrock herinnert zich dat ze het schilderen na enkele uren wel beu was. "Ik ben met het gezicht begonnen, maar de afwerking heb ik ruw gedaan. Ik was het zat, ik herinner me dat we daarna een glaasje wijn hebben gedronken." 

"Fantastisch dat dit raadsel is opgelost"

"Het is ongelooflijk dat dit toch opgelost geraakt is. Dat hadden we echt niet meer verwacht. De vele vraagtekens die er waren zijn nu weg. Het is leuk dat er een sluitstuk gekomen is. Het is een mooi verhaal én een mooi werk", zegt Hannes Vercamer. 

De familie Vercamer-Bertrem, Ingrid Musenbrock én Vincent Van Gogh
© VRT NWS - Ward Schouppe

Dochters Lou en Zsazsa moeten de dromen opbergen. "Ik ben wel blij dat we nu eindelijk weten wie het geschilderd heeft. Het is een verhaal dat ik nooit zal vergeten. Het raadsel is opgelost. Dat is het belangrijkste!"

Het schilderij zal blijven waar het is, in de slaapkamer van de ouders van het gezin. "Ingrid en haar studenten zijn zeker welkom om nog eens te komen kijken, maar dan wel liefst tijdens de kantooruren", lacht Hannes. 

het werk is nu ook, na ruim 30 jaar, gesigneerd
© VRT NWS - Ward Schouppe

Meest gelezen