Het paard dat martelaar van Waregem Koerse werd
Doorgaans wordt deze rubriek bevolkt door menselijke stervelingen, maar deze week was een van de spraakmakendste doden een fiere hengst van amper zes jaar oud. Tyquaveron liet de gemoederen niet onberoerd toen hij op Waregem Koerse onfortuinlijk ten val kwam.
Het gebeurde op de Grote Steeple Chase van Vlaanderen, ter hoogte van de Ierse berm - een gevreesde hindernis. Voor de ogen van duizenden toeschouwers liep het paard een opperarmbeenbreuk op. Het strompelde nog enkele tientallen meters verder en moest na onderzoek door de dierenarts worden afgemaakt.
Over het karakter of de lotgevallen van de dierbare afgestorvene is weinig bekend. "Hij is getraind in Frankrijk", zegt Marcel De Bruyne, directeur van de Jockey Club België. "Meer informatie heb ik daar ook niet over. Hij liep voor Ecurie Etoile maar wie daar achter zit, dat is niet mijn probleem. Van de paarden die op Waregem Koerse lopen, zijn er misschien twee of drie in België getraind. De rest, zeg maar achtennegentig procent, kennen wij niet omdat ze niet bij ons zijn geregistreerd."
Tyquaveron behoudt dus een zekere schimmigheid. Hooguit valt te zeggen dat deze hongre of ruin, een gecastreerde hengst, het kind was van paarden met al even elegante namen als Laveron en Tyquabella. Van de veertien koersen die hij liep, won hij er drie. Dat leverde hem 26.285 euro aan prijzengeld op. "C'était un bon cheval", zegt Jerry Planque, trainer van Tyquaveron, wanneer we hem met de nodige omwegen kunnen bereiken in Frankrijk. Geen spoor van emotie, geen anekdote over de eeuwenoude band tussen man en paard.
De dood in gejaagd
Belangrijker dan wat hij in zijn korte leven opbracht, is misschien de vraag naar de tragische omstandigheden van zijn dood. Is Tyquaveron een martelaar, of veeleer het slachtoffer van een banaal arbeidsongeval? Over die kwestie lopen de meningen uiteen. Met name Gaia, dat Waregem Koerse elk jaar ter plaatse met argusogen volgt, reageerde furieus. "Dat paard is de dood ingejaagd, terwijl Wouter Beke & co. lustig champagne zaten te slurpen en te tweeten hoe leuk het er wel niet was", zegt Gaia-directrice Ann De Greef. "Het is allesbehalve natuurlijk dat paarden aan die snelheid over zulke hindernissen worden gejaagd. In de jaren negentig zijn er eens vijf paarden op één namiddag verongelukt. We komen dus van ver. We hebben trouwens het vermoeden dat er op Waregem Koerse ook doping in het spel is, onder meer bij het verongelukte paard."
Volgens Joseph Van den Broecke, directeur-generaal van de Koninklijke Waregemse Koersvereniging, is dit alles echter danig opgeklopt. Volgens hem maakte het paard gewoon een springfout. "Het terrein in Waregem is een zeer eerlijk terrein", zegt Van den Broecke. "Het werd onlangs nog volledig vernieuwd, met Geopad (een pistebodem die zorgt voor stabiliteit, JPM) en zo, maar zelfs met de modernste Jaguar kan je je te pletter rijden tegen een paal. Wij betreuren ten zeerste dat dit is gebeurd, maar als je de kans hebt, moet je eens in Anzegem gaan kijken, over welke obstakels de paarden daar moeten springen bij de military. Dat is nogal wat anders dan dat barmke (West-Vlaams voor 'richel', JPM) dat wij hier hebben." En, nog feller: "We moeten hier geen cinema van maken, hè. Gaia heeft het recht om te bestaan, als je koren hebt moet er kaf zijn ook. Maar met terroristen heb ik liever niet te maken. Ik vind het vulgair om de mensen af te schrikken en te zeggen: stort geld op mijn rekening. En intussen sterven er elke dag honderden ménsen in Syrië en tientallen in het verkeer."
Trainer Jerry Planque, houdt het op een dom ongeval. "Het paard is weggegleden en zo ten val gekomen", reageert hij. "Il allait bien. C'est très dommage. Maar het is een harde sport en dergelijke dingen gebeuren nu eenmaal."
Het einde in zicht
"Pauvre Tyquaveron!", klonk het inmiddels op de gespecialiseerde websites van de turf. "Hoewel ze mooie beelden oplevert, ben ik niet dol op die koers. Waregem is echt genadeloos."
"Het was niet mooi om te zien", valt een andere liefhebber van de paardensport bij. "Ik vrees dat dit ook voor het salaris van de trainer dodelijk afloopt."
"Alles voor sport/decadentie/entertainment?", tweette een zekere Stéphanie geëmotioneerd.
Bloemen noch kransen echter voor Tyquaveron, hem wacht enkel de kille efficiëntie van het vilbeluik. "Of gelooft u dat de eigenaar een crematie gaat betalen?" weifelt De Greef. "Ik dacht het niet. Ik ben blij dat u aan hem een in memoriam wijdt. Dat verheft het dier op een hoger niveau. Ach, stierengevechten, katten gooien, visjes drinken: dat gaat er allemaal uit. Dingen als Waregem Koerse, dat zijn stuiptrekkingen, hè. Het heeft nu al iets archaïsch en over een jaar of twintig bestaat het gewoon niet meer. Gelukkig maar. Vraag aan om het even wie die zijn paard graag ziet of hij het ooit zou laten meedoen aan Waregem Koerse, het antwoord zal altijd zijn: no way!"
Voor Tyquaveron komt elk ethisch reveil of blijk van medeleven in elk geval te laat. Bij het ter perse gaan was het nog wachten op de resultaten van de autopsie.