Google Search wordt 20 jaar: van doctoraatsonderwerp tot alwetende tech-gigant

Larry Page en Sergey Brin leren elkaar kennen in 1995  aan de Standford University. Ze studeren beiden computerwetenschappen. Tijdens hun doctoraat, in 1996,  willen ze een website bouwen die voor de gebruiker pagina's opzoekt en rangschikt. Internet staat nog in de kinderschoenen, en websites terugvinden is niet altijd even evident.

In 1997 registreren ze de naam "Google.com". Een jaar nadien, in 1998, wordt Google officieel opgericht, mede dankzij kapitaal van Jeff Bezos, de oprichter en huidige CEO van die andere tech-gigant: Amazon.

Niet dat er in die tijd geen zoekmachines bestonden - denk maar aan Yahoo Search en Ask Jeeves -  maar Page en Brin bedachten een manier om de websites  naargelang het belang ervan te rangschikken. Hoe meer mensen een pagina bezochten hoe groter de kans was dat die bovenaan verscheen. De website kreeg de toepasselijke naam Backrub, nadien veranderden Page en Brin de naam naar Google. Een woord dat werd afgeleid van "googol", een wiskundige term voor 1 met honderd nullen.

De beginjaren van Google verliepen chaotisch, en vaak werd er een beroep gedaan op improvisatie. Maar er was ook toewijding voor het product. Bedenkers Page en Brin waren idealisten: het motto van Google werd "Don't be evil" (doe geen kwaad, nvdr.) en beiden hadden ze als doel om het internet beschikbaar te maken voor iedereen. Kanttekening in de marge: Google kreeg eerder dit jaar kritiek omdat het motto niet rijmt met de samenwerking die het had opgezet met het Amerikaans leger. 

Eigen aan Google is de hoofdpagina, zonder al te veel franjes.  Buiten het logo van het bedrijf en een grote zoekbalk krijgt de bezoeker niets anders te zien. In plaats van advertenties die de pagina verstoorden, vonden Brin en Page een slimme manier om inkomsten te genereren. Ze lieten websites betalen om bovenaan de zoekresultaten te verschijnen. Daarnaast gebruikten ze de gegenereerde data om gericht te adverteren.

Daarna gaat het hard voor Google. Nadat een bedrijf geweigerd had  om Google over te nemen voor 1 miljoen dollar, beslisten Page en Brin om hun eigen koers te varen. "Maar toen hebben ze een zeer belangrijke beslissing genomen", zegt  technologieondernemer Peter Hinssen. "In 2001, amper 3 jaar na de oprichting van Google, duidden ze de ervaren Eric Schmidt aan als CEO. Zo brachten Page en Brin de nodige maturiteit in het bedrijf. Schmidt zou uiteindelijk 10 jaar CEO blijven van Google."

Is dat dan het grote verschil met die andere technologiegigant Facebook? Namelijk het feit dat de oprichters de dagelijkse leiding vrij snel aan iemand doorgeven. Tech-expert Hinssen denkt van wel. "Bij Facebook is Zuckerberg heer en meester. Je ziet het onstuimige nog. Ik denk dat dat de reden is waarom Facebook meer fouten heeft gemaakt dan Google. Maar vergeet niet dat Facebook ook 10 jaar jonger is."

Google kon ook groeien dankzij slimme overnames. Het bedrijf ging in 2004 naar de beurs. De prijs van een aandeel was destijds 85 dollar. Nu kost een aandeel van het bedrijf 1.156 dollar. In datzelfde jaar nam Google "Where To Go Technologies" over, een bedrijf dat kaarten ontwikkelde. Google veranderde de naam in Google Maps, stuurde auto's de hele wereld rond om de straten te filmen en werd een referentie op vlak van navigatie. Tegenwoordig telt Google Maps miljarden gebruikers. 

In 2005, 2 jaar voor de lancering van de iPhone, doet Google een overname die van het bedrijf een dominante mobiele speler zal maken. Google neemt Android over. Heel goed gezien volgens Hinssen. Vooral als u kijkt naar de prijs die Google destijds daarvoor betaald heeft, 50 miljoen dollar. "Een peulschil, volgens mij was het vooral om Andy Rubin, de oprichter van Android binnen te halen. Volgens mij klikte het heel goed tussen hem, Larry Page en Sergey Brin. Ondertussen is Google met Android marktleider bij de smartphones en tablets met meer dan 80%. 

