"Amerikaanse overheid verloor grote hoeveelheid plutonium en hult zich nu in stilzwijgen"
kernwapensVorig jaar verloren twee veiligheidsexperts die werkten voor een labo van de Amerikaanse overheid een lading plutonium die ze moesten gaan oppikken. Dat meldt althans The Center for Public Integrity, een Amerikaanse ngo die zich richt op onderzoeksjournalistiek.
Medewerkers van het centrum puzzelden de informatie samen uit een politieverslag. Dat verkregen ze via een vraag op basis van de Freedom of Information Act, nadat een kleine beschrijving van het incident opdook in een intern rapport van het Ministerie van Energie. Ze stellen dat het verlies van niet-militair nucleair materiaal normaal gezien wordt bekendgemaakt, maar dat het stil blijft wanneer het verlies te wijten is aan de overheid.
Het centrum stelt dat twee veiligheidsexperts van het Nationale Laboratorium van het Ministerie voor Energie in Idaho in maart 2017 "gevaarlijke radioactieve materialen" moesten gaan oppikken in het Texaanse San Antonio, waar ze lagen bij een non-profitonderzoeksinstelling.
Plutonium
Ze moesten het nucleaire materiaal veilig naar Idaho brengen, waar de Amerikaanse overheid een lading civiel en militair nucleair materiaal opslaat. Om zeker te zijn dat ze de juiste zaken meebrachten, namen de specialisten stralingsmeters mee en kleine monsters van gevaarlijke materialen om die af te stellen. Het ging om een met plastic bedekte schijf plutonium, een materiaal dat kan dienen als brandstof voor kernwapens, en cesium, een hoogradioactieve isotoop die potentieel kan gebruikt worden in een zogenaamde 'vuile' radioactieve bom.
Al dat materiaal lieten ze echter in hun gehuurde auto liggen toen ze overnachtten in het Marriott Hotel bij Highway 410, een buurt met veel criminaliteit. De ochtend erna stelden ze vast dat de ramen waren ingeslagen en dat hun kostbare lading foetsie was.
Onvoorzichtig
De politie van San Antonio was stomverbaasd dat de medewerkers niet meer voorzorgsmaatregelen hadden genomen. "Ze hadden zo'n gevoelig instrument nooit zonder toezicht in de auto mogen laten liggen", zegt woordvoerder Carlos Ortiz aan The Daily Beast. Volgens de cijfers van de politie vonden op de parking van het hotel in 2016 en 2017 maar liefst 87 auto-inbraken plaats.
Ortiz zegt dat de politie contact opnam met de FBI, die aanraadde zo veel mogelijk vingerafdrukken te nemen van de wagen. Op de auto werden echter geen bruikbare vingerafdrukken gevonden, van bewakingsbeelden werden de speurders niets wijzer en een speurtocht langs pandjeszaken was ook een maat voor niets.
Volgens Ortiz werd het onderzoek afgesloten nadat een van de medewerkers van het Idaho National Laboratory hen vertelde "dat het geen belangrijke of gevaarlijke hoeveelheid was".
Niet genoeg voor atoombom. Of wel?
Nu, meer dan een jaar later, weten de autoriteiten volgens het centrum nog altijd niet waar het gestolen plutonium en cesium is. Het incident werd niet openbaar gemaakt, en medewerkers van het labo in San Antonio weigeren te zeggen hoeveel plutonium en cesium exact verdwenen is. Woordvoerster Sarah Neumann van het laboratorium in Idaho wil wel kwijt dat het plutonium niet genoeg was om een atoombom mee te maken.
Mààr, voert het centrum aan, in enkele jaren tijd verdween alles samen wel "een veel grotere hoeveelheid" plutonium van opslagplaatsen van het Amerikaanse leger, "vaak zonder publieke mededeling". Het centrum stelt dat burgerlijke voorraden nauwgezet en transparant in het oog worden gehouden door de onafhankelijke overheidsinstantie Nuclear Regulatory Commission (NRC), die diefstallen of verdwijningen ook meldt aan het Internationale Atoomagentschap in Wenen. Maar het beheer van militaire voorraden onder het Ministerie van Energie is veel minder transparant.
Geen straffen
De stommiteit van de medewerkers lijkt voor hen trouwens geen nare gevolgen te hebben gehad. Volgens het Center for Public Integrity kreeg een van hen een maand later een 'Vison Award'-onderscheiding, en kreeg het bedrijf waarvoor het duo werkte een 'A'-beoordeling voor 'excellent'. Het is Battelle Energy Alliance LLC, dat ook 97 procent van de beschikbare bonussen kreeg uitgekeerd, goed voor een winst van 15,5 miljoen dollar. Het contract van het bedrijf om te werken in het Idaho National Laboratory werd ook met vijf jaar verlengd.
