Bijna helft leerkrachten secundair onderwijs stopt binnen de vijf jaar

Het is een van de grote ambities van Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V): het lerarenberoep aantrekkelijk maken en ervoor zorgen dat startende leerkrachten niet meteen opnieuw afhaken. Uit cijfers blijkt namelijk dat startende leerkrachten vaak vrij snel opnieuw uit het onderwijs stappen. Dat is zeker het geval voor leerkrachten in het secundair onderwijs. Zo heeft 44 procent van de leerkrachten die in het schooljaar 2011-2012 hebben gekozen voor een carrière in het secundair onderwijs, het onderwijs intussen opnieuw verlaten.

In het basisonderwijs ligt het verloop lager. Daar gaat het om 26 procent van de leerkrachten in het kleuteronderwijs en 24,6 procent van de leerkrachten in het lager onderwijs. "De cijfers blijven in vergelijking met de voorgaande jaren relatief stabiel, maar zijn wel slecht nieuws met het oog op het toenemend lerarentekort in verschillende regio's in Vlaanderen", zegt N-VA-politica Vera Celis. Volgens haar verlaat een groep leerkrachten het onderwijs "omwille van de hoge werkdruk en de toegenomen psychische en emotionele belasting". De N-VA-politica dringt er daarom op aan om bij de onderhandelingen over het loopbaanpact "maatregelen te nemen die voelbaar zijn op de klasvloer".

In haar antwoord op de parlementaire vraag van Celis wijst minister Crevits erop dat "de uitstroom van leerkrachten zeker een aandachtspunt" blijft, maar dat "een zekere mate van jobmobiliteit normaal en gezond is in elke sector". "Bestaand onderzoek suggereert bovendien dat de uitstroom van beginnende leraren in Vlaanderen niet hoger is in vergelijking met het buitenland of in vergelijking met de uitstroom in andere economische sectoren."

De minister verwijst ook naar de nieuwe cao die onlangs werd afgesloten. Die nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst voorziet volgens Crevits "in een verhoging van de koopkracht van het onderwijspersoneel en een betere startpositie voor beginnende leerkrachten". "Beide elementen zijn van belang om leraren aan te trekken en te behouden. Enerzijds zorgt een verhoging van de koopkracht ervoor dat het salaris van het onderwijspersoneel marktconform blijft. Anderzijds zijn er maatregelen die zorgen voor meer werkzekerheid en aanvangsbegeleiding voor de startende leraar" aldus Crevits. Verder zullen startende leraren sneller vast benoemd kunnen worden.

In dat antwoord kan Caroline Gennez (sp.a) zich niet vinden. "Minister Crevits moet actie ondernemen om het lerarenberoep aantrekkelijker te maken in plaats van nuanceren", zegt ze. "Men neemt leerkrachten niet serieus. Wat nu op tafel ligt zijn slechts muizenstapjes: werkzekerheid voor een beperkt aantal startende leerkrachten voor één jaar, en een tijdelijk project om de werkdruk te verlichten. Waar is de ambitie?" De huidige regeringen hebben door forse besparingen op werkingsmiddelen en een verlenging van de loopbaan voor minder pensioen het beroep van leerkracht vooral zwaarder gemaakt, vindt Gennez.

De Christelijke Onderwijscentrale (COC) vindt dat er een kerntakendebat moet komen met als uitkomst dat de leraar terug kan lesgeven. "Daar heeft hij studies voor gedaan, dat is zijn beroep, daar is hij expert in. Hij heeft er niet voor gekozen om administratie te doen, therapeut te spelen, zijn afwezige collega's te vervangen of mosselen op te dienen", aldus secretaris-generaal Koen Van Kerkhoven in een persbericht.

De nieuwe cao is een eerste aanzet maar biedt geen oplossing voor de werkdruk die blijft toenemen. Ook de ervaren leerkrachten krijgen het steeds lastiger, klinkt het.