De zogenaamde ‘Gele Hesjes’ protesteren al weken in heel Frankrijk tegen de hoge brandstofprijzen en het beleid van president Macron in het algemeen. Er waren afgelopen zaterdag minder mensen op de been dan bij vorige manifestaties, maar ook dit keer kwam het tot rellen en vernielingen.

De Champs-Elysées werden omstreeks 6 uur afgezet voor alle verkeer. Voetgangers werden enkel toegelaten na een identiteitscontrole. Toch liet het al snel fout. Rond 9 uur poogden manifesten door een controlepost te breken aan de Place de l’Étoile. De ordetroepen zetten daarop traangas in.

Nadat de demonstranten weggejaagd werden van de Arc de Triomphe verspreidden de betogers - van wie sommigen gemaskerd zijn, zich naar de aanpalende lanen. Op de Avenue Mac-Mahon werden vuilnisbakken omgekieperd en in brand gestoken. De agenten van de CRS, de oproerpolitie, en de gendarmerie werden bekogeld met gele verf. Rond 10 uur flakkerde de gespannen sfeer opnieuw op. De politie gebruikte traangas en zette het waterkanon in.

“Tweehonderd vreedzame manifestanten op de Champs-Élysées en 1.500 ordeverstoorders buiten de veiligheidszone, opgedaagd om erop los te slaan”, zo beschreef minister Castaner zaterdagvoormiddag op Twitter. Na de middag sprak staatsssecretaris Nunez al van 3.000 amokmakers op de Place de l’Étoile, aan de Arc de Triomphe. “Het zijn geen gele hesjes, dat is camouflage. Het zijn enkel vandalen die afgezakt zijn om te vechten met de ordetroepen.” Op videobeelden, onder meer op de site van de kranten Le Figaro en Le Parisien, is te zien hoe de politie het plein na de middag ontruimde.

Rond de Arc de Triomphe en op de Champs-Elysée ging het er het grimmigst aan toe. Daar hebben betogers en relschoppers de hele dag een kat-en-muisspel gespeeld met de oproerpolitie. Om en rond de Champs-Elysées werden ruim tien wagens en enkele kiosken in brand gestoken. De hele dag was de boulevard gehuld in een dikke rook en leek het wel een oorlogszone. Relschoppers hebben er ook winkels geplunderd.

Balans van een “zelden gezien geweld”

Premier Édouard Philippe veroordeelde het “zelden geziene geweld”. Zeer vroeg zaterdagochtend gingen “uitgeruste en vastberaden individuen” zeer gewelddadig te werk, aldus de premier. “De ordediensten werden aangevallen. Ze bestempelen die aanvallen als een zelden gezien geweld.” Hij zei nog geschokt te zijn voor de “aanslag op de symbolen van de republiek”, aldus Le Figaro. Hij hekelde de graffititags op de triomfboog en de schermutselingen rond het graf van de onbekende soldaat.

Frans president Emmanuel Macron reageerde verbolgen op het uit de hand gelopen protest en zei dat hij geweld nooit zal aanvaarden. “Geen enkele reden rechtvaardigt dat de ordediensten worden aangevallen, dat winkels worden geplunderd, dat voorbijgangers en journalisten worden bedreigd en dat de Arc de Triomphe wordt bezoedeld”, aldus het staatshoofd in de marge van de G20-top in Buenos Aires.

Volgens de organisatoren kwamen er zaterdag 15.000 mensen op straat, de politie houdt het op 2.100, volgens premier Edoaurd Philippe was er sprake van 5.500 betogers.

* In totaal raakten bij schermutselingen ruim 100 mensen, onder wie minstens 16 agenten, gewond. 255 relschoppers zijn opgepakt.

Handen vol

In totaal werden zaterdag in Parijs zo’n 5.000 politiemensen ingezet. Naast de gele hesjes was er ook nog een vakbonds- en studentenmanifestatie gepland. Ook de extreemrechtse en identitaire groeperingen Action française en Le Bastion Sociale willen een protestgraantje meepikken met een eigen manifestatie.

Niet enkel in Parijs

Niet alleen in Parijs, ook elders in Frankrijk kwam het tot protest, dat vaak ontaardde. Zo voerden in Straatsburg zowat 500 “gele hesjes” actie. Op de kerstmarkt kwam het kortstondig tot geweld, met één arrestatie tot gevolg.

In Charleville-Méziere, in de Franse Ardennen, is er sprake van omvangrijke schade in de marge van het gele protest. Er waren 500 tot 600 manifestanten en een veertigtal relschoppers op de been, meldde de lokale onderprefect. Vier agenten en twee manifestanten raakten gewond. Vier personen werden opgepakt.

Ook in Marseille kwamen duizenden mensen op straat. De protesten gingen net als in Parijs gepaard met geweld en plunderingen. Er werd ook een politiewagen in brand gestoken. De politie zette traangas in tegen de betogers. Zaterdagavond werden er dertien personen opgepakt.

In Toulouse kwam het eveneens tot aanvaringen tussen betogers en politie, die traangas inzette. Er raakte onder meer een politiecommissaris lichtgewond aan het hoofd. Ook in Saint-Etienne liep het protest uit de hand, vonden er schermutselingen plaats en gooiden betogers projectielen naar de politie. Er werd ook een kerststal in brand gestoken. De politie rekende negen mensen in.

In Puy-en-Velay werd het kantoor van de prefectuur van het departement Haute-Loire in brand gestoken. De “gele hesjes” bekogelden het met molotovcocktails waarna ze de brandweer die ter hulp snelde, aanvankelijk verhinderden om hun werk te doen. Het vuur kon uiteindelijk wel onder controle worden gebracht, waardoor de schade beperkt bleef. In totaal hadden zich ongeveer 3.000 actievoerders aan de prefectuur verzameld.

Ook in Nice werden verscheidene “gele hesjes” opgepakt na rellen met de politie, terwijl tien mensen werden opgepakt in Meurthe-et-Moselle.