Wat er (opnieuw) op het spel staat
In september sloten de rebellen, Rusland en Oekraïne een akkoord over een staakt-het-vuren. Oekraïne vindt dat die afspraken alsnog moeten worden nagekomen, de rebellen eisen dat zij de sindsdien veroverde gebieden mogen houden. De hoofdpunten:
Onmiddellijk staakt-het-vuren
Nooit nageleefd, hoewel het geweld wel iets luwde. Lange tijd lag de frontlijn vast, maar sinds vorige maand is de oorlog weer in volle hevigheid opgelaaid. Sindsdien hebben de rebellen flink terreinwinst geboekt.
Speciale status Donetsk en Loehansk
Kort na het ingaan van het bestand nam het Oekraïense parlement een wet aan die de regio's Donetsk en Loehansk een grote mate van autonomie geeft, maar wel binnen Oekraïne. De rebellen verwierpen de wet, omdat die niet ver genoeg ging. Zij hameren erop dat de bevolking in mei vorig jaar voor zelfstandigheid van Donetsk en Loehansk heeft gestemd. President Porosjenko riep het Oekraïense parlement op de concessies in te trekken, nadat de rebellengebieden tegen de afspraken in begin november verkiezingen hadden gehouden.
Toezicht op de grens
Afgesproken was dat waarnemers van het OVSE toezicht zouden krijgen op de grens tussen Rusland en Oekraïne. Op die manier hoopte Kiev een einde te maken aan de stroom wapens en vrijwilligers voor de rebellen uit Rusland. Daarvan is nooit iets gekomen. De grens in dat deel van Oekraïne is nog steeds in handen van de rebellen, waardoor zij ongehinderd enorme hoeveelheden zware wapens hebben kunnen aanvoeren uit Rusland. Zolang de grens openblijft, zal er volgens Kiev geen einde aan het conflict komen.
Maatregelen om de humanitaire situatie in Donbas te verbeteren
Ook hiervan is weinig gekomen. Moskou en de rebellen beschuldigen Kiev ervan dat het in feite een economische blokkade tegen de rebellengebieden heeft ingesteld. De regering in Kiev betaalt sinds een half jaar geen pensioenen en andere uitkeringen meer uit aan de inwoners van de gebieden. Ook de toevoer van goederen vanuit het Oekraïense deel van het land wordt steeds spaarzamer. Om aan geld te komen moeten de inwoners van het rebellengebied oversteken naar de Oekraïense zijde, aangezien de banken en geldautomaten niet meer werken. De afgelopen weken laten de Oekraïners nog maar weinig mensen door. Om de ergste nood te lenigen stuurt Moskou regelmatig hulpkonvooien, maar Kiev verdenkt Rusland ervan dat het ook wapens meestuurt.
Terugtrekking illegale formaties en wapens uit Oekraïne
Daarmee doelde Kiev uiteraard op de Russische vrijwilligers en militairen die aan de kant van de rebellen meevechten, bewapend met oorlogsmaterieel uit Rusland. Maar het lijkt erop dat Rusland de wapenleveranties juist heeft opgevoerd.
'Nationale dialoog'
Van een dialoog is nooit sprake geweest. Kiev weigert rechtstreeks met de rebellen te onderhandelen. Op hun beurt hebben de rebellen van meet af aan geprobeerd gewapenderhand zo veel mogelijk terrein in handen te krijgen. Zij maken aanspraak op de provincies Donetsk en Loehansk.
Bufferzone zonder zware wapens
Afgesproken was dat alle zware wapens 15 kilometer van de bestandslijn zouden worden teruggetrokken, zodat een bufferzone van 30 kilometer zou ontstaan. Geen van beide partijen heeft zich daaraan gehouden.