Rijke fraudeurs die hun straf afkopen? Met deze regering zitten ze gebeiteld
Meryame Kitir is fractieleider voor sp.a in de Kamer.
Met de dag wordt duidelijk dat de grote goednieuwsshow rond het Zomerakkoord gaten verbergt. De pensioen-onzekerheid is daar maar één voorbeeld van. Waar deze regering dan weer geen gras over laat groeien en geen dubbelzinnigheid duldt, is de zogenoemde afkoopwet. Die laat toe dat rijke fraudeurs hun gevangenisstraf gewoon ontlopen door ze… af te kopen. Gewoon omdat het kan. Gewoon omdat ze rijk genoeg zijn.
Komende dinsdag stelt de onderzoekscommissie Panama Papers haar eindconclusies voor, maar in de koffiekamer van het parlement beslisten N-VA, CD&V, Open Vld alvast om de afkoopwet in ere te houden. Met een brede glimlach op het gezicht tweette CD&V-parlementslid Roel Deseyn donderdag het onderonsje. Een onderonsje zonder oppositie. “Witte rook in #panama papers. Lijvig verslag vindt consensus in de meerderheid”.
Na alle Leaks en Papers van de voorbije jaren was de verontwaardiging over zoveel fiscaal onrecht in dit land groot. De belofte om dat onrecht aan te pakken, dringend aan te pakken, was er dan ook over de partijgrenzen heen. Een onderzoekscommissie moest nagaan hoe de vork aan de steel zat. Hoe bijvoorbeeld een gedrocht als de afkoopwet in het verleden tot stand is gekomen en hoe we die oneerlijkheid uit onze samenleving moeten weren.
Vandaag, na maandenlang constructief samenwerken, lijkt die bezorgdheid in een poging om die verontwaardiging een gezicht te geven en van antwoord te dienen, van geen tel meer. Als de lobby - net zoals die van de gevechtsvliegtuigen en de kernenergie - overuren draait, dan is deze meerderheid er als de kippen bij om te luisteren en niet te wachten.
Het staat in schril contrast met de man die op de strafbank wordt gezet omdat hij zijn zorgpremie niet tijdig betaalt, en maar zelf moet opdraaien voor de kosten van zijn kankerbehandeling. Of wanneer iemand zijn rekening niet tijdig betaalt en zijn oorspronkelijke schuld vertienvoudigd ziet door een schuld-industrie die miljoenen winst maakt met miserie. Neen, dan luisteren deze ministers en hun parlementsleden niet. Dan is er geen respijt noch mededogen. Dan straffen ze liever.
Komende dinsdag stelt de onderzoekscommissie Panama Papers haar eindconclusies voor, maar in de koffiekamer van het parlement beslisten N-VA, CD&V, Open Vld alvast om de afkoopwet in ere te houden
Dat de afkoopwet zou en moest blijven - zonder de eindconclusie van de commissie af te wachten - was al duidelijk eind juli, toen de regering haar Zomerakkoord presenteerde. 50 miljoen moet het opbrengen, net zoveel als vroeger. En dus verandert dus zo goed als niks. Alle Leaks, Papers en verontwaardiging ten spijt. Politici van de meerderheid moeten zich vandaag dan ook luidop de vraag stellen welk signaal ze zo uitsturen. Gaan ze echt toelaten dat wie rijk genoeg is en vals speelt, door te ‘dokken’ zijn straf kan ontlopen? Willen ze echt een wet verlengen die oneerlijkheid een gezicht geeft? Samen met mijn partij zal ik mij hevig blijven verzetten tegen de afkoopwet.
Niet alleen omdat fundamentele oneerlijkheid het DNA van deze wet bepaalt, maar nu ook omdat de democratische rol van een onderzoekscommissie én van het parlement buitenspel gezet wordt. Met een pennentrek werden kritische bedenkingen en bijsturingen immers weggeveegd in de koffiekamer.
Als je wil dat iedereen eerlijk bijdraagt, naar draagkracht en vermogen, is fraude vermijden prioritair. In de eerste plaats betekent dat grote financiële criminaliteit altijd en overal kordaat aanpakken. Dat brengt véél meer op dan een schamele 50 miljoen euro. Geld dat we bijvoorbeeld kunnen investeren in zorg of de pensioenen van mensen, ik zeg maar wat. Maar vooral betekent dat ook dat er voor grote valsspelers in geen enkel geval bewegingsruimte is om te schikken of af te kopen. Nooit. Nul. Dat laatste is een noodzakelijke voorwaarde om het rechtvaardigheidsgevoel bij de burger te herstellen én een ontradend effect te hebben op potentiële fraudeurs. Alleen zo’n beleid kan én zal leiden tot minder fraude en dus een eerlijkere fiscaliteit. Alleen zo’n beleid kan én zal er toe leiden dat wie vandaag hard zijn best doet, minder belastingen moet betalen omdat anderen dat ook doen.
Is er nu nog hoop? Wel ja, er is nog hoop. In het pensioendebat is al gebleken dat deze ministers niet goed wisten wat ze precies beslisten afgelopen zomer. Dat is dan toch één positief punt aan dit Zomerakkoord dat met losse eindjes aan elkaar hangt. Laten we er dan ook volop gebruik van maken om de afkoopwet af te schaffen. Tot dinsdag is er zelfs nog tijd om om dat te doen in het eindverslag van de commissie.