Direct naar artikelinhoud
NMBS

De NMBS laat 60 miljoen euro liggen

Kaartjescontrole op de trein. Reizigers die beboet worden, vechten dat vaak aan, waarna een lange en trage procedure volgt.Beeld BELGA

De NMBS heeft zo’n 60 miljoen euro aan onbetaalde boetes laten verjaren. Ze moet daarnaast nog 267 miljoen euro innen. Ook dat bedrag dreigt grotendeels in rook op te gaan.

Zwartrijders riskeren een boete van de NMBS, maar in praktijk betalen ze die zelden. Op dit moment staat de spoorwegmaatschappij 267 miljoen euro achter. Dat is minder dan een jaar geleden, toen de achterstand 300 miljoen euro bedroeg. Maar het probleem is wel groter geworden. Onlangs heeft de spoorwegmaatschappij namelijk alle boetes uit 2012 kwijtgescholden.

De NMBS kon gisteren niet meedelen hoeveel de operatie heeft gekost. Maar vorig jaar bedroeg de som van de openstaande boetes uit 2012 nog 67 miljoen euro. En hoe ouder de boete, hoe kleiner de kans dat ze wordt betaald. Zo werd het afgelopen jaar nog maar 5 miljoen euro opgehaald uit 2013. De kans is dus groot dat het openstaande bedrag van 2012 boven de 60 miljoen euro lag.

Het probleem is dat veel reizigers hun boete aanvechten. Ze zijn het bijvoorbeeld niet eens met de raming van de schade die ze hebben berokkend. Daardoor moet de NMBS gerechtsdeurwaarders en advocaten inschakelen. “Een trage en dure procedure”, zegt minister van Mobiliteit François Bellot (MR) in een antwoord op een parlementaire vraag van Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu (Open Vld).

‘Voor de rechtbank is dit geen prioriteit. De dossiers belanden altijd onder aan de stapel’
Stefan Stynen, TreinTramBus

Ook reizigersvereniging TreinTramBus kent het probleem. “Voor de rechtbank is dit geen prioriteit. De dossiers belanden altijd onder aan de stapel”, zegt voorzitter Stefan Stynen. Uiteindelijk is het haast onvermijdelijk dat de oude boetes verticaal worden geklasseerd. “Vijf jaar is de wettelijke verjaringstermijn”, zegt NMBS-woordvoerder Dimitri Temmerman. Hij benadrukt dat er beterschap op komst is.

GAS-boetes

Sinds 1 november geldt er een nieuw systeem. Overtreders kunnen nu niet enkel meer door de rechtbank, maar ook door de NMBS worden beboet. “Als je weigert te betalen, kunnen we een administratieve procedure opstarten”, zegt Temmerman. “We kunnen ook zelf een gerechtsdeurwaarder uitsturen.”

Dankzij het systeem, vergelijkbaar met de GAS-boetes, zullen reizigers volgens minister Bellot niet langer verzaken aan hun boete. “Overtreders kunnen nu sneller en goedkoper vervolgd worden”, zegt hij. “De procedure duurt nog maximaal één jaar.”

Toch is de vraag wat er met de boetes uit het verleden zal gebeuren. “De NMBS is nu al 60 miljoen euro kwijt. Als volgend jaar de boetes uit 2013 verjaren, komt daar wellicht nog eens 70 miljoen euro bij”, zegt de woordvoerder van Lahaye-Battheu. Als de spoorwegmaatschappij geen tandje bijsteekt, ziet ze wellicht nog meer dan 200 miljoen euro in rook opgaan.

Transmigranten

TreinTramBus is kritisch voor het nieuwe systeem. “De NMBS is rechter en partij”, zegt Stynen. Ook betwijfelt hij dat conducteurs durven optreden tegen overtreders, bijvoorbeeld wanneer zij in groep zonder vervoersbewijs reizen. “Denk maar aan de groepjes transitmigranten die de trein nemen om in de buurt van een snelwegparking uit te komen. In de praktijk sta je daar machteloos tegenover.”

De reizigersvereniging is ook scherp voor de lage tevredenheidscijfers van de NMBS. Onder druk van besparingen zouden er belangrijke spoorwissels worden weggehaald. Ook zouden de onderhoudswerken aan het spoor verschuiven van nacht naar dag, waardoor treinen moeten worden vervangen door bussen.