Deze nieuwe kreeftensoort heeft geen mannetjes nodig om zich voort te plannen
De marmerkreeft is een gemuteerde kreeftensoort waarbij mannetjes overbodig zijn: de soort bestaat uitsluitend vrouwelijke exemplaren. Alle marmerkreeftjes zijn afkomstig van één oermoeder die in de jaren 1990 in een Duits aquarium verbleef en zichzelf kloonde. Haar nazaten zetten haar werk zo enthousiast verder, dat de soort momenteel als een echte pest wordt beschouwd.
De marmerkreeft of procambarus virginalis ontstond in de jaren 1990. Het allereerste exemplaar was een nakomelinge van een mannelijke en vrouwelijke Georgiakreeft, een inheemse soort uit Florida. In 1995 kocht een liefhebber haar op een insectenbeurs en bracht haar onder in een aquarium in Duitsland. Maar de kreeft bleek te beschikken over een extra set chromosomen – een mutatie die haar onderscheidde van haar ouders en haar in staat stelde om zich voor te planten zonder partner – en begon zichzelf te klonen.
Snelle verspreiding
De oermoeder plantte zich zo snel voort dat de oorspronkelijke eigenaar de nakomelingen naar de dierenwinkel bracht, waar ze werden gekocht door andere aquariumhouders. Maar ook haar afstammelingen blijken lustige kwekers en de tienpotige kreeftjes hebben zich ondertussen verspreid over de hele wereld: ze werden al aangetroffen in Japan, Madagascar, de VS en meerdere Europese landen waar ze overal de ecosystemen verstoren. De verkoop van de vijftien centimeter grote diertjes is bijgevolg ook verboden in de Europese Unie.
“Dat ene dier stichtte de hele soort en nu hebben we er wereldwijd miljarden,” zegt Wolfgang Stein, een neurowetenschapper aan de Illinois State University die samen met een team van wetenschappers het genoom van de marmerkreeft in kaart bracht. “Als je één diertje hebt, zal je er drie maanden later zo’n 200 à 300 hebben,” vertelt hij. De studie waaraan hij meewerkte, wordt beschreven in het vakblad Nature, Ecology and Evolution.
Aanpassingsvermogen
De onderzoekers ontdekten ook dat de marmerkreeftjes over drie sets chromosomen beschikken, terwijl de meeste dieren er maar twee hebben: een van elke ouder. Ze vermoeden dat dit vermoedelijk een effect heeft op de manier waarop de genen in elk exemplaar tot uiting komen: mogelijk biedt dit de soort de kans om zich aan te passen aan verschillende omgevingen.
Stein zegt dat alle exemplaren identiek zijn omdat ze hetzelfde DNA delen, maar dat er desondanks toch “kleurverschillen” zijn. “De dieren die hier door ons in de VS gecatalogeerd werden, waren meer blauw dan degenen uit Duitsland en Madagaskar,” vertelt hij. De omgeving speelt daarbij waarschijnlijk een belangrijke rol. “Wanneer ze opgroeien in eenzaamheid hebben ze de neiging om blauw te zijn,” terwijl de exemplaren die samenleven met andere soortgenoten grijzer zijn, licht hij toe.
Kankeronderzoek
De unieke genetische samenstelling van de marmerkreeft kan bovendien inzichten bieden bij onderzoek naar het ontstaan van tumoren, die ook evolueren door zichzelf te klonen en in staat zijn om zich aan te passen aan diverse omgevingen.
“Wat we in slowmotion zien in de evolutie van de marmerkreeft, is iets dat gebeurt in de erg vroeg stadia van tumorvorming,” zegt kankeronderzoeker Frank Lyko, die betrokken is bij de studie. Hij is ervan overtuigd dat de kreeftjes kunnen helpen bij het begrijpen van de vroege stadia van tumorontwikkeling.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
KIJK. Van mysterieuze vissen tot verschillende koralen: wetenschappers ontdekken honderd nieuwe soorten van zeeleven
-
Wordt het fokken van teckels in Duitsland verboden? “Zo'n vaart zal het niet lopen”
Komt er in Duitsland een verbod op het fokken van teckels? Een nieuw wetsontwerp, dat specifiek hondenrassen met ‘skeletafwijkingen’ viseert, lijkt daarop aan te sturen. Het Duitse ministerie van Landbouw verzekert echter dat het zo’n vaart niet zal lopen. -
HLN Shop
Is een automatische elektrische fiets interessant voor jou?
Mooi lenteweer nodigt uit om op je fiets te springen. Wie daarbij niet na een paar straten al in het zweet wil staan, gaat voor het gemak van een elektrisch exemplaar. Die worden bovendien steeds beter en het assortiment almaar breder. Zo kan je vandaag ook kiezen voor een automatische e-bike. Hoe werkt dit en voor wie is het een goed idee? HLN Shop houdt de voor- en nadelen tegen het licht. -
-
3
Fossielen die door 11-jarig meisje gevonden werden aan Britse kust blijken van grootste zeereptiel ooit
-
Waarom er steeds minder dode vliegen op je voorruit zitten
Nog niet zo lang geleden had de voorkant van elke auto veel weg van een kerkhof voor vliegen, muggen of andere vliegende insecten. De laatste jaren lijkt dat veel minder het geval. Maar is dat ook zo? En zo ja, hoe komt dat? -
Zuid-Afrika wil komaf maken met fokken van leeuwen voor 'trofeejacht’
De Zuid-Afrikaanse minister van Milieu wil een einde maken aan het fokken van leeuwen voor de zogenaamde ‘trofeejacht’. Daarmee wil hij de reputatie van Zuid-Afrika als natuurbeschermer herstellen. -
3
Hij was “te speels” om drugshond te worden, maar nu steelt deze labrador alle harten bij reddingsactie na aardbeving in Taiwan
-
Livios
Vermenigvuldig je energie zónder er extra voor te moeten betalen: met dit toestel kan het
-
PREMIUM
Zwitserland verbiedt onverdoofd slachten van... kreeften
-
Spaargids.be
Geen huwelijkscontract afgesloten: wat staat je dan te wachten bij een scheiding of overlijden?
Eigendom wordt bepaald door het huwelijksvermogensrecht en niet door de naam op de rekening. Ben je gehuwd, dan moet je dus kijken hoe je precies getrouwd bent. Is dat met een gemeenschap van goederen? Met een scheiding ervan? Of met nog een andere regeling? Spaargids.be overloopt de mogelijkheden. -
Echtpaar dat met 159 katten en 7 honden in klein appartementje leefde, mag nooit meer huisdieren houden: “De zaken zijn uit de hand gelopen”
3 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerraf janssens
Francinne Declerque
rudi Dido