Hoezo, een glamoureus luxeleventje? Veel modellen zitten met schulden

“Ik draai al drie jaar mee in het wereldje, maar ik ben er nog steeds niet in geslaagd om mijn schuldenberg van 10.000 euro terug te betalen aan mijn modellenbureau’s”, bekent Anna aan de Britse omroep. Anne - een pseudoniem natuurlijk - is model sinds ze 17 was en heeft shows gelopen voor grote namen als Prada, Mulberry en Comme des Garcons. “Maar al vanaf het begin zat ik met schulden.” 

Het model vertelt dat ze uit West-Europa komt. Toen ze zich daar voor het eerst inschreef bij een modellenbureau mocht ze testfoto’s laten maken, al kwamen die kiekjes wel met een prijs: zo’n € 400. Een bedrag dat haar agency wou voorschieten, en vervolgens op haar rekening zette. 

Een tijdje later mocht ze deelnemen aan castings in Londen, waar ze ook overnachtte. Zowel de vliegtuigtickets als de verblijfskosten werden opnieuw op haar rekening gezet. “Zelfs de taxi’s werden meegeteld”, aldus Anna. “Als ik ergens naartoe moest, vroegen ze of ik gebracht wou worden. Ze vergaten er wel bij te zeggen dat ik er zelf voor moest betalen.” 

Volgens de BBC is de situatie van Anna geen uitzondering en gebeurt het vaker dat modellenbureau’s bedragen ‘uitlenen’. Stel dat een model haar kans wilt wagen tijdens New York Fashion Week, dan wordt ze naar daar gevlogen. Mag ze niet meelopen tijdens een show? Of is ze een hele week ziek (wat Anna ook écht is overkomen)? Dan verdient ze geen geld, dus kan ze haar agency niet terugbetalen. Zo stapelen de schulden zich redelijk snel op. 

De Nederlandse socioloog Sylvia Holla heeft een proefschrift gemaakt over de mode-industrie. Ook zij heeft de problematiek opgemerkt. Aan de Volkskrant vertelde ze enkele maanden geleden nog dat modellen niet echt gewaardeerd worden voor hun inspanningen, laat staat dat ze financiële opbrengst krijgen. Dat geldt zeker voor modellen in het centrum van de modewereld, in steden als Parijs, New York, Londen. “Daar trekken hordes modellen en aspirant-modellen naar toe. De schoonheidsstandaarden zijn er het hoogst, het taboe op je best doen is het grootst, maar slechts een fractie van de modellen heeft succes. Een grote groep keert gedesillusioneerd huiswaarts, soms zelfs met schulden.”

Het Russiche model Ekaterina Ozhiganova wil komaf maken met dit probleem. Momenteel woont ze in Parijs, waar ze de organisatie Model Law heeft opgericht. Een initiatief dat opkomt voor de rechten van modellen. “Vroeger was seksuele intimidatie en geweld een groot taboe”, zo steekt ze van wal. “Ondertussen is dat taboe doorbroken, maar niemand durft te babbelen over geldzaken. Iedereen zwijgt erover.” 

Niet zo onlogisch, als je er eventjes over nadenkt. De industrie wil immers vooral werken met meisjes die succesvol zijn. Modellen durven niet te praten over hun financiële problemen, uit schrik om nergens meer aan de slag te kunnen. 

Ozhiganova geeft daarom vooral advies achter de schermen. “Er zijn 2 grote problemen. Het eerste is het gebrek aan informatie. Meisjes hebben geen flauw idee hoeveel ze zouden kunnen verdienen”, zegt ze. “Daarnaast zijn er té veel aspirant-modellen voor het aantal jobs. Daardoor ligt het loon vaak erg laag, of is het zelfs onbestaande.” Fotoshoots voor magazines worden vaak niet betaald, meent Ozhiganova. En de vergoeding voor mee te lopen tijdens een modeshow kan verschillen van € 50 tot € 1.000.

Volgens de BBC komt het er ook vaak op neer om een goed modellenbureau uit te kiezen. “Als een meisje haar modellendroom niet waarmaakt en de industrie vaarwel zegt, moet ze vaak haar ‘schulden’ niet afbetalen”, reageert John Horner, voorzitter van de Britse Fashion Models Association, een organisatie die de Britse agency’s representeert. “Een goed bureau beschouwt die bedragen dan als een ‘investering’.”