“Een onverhoopte ontknoping”: vermiste Simon Lembi na 20 jaar gezond en wel teruggevonden
Een van de oudste verdwijningszaken van een minderjarige in ons land is opgelost. Simon Lembi is na twintig jaar levend en wel teruggevonden. Hij is ondertussen 33, heeft een nieuwe naam en woont in het buitenland.
In november vorig jaar tipte een oude bekende van Simon Lembi de federale politie dat de man nog in leven zou zijn. “We reageerden eerst vol ongeloof: zou dat echt kunnen?”, zegt Alain Remue van de Cel Vermiste Personen. De verdwijning van Lembi was in het rijtje van onopgeloste cold cases beland: een paar weken na de verdwijning van de 14-jarige tiener in 1999 had de politie al geen nieuwe aanwijzingen meer gekregen. “Dat deed vermoeden dat er iets heel ergs was gebeurd.”
Nu blijkt dat Lembi op 12 november 1999 van huis was weggelopen, vrijwillig en in zijn eentje. Naar eigen zeggen omdat er thuis familiale problemen waren. Dat verklaarde het Brussels parket, na een onderzoek door de federale politie en de politiezone Brussel-Zuid. Zij vergeleken bijvoorbeeld portrettekeningen van de getipte man met de foto’s die Child Focus in 1999 had verspreid. Tijdens een verhoor gaf de man toe dat hij inderdaad Simon Lembi was. In zijn verklaring bleef hij volgens het Brussels parket bijzonder formeel: hij was volledig uit vrije wil weggelopen en niet het slachtoffer geworden van enig misdrijf. “We hebben dus ook geen aanleiding om een verder onderzoek te starten naar ontvoering”, zegt parketwoordvoerder Ine Van Wymersch.
Vandaag verblijft de man, ondertussen 33 jaar oud, onder een andere naam in het buitenland. Over zijn huidige verblijfplaats en nieuwe identiteit wil het Brussels parket niet communiceren uit respect voor zijn privéleven. “Hij heeft nu officiële papieren onder een andere naam, dus verblijft niet illegaal in een ander land”, bevestigt Van Wymersch bondig.
Elke zaak is anders
Hoe Lembi precies is weggelopen, is nog onduidelijk. Het voorlopige nieuws over de vluchtroute blijft bij het startpunt: Lembi vertrok vanuit de Brusselse gemeente Sint-Gillis, waar hij als oudste zoon van vier bij zijn alleenstaande moeder woonde. Het Angolese gezin was nog maar enkele dagen in België. “Voor iemand die nog niet lang in het land is, is het heel moeilijk om een contextprofiel op te stellen”, zegt Sofia Mahjoub van Child Focus. In andere verdwijningen kunnen bijvoorbeeld de school of buurt helpen bij het maken van de inschatting of iemand al dan niet zou weglopen. “Al kan je nooit van bij het begin uitgaan van een wegloper of een ontvoering. Elke zaak is anders.”
Lembi’s moeder getuigde vier jaar geleden nog in La Dernière Heure dat ze niet geloofde dat haar zoon zou zijn weggelopen. Dat blijkt nu toch het geval. “Wat zouden de ouders van andere vermiste kinderen vandaag voelen?”, vraagt Remue zich af. “Lembi heeft zijn eigen verdwijning zelf op poten gezet. Dat zet andere ouders waarschijnlijk ook aan het denken. Al is een veertienjarige natuurlijk anders dan een tweejarige.”
Dat Lembi een ander profiel had dan de doorsnee veertienjarige, weet ook het parket. “We kunnen alleen maar veronderstellen dat hij de context van op de vlucht zijn al kende”, zegt Van Wymersch. Die ervaring en een eventueel netwerk zouden hem kunnen hebben geholpen om in een ander EU-land asiel aan te vragen. Hij zou nieuwe papieren hebben kunnen krijgen volgens de procedures voor niet-begeleide minderjarigen.
Databank
Nog altijd is het binnen Europa erg moeilijk om niet-begeleide minderjarige vluchtelingen te identificeren. “Het zou perfect kunnen dat er vandaag niet-begeleide minderjarigen in België papieren krijgen, terwijl ze in Griekenland vermist zijn”, zegt Wahjoub. “De informatie over vermiste jongeren stroomt heel moeilijk door van land tot land.” Een Europese databank met vingerafdrukken van vermiste kinderen zou volgens Mahjoub nuttig kunnen zijn in het belang van het kind, maar blijft een gevoelig thema omwille van kinderrechten en privacy.
Volgens Child Focus lopen in ons land elk jaar meer dan 1.100 kinderen van huis weg, maar zijn de meeste zaken binnen enkele dagen tot een week opgelost. Onrustwekkende verdwijningen zonder oplossing zijn veel zeldzamer. Vandaag zijn er in België nog een zevental minderjarigen al langer dan twintig jaar vermist, weet Child Focus. Het gaat dan onder meer over Liam Vanden Branden (verdwenen in 1996), Nathalie Gijsbrecht (in 1991) en Ilse Stockmans (in 1987). Simon Lembi paste tot voor kort in diezelfde lijst. Ondertussen is zijn dossier officieel afgesloten, zegt Van Wymersch: “De oplossing is gekend, we hebben de familie een antwoord kunnen geven. Er zijn ook geen aanwijzingen voor een verder onderzoek naar ontvoering.”
De familie werd intussen enkel ingelicht dat hun zoon in goede gezondheid verkeert, zegt Van Wymersch. “Er is nog geen contact geweest en dat is voorlopig nog niet aan de orde.”
Voor het parket toont de zaak-Lembi aan dat een verdwijningsdossier na twintig jaar nog altijd niet mag worden afgesloten vooraleer er een antwoord is. Child Focus ziet de oplossing als “een opflakkering van hoop”, Alain Remue noemt het een “onverhoopte ontknoping”: “Er zijn tientallen kinderen die van huis weglopen, maar nooit van zulke lange duur. Dit is een onwaarschijnlijk goed einde van het onderzoek.”