“De leiders in Algerije kunnen geen sociale vrede meer kopen”

De presidentsverkiezingen zijn uitgesteld. Bouteflika blijft dus de facto nog even zitten. Het volk is weer op straat gekomen en eist snelle veranderingen. Wat nu?

“Er zijn twee scenario’s: in geval van overlijden van Bouteflika worden de verkiezingen waarschijnlijk uitgesteld met de tijd die nodig is om een ​​opvolger te vinden. Als de verkiezingen doorgaan en Bouteflika een meerderheid haalt, zullen de straatprotesten hoogstwaarschijnlijk toenemen; als hij verliest en een oppositiekandidaat zoals presidentskandidaat en voormalige generaal Ali Ghediri wint, zal de vraag gesteld worden of dit deel uitmaakt van het plan B van de clans. Met ander woorden: er zal dan weinig veranderen. De eisen van de demonstranten zullen niet ingewilligd worden.”

Een factor van belang is en blijft het leger. Aan wiens kant staat het?

“Het systeem in Algerije, dat in de volksmond bekend staat als ‘le pouvoir’, is een onderling verbonden machtspiramide, waarin de belangen van het leger (inclusief de veiligheids- en inlichtingendiensten) zijn verweven met die van het FLN-leiderschap (lang de enige toegelaten partij in het land, JD) en leden van de oligarchie. Binnen dit systeem blijft het leger de overheersende macht, ongeacht de ‘esthetische’ constitutionele hervormingen.”

Moeten we rekening houden met beïnvloeding door buitenlandse krachten?

“Frankrijk heeft als voormalige koloniale macht grote belangen in het land en onderhoudt goede banden met de elite, onder wie de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Ramtane Lamamra, een potentiële opvolger van Bouteflika. Macron zegt dat de verkiezingen moeten doorgaan, maar als het risico van destabilisatie toeneemt, zal Frankrijk allicht veranderen van koers.”

“Algerije is een belangrijke counter-terrorism partner van de VS in Noord-Afrika en de Sahel. Er zijn berichten dat er eerder dit jaar ontmoetingen plaatsvonden op de Amerikaanse ambassade in Parijs, tussen Amerikaanse functionarissen van de inlichtingendienst en figuren uit de Democratische Nationale Rally (RND), de partij van premier Ahmed Ouyahyia.”

“Al Arabia en Sky News Arabia – respectievelijk Saudi-Arabië en de VAE – hebben zich in hun berichtgeving over Algerije op Bouteflika geconcentreerd in plaats van op het systeem als geheel. Dat geeft aan dat de Saudi’s en de Emirati’s wellicht Bouteflika willen vervangen door een figuur die past in hun visie op de regio.”

Wat kan Algerije leren van de gebeurtenissen in Tunesië, Egypte, Libië?

“De afgelopen weken omschrijven als een nieuw hoofdstuk van de ‘Arabische Lente’, is simplistisch. De Algerijnen namen bewust niet deel aan die Arabische Lente. De regering staat nu echter voor een heel ander sociaal-politiek klimaat dan bij de presidentsverkiezingen van 2014, toen nationale trots na de kwalificatie voor het WK voetbal het land boeide, en een piek in de olieprijzen grotere overheidsuitgaven mogelijk maakte. De nationale begroting en deviezenreserves van Algerije zijn sinds 2014 bijna gehalveerd, de staat kan geen ‘sociale vrede’ meer kopen met zijn miljardenomzet uit olie- en gasexporten.”