De Leopold Vanderkelenstraat in Leuven: genoemd naar een burgemeester met een hart voor schone kunsten
Deze zomer toert VRT NWS door Vlaanderen en Brussel, op zoek naar illustere burgemeesters uit een ver verleden. Straten, kastelen of andere markante bouwwerken zijn onze gids. Vandaag is Leuven aan de beurt. Het bekende Museum M is er gevestigd in de woning die ooit werd betrokken door burgemeester Vander Kelen. Maak kennis met deze voormalige burgervader uit de 19e eeuw.
Wie Leuven zegt, denkt niet alleen aan Stella of KU Leuven, maar misschien ook aan Museum M. Wat ooit een 18e-eeuws rariteitenkabinet was, is uitgegroeid tot een modern stedelijk museum. Dat verhuisde in 1917 naar de voormalige privéwoning van burgemeester Leopold Vander Kelen in de Savoyestraat en werd het stedelijk museum Van der Kelen-Mertens.
Dat stedelijk museum heet sinds 2009 "Museum M". De indrukwekkende museumsite van toparchitect Stéphane Beel integreert de voormalige woning van Vander Kelen in een strak modern gebouw, rondom een mooie binnentuin. De hoofdingang van het nieuwe museum ligt aan de Leopold Vanderkelenstraat. Maar wie was die Leopold Vander Kelen eigenlijk?
Lees verder onder de kaart.
"Noblesse oblige"
Leopold Vander Kelen volgt in 1872 Theodoor Smolders op als burgemeester van Leuven. In tegenstelling tot de katholieke Smolders is Vander Kelen een liberaal politicus. In het België van de 19e eeuw wordt de politieke macht betwist tussen de Katholieke Partij en de Liberale Partij. Pas in 1885 ontstaat de Belgische Werkliedenpartij, de voorloper van de SP.A.
Als ondernemer is Vander Kelen niet onbemiddeld. In 1858 verwerven hij en zijn echtgenote Maria Mertens, dochter van een Leuvens wijnhandelaar, het universitair college van Savoye, een pand uit 1551 aan de Savoyestraat. Ze laten het verbouwen tot een statig herenhuis.
Vander Kelen leeft een ietwat liederlijk leven, maar is ook erg begaan met schone kunsten
Vander Kelen is wijnhandelaar en likeurstoker. Zijn echtgenote en hij hebben de bloeiende handelszaak in de Tiensestraat van vader Mertens overgenomen. Uit de fontein in de inkomhall van zijn woning laat hij wijn spuiten als hij hoog bezoek ontvangt. Deze wel heel erg bijzondere fontein is het werk van Jef Lambreaux, ook wel bekend van de Brabofontein op de Grote Markt van Antwerpen. "Vander Kelen leeft een ietwat liederlijk leven, maar is ook erg begaan met schone kunsten", zegt Liesbeth Croimans van het Stadsarchief Leuven.
Mecenas en kunstliefhebber: zo is Leopold Vander Kelen het meest bekend. Hij en zijn echtgenote richten hun herenhuis in met historische stijlkamers waarin meubilair, kunst en sierobjecten worden geïntegreerd.
De jonge schilder Guillaume van Strydonck krijgt van hem de opdracht om zijn portret te schilderen. Zijn echtgenote wordt op canvas vereeuwigd door Antoine Wiertz, een van de meest eigenzinnige kunstenaars van de 19e eeuw. Beide portretten vind je terug in de zogenoemde pronkkamer van M, in de voormalige burgemeesterswoning. In dezelfde ruimte prijkt ook de wijnfontein.
Meer dan 23 jaar aan het roer
In 1889 koopt Vander Kelen het Hof van Kiezegem, een hoeve in het Oost-Brabantse dorp waarin ook een grote brouwerij gevestigd is die de omliggende dorpen bevoorraadt met bier.
In 1895 overlijdt Leopold Vander Kelen. Er komt een eind aan 23 jaar burgemeesterschap. Hij wordt opgevolgd door zijn partijgenoot Frederik Lints.
Anno 2018 blijkt Leopold Vander Kelen niet bepaald een bekende Leuvenaar.