Google zet de groei gestaag verder. In 2006 neemt het YouTube over voor behoorlijk veel geld, 1.65 miljard dollar. Volgens Hinssen had Google vooral schrik dat YouTube in de handen van Microsoft zou komen. In die tijd had Google al een videoplatform, Google Video, maar YouTube was de site die er met alle aandacht vandoor ging . "Net dat typeert Google, ze nemen een bedrijf over op het juiste moment. Zonder die overnames was Google nu een totaal ander bedrijf." Bovendien mochten de bazen van YouTube gewoon aanblijven, hierdoor konden ze blijven groeien binnen de schoot van Google.

YouTube is met 1 miljard bezoekers per maand één van de meest bezochte websites ter wereld. 

In 2008 lanceerde Google een eigen internetbrowser, Google Chrome. Ook dat werd een succes. De browser heeft concurrent Microsoft Explorer gewoon van de kaart geveegd. Datzelfde bedrijf moest Explorer noodgedwongen drastisch herdopen tot Edge. Met meer dan 60% marktaandeel laat Chrome nu de concurrenten, Microsoft Edge en Safari van Apple, ver achter zich.   

Lees verder onder de illustratie

In 2014 is Google met Google Search, Maps en Android al een dominante speler op de mobiele markt. Maar de honger van het bedrijf is niet te stillen. Het zet in op een andere grote werf, artificiële intelligentie (AI).  Google koopt een Londens AI-bedrijfje, Deepmind, over.

Om de kritiek voor te zijn dat het te groot is geworden komt er in 2015 een herstructurering. Google als moederbedrijf verdwijnt. In de plaats daarvan komt Alphabet, dat geleid wordt door Larry Page. De voormalige baas van Chrome, Sundar Pichai, wordt CEO van Google en Brin houdt zich bezig met geheime onderzoeksprojecten binnen Google.

Is Google niet te groot geworden? Hinssen vindt van niet. "Het is een realiteit waarmee we moeten leren leven dat er zoiets bestaat als "Categorie Kings", bedrijven die heel dominant zijn in hun domein. Je moet het ook in zijn perspectief plaatsen. Deze bedrijven creëren een ecosysteem die de gebruiker centraal plaatst. Ik vind het niet erg dat Google alles van mij weet. Zolang dat mijn leven makkelijk maakt. En als je dat niet wil, dan moet je alles maar uitschakelen", zegt Hinssen. Hij vindt het ook een slecht idee dat Europa bedrijven beboet voor een te dominante positie. "In plaats van te focussen op het creëren van een eigen Europese Google, maakt het mij boos om te zien dat Europa trots is dat het een monsterboete geeft aan Google." 

Feit is dat Google heel wat data van de gebruikers verzamelt. Bovendien krijgt de technologiegigant heel wat kritiek omdat het onze blik op de wereld vernauwt. Omdat Google weet welke websites we bezoeken en - door onze smartphone - weet waar we zijn, krijgt ieder van ons andere zoekresultaten als hij of zij iets zoekt op Google Search.

De uitleg die het bedrijf eraan geeft is dat het de resulaten zoveel mogelijk wil personaliseren. En trouwens, zo zegt men bij Google, kan u alles gewoon afzetten in uw eigen account. Iedereen is vrij om te kiezen hoeveel hij prijsgeeft.

Hoe ziet de toekomst eruit voor Google? Het bedrijf moet volgens Hinssen blijven innoveren en zichzelf heruitvinden. "Anders eindigt Google zoals andere grote technologiebedrijven van weleer. Kijk maar naar Altavista en Yahoo. Google was al dominant op het web en mobiel, maar dreigt de slimme speaker te verliezen aan Amazon." Google en Amazon verkopen allebei slimme speakers, respectievelijk Google Home en Amazon Alexa, maar Alexa van Amazon geraakt sneller ingeburgerd omdat het bedrijf de online winkel heeft gekoppeld aan de slimme speaker.