Aan de andere kant legde de nucleaire reguleringscommissie burgerlijke instellingen het voorbije anderhalf jaar alleen al wél zes financiële straffen voor het verlies of een verkeerde omgang met nucleaire materialen. In die periode kregen nog 20 andere instellingen een boete opgelegd, die daarna werd opgeheven.
De grootste boete was 22.500 dollar voor Qal-Tek Associates, een producent van stralingsdetectoren uit Idaho Falls, net voor een niet-afdoende beveiliging van radioactieve materialen tijdens een transport. De jongste boete werd afgelopen mei opgelegd aan de Idaho State University toen die er niet in slaagde een stukje plutonium ter grootte van een muntstuk terug te vinden in een stralingsmeter die het in 1991 had geleend van het Idaho National Laboratory. Het ging om plutonium-293, dat wordt gebruikt in kernwapens. Het verlies en de late melding kostte de universiteit een boete van 8.500 dollar. Die boete werd betaald op 6 juni, en het plutonium is nog altijd spoorloos.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Donald Trump krijgt boete van 9.000 dollar voor schenden spreekverbod in strafzaak, rechter dreigt met celstraf
-
Raar maar waar: Noord-Koreaanse kernwapens zijn ook een beetje Belgisch
De kernwapens die Noord-Korea gebruikt, hebben een Belgisch tintje. Dat schrijft De Morgen vandaag. De fabriek waar plutonium wordt gemaakt en de techniek die er wordt gebruikt, doen hard denken aan een fabriek uit het Antwerpse Dessel. In Eurochemic werden tussen 1966 en 1974 splijtstoffen uit gebruikte kernbrandstof gerecycleerd. -
VS steunt ICC-onderzoek naar Israël niet, maar dat naar Poetin wel: “Hypocriet”, vindt Moskou
Maria Zakharova, de woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft opnieuw uitgehaald naar Washington, dat volgens haar “hypocriet” is. De Verenigde Staten steunen het onderzoek van het Internationaal Strafhof (ICC) naar Israël immers niet, maar het arrestatiebevel tegen de Russische president Vladimir Poetin wel. -
-
Livios
Groen, rood, blauw of geel: richt je dak klimaatvriendelijk in met deze slimme tips
-
1
Meer dan twintig doden door ingestorte snelweg in China
In het zuiden van China zijn woensdagochtend zeker 24 mensen om het leven gekomen, nadat een stuk van een autosnelweg is ingestort na zware regenval. Dat hebben Chinese staatsmedia gemeld. -
Livios
‘Gebruik in dat geval nooit azijn’ en ‘pas op met hogedruk’: zo ga je wél voor een brandschoon terras
Kan je terras nog een opknapbeurt gebruiken vooraleer je er heerlijk kan vertoeven? Dan is het reinigen een mooie eerste stap. Met deze onderhoudstips van bouwsite Livios ben jij helemaal klaar voor de lentezon. -
Amerikaanse universiteit speelt stof voor bouw van radioactieve bom kwijt
-
Gouden Giro2
Van Pogacar over Uijtdebroeks tot Piganzoli: de Gouden Giro-ploeg van Michel Wuyts
-
TERUGLEZEN MIDDEN-OOSTEN. VS voor onmiddellijk akkoord tussen Israël en Hamas, ook Frankrijk wil dat Tel Aviv offensief tegen Rafah afblaast
De VS zijn “vastbesloten” dat Israël en Hamas “nu” een akkoord moeten sluiten over een bestand. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken gezegd. Volgens de humanitaire chef van de VN zou een grondoperatie door Israëlische troepen in de stad Rafah in het zuiden van Gaza een “onbeschrijfelijke tragedie” zijn, waartegen “geen enkel humanitair plan is opgewassen”. Daarmee reageerde hij op een uitspraak van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, die eerder duidelijk maakte dat een grondoffensief in Rafah hoe dan ook doorgaat, “met of zonder deal”. In de stad in het zuiden van het Palestijnse gebied hebben meer dan een miljoen burgers hun toevlucht gezocht. Volg alle ontwikkelingen in onze liveblog. -
Franse hulpdiensten redden 66 migranten op Kanaal
De Franse hulpdiensten hebben woensdag 66 migranten, onder wie vrouwen en kinderen, gered die het Kanaal probeerden over te steken. -
Opnieuw confrontaties tussen politie en demonstranten in Georgië
12 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerEric Grosemans
Daan Roos
George P Martou
Jan Ooms
Lilianne Van Neylen