Parfum voor personality's
Ze ruiken mannelijk, naar seks en een vleug agressie. En toch kunnen sommige leerparfums ook verrassend zacht en vrouwelijk uit de hoek komen. Maar je moet er sterk voor in je schoenen staan.
Leer stinkt. Alleen weten we dat in het Westen niet meer, want de scherpe geur van leerlooierijen hangt al lang niet meer boven onze stadscentra. In de middeleeuwen was dat wel even anders. Dierenhuiden werden in onwelriekende ammoniakvaten gedompeld om ze soepel en bewerkbaar te maken. In Brussel lagen die leerlooierijen bijvoorbeeld vlak bij de Grote Markt. Of denk je dat het toeval is dat net daar een klein jongetje vrolijk staat te plassