De vier kunstexperts in Stukken van Mensen waren met verstomming geslagen toen ze de werken voor­geschoteld kregen. Twee schilderijen van Jan Brueghel de Jonge, kleinzoon van de bekende Pieter Bruegel de Oude. “Al zo’n 45 jaar zit ik in de branche, slechts één keer kreeg ik een Brueghel binnen”, zei Mon Bernaerts van het gelijknamige veilinghuis.

Er werd 1,5 miljoen euro ­geboden, maar dat was te weinig. De anonieme verkoper verwachtte niet minder dan 2 miljoen euro voor beide werken samen. Woensdag bleek dat ze nog steeds niet verkocht zijn, maar er wordt wel volop onderhandeld met een buitenlandse koper.

Verdwijnen de Brueghels dan uit Vlaanderen? Vlaams cultuurminister Sven Gatz (Open VLD) neemt het zekere voor het onzekere, en laat de werken onderzoeken door het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten van Antwerpen.

“Op het eerste gezicht gaat het om mooie collectiestukken, maar we willen geen overhaaste conclusies trekken over de waarde”, zegt Gatz. “Als de experts van oordeel zijn dat het om topstukken gaat, dan komt dat voor de Topstukkenraad. Geeft die een gunstig advies, dan zullen we de aankoop bekijken, in zoverre het budget het toelaat.”

Het geld voor de aankoop zou dan van het Topstukkenfonds komen, dat op dit moment over 1,1 miljoen euro beschikt. “Als blijkt dat die werken écht de moeite waard zijn, dan kunnen we ­elders bijkomend budget vinden om de aankoop rond te krijgen”, aldus Gatz’ woordvoerster.

Collega van Rubens

Een terechte beslissing, volgens Ben van Beneden, Brueghel-kenner en directeur van het Antwerpse Rubenshuis. “Als het effectief om topstukken gaat, én als ze zeldzaam zijn of een weinig vertegenwoordigd thema aansnijden, dan moeten ze zeker in aanmerking komen voor aankoop.”

Van Beneden geeft toe dat Jan Brueghel de Jonge minder bekend is dan zijn voorgangers. “Maar een goed werk van Jan de Jonge is bijna zo goed als dat van zijn vader. De Jonge heeft nog samen­gewerkt met Rubens, en had dus wel degelijk talent.”