De strijd om Europa: Chinese Jack Ma van Alibaba op bezoek bij premier Michel

Dat is de grote vraag die de digitale wereld bezighoudt: "Wie verovert Europa?" Zal het Amerikaanse Amazon er in slagen om de grootste speler te worden in Europa of zijn de troeven van het Chinese Alibaba toch groter?

"We keken vanuit het westen in de beginjaren vooral meewarrig naar Alibaba", vertelt Kristof Vander Stadt van Datanews "wat zijn die daar allemaal aan het doen, vroegen we ons af. Daar is nu een zekere bewondering voor in de plaats gekomen."

"Amazon en Alibaba zijn concurrenten, allebei actief in de e-commerce, maar ze verschillen als dag en nacht", vertelt sinoloog Pascal Coppens van Nexxworks. Hij werkte 20 jaar lang in China in softwarebedrijven. Coppens kent de sector door en door.

Alibaba is uitgegroeid tot een gigantisch imperium. Van een kleine startup in 1999 groeide het uit tot één van de grootste bedrijven in China. Het gat in de markt werd gevonden door Jack Ma die eind jaren '90 vaststelde dat er nauwelijks iets over China te vinden was op het toen nog relatief nieuwe fenomeen "internet". In 1999 richtte hij met een kleine ploeg alibaba.com op, een website om producten in en uit China te vinden. 

Intussen heeft Alibaba talloze websites en diensten. "Noem eender welke sector in de digitale wereld en alibaba is er in actief", zegt Pascal Coppens.

Ze introduceerden bijvoorbeeld een eigen betaalsysteem Alipay. Het is een vorm van uitgesteld betalen. De consument betaalt wel meteen bij bestelling, maar dat geld staat geblokkeerd op een rekening tot het product is geleverd. Pas dan komt het bedrag vrij voor de producent. "Het systeem werd ontwikkeld uit noodzaak, want in China waren creditcards onbestaande begin jaren 2000", vertelt Coppens "tien jaar later heeft Alipay uitgegroeid tot Ant Financial met een banklicentie. Volgend jaar trekt de digitale bank naar de beurs.

En zo innoveert Alibaba op allerlei vlakken, ze hebben tentakels in digitale muziek, video, retail, transacties, leningen, Chinese varianten van ebay en uber,..

"Het meest winstgevende is wellicht de cloudcomputing", zegt Coppens. Alicloud bouwt grote parken vol servers, voor de opslag van data. Die verhuren ze aan bedrijven en overheden over de hele wereld. De investering in servers is relatief laag. Er is weinig risico want het dataverkeer zal niet meer afnemen. De toepassingen digitaal en mobiel blijven integendeel zelfs alsmaar toenemen. De financiële winst uit investeringen in serverparken is groot én de strategische winst is niet onbelangrijk. "Ze kunnen vanzelfsprekend niet aan de inhoud van de data van hun klanten", legt Coppens uit "maar als bijvoorbeeld Coolblue plots veel meer dataverkeer heeft, weet Alibaba als eerste dat dat bedrijf groeit en populairder wordt en dus interessant is."

Het Amerikaanse Amazon focust zich meer. Het is niet op alle terreinen actief in de digitale wereld. Alibaba wel. Dat is al een eerste groot verschil.

Maar het is vooral het verschil in aanpak dat in het oog springt. Neem amazon.com versus aliexpress.com. De eerste heeft grote logistieke kosten omdat het de producten die verkocht worden opslaat en zelf levert. aliexpress.com is daarentegen een pure marktplaats, een digitaal platform tussen producent en consument. "Dat betekent dat ze een kleinere omzet hebben, maar wel meer winst", aldus Coppens.

Terwijl Amazon zijn lokale concurrenten als een bol.com probeert van de markt te concurreren, is de strategie van Alibaba eerder om zich in te kopen in de kleinere lokale spelers en ze dan te controleren. Dat zorgt ervoor dat ze zeer snel kunnen groeien. Volgens Coppens is dat typisch Chinees: "ze denken in partners, voor hen is 1+1=3".

"Er is ook een groot verschil in mentaliteit bij de bedrijfsleiders", getuigt Coppens uit ervaringen in China "Westerse bedrijven denken in marktaandelen. Succes wordt afgemeten aan zoveel procent van de markt in handen hebben. Dat doen ze in het Oosten niet. Voor Chinezen is er geen bestaande markt. Zij blijven denken: we zitten nog aan het begin want de markt blijft groeien."

Jack Ma is één van de oprichters van Alibaba. Hij stond jarenlang aan het hoofd als CEO. Twee jaar geleden besliste hij om iemand anders aan te duiden als CEO en zelf voorzitter te worden. Nu houdt hij zich vooral met diplomatie bezig: contacten leggen en onderhouden om zijn bedrijf te laten groeien.

Ma Yun is zijn echte naam, hij is 54 jaar oud. Ma's carrière is er één van veel vallen en telkens weer opstaan. Hij kokketeert graag met die mislukkingen. Zo moest hij tot vier keer toe deelnemen aan het staatsexamen voor hij mocht gaan studeren. Naar eigen zeggen werd hij ook bij sollicitaties steevast afgewezen. Dus begon hij zelf een bedrijf dat nu één van de grootste van China is. 

"Het is opvallend dat we Jack Ma in het Westen bij naam kennen en de vele andere flamboyante Chinese topmannen van bedrijven niet", mijmert Coppens. "Dat ligt wellicht aan het feit dat zijn Engels uitstekend is."

De eerste kennis van het Engels verwierf hij (ook weer naar eigen zeggen) door actief Engelstaligen op te zoeken. Een pennevriend vond Ma Yun te moeilijk en noemde hem steevast Jack. (lees verder onder foto: Jack Ma imiteert Michael Jackson tijdens jaarlijks feest voor werknemers)

Premier Michel ontving Jack Ma vandaag met veel toeters en bellen. Er was een officieel moment met handgeschud voor het oog van de camera. Maar voor vragen was geen tijd. Wel kwam er achteraf een kort persbericht. "De ontmoeting met Jack Ma kwam er na de recente aankondiging dat Alibaba's logistieke vleugel Cainiao een hub wil openen in zes steden over de hele wereld, waaronder Luik in België". 

Volgens de eerste minister is dit een opportuniteit om België partner te laten worden van eWTP, het Electronic World Trade Platform. In Michels woorden: "De visie van eWTP is de handelsbarrières te verlagen en kmo's over de hele wereld eerlijkere toegang tot markten te bieden, waarbij de privésector en overheden samenwerken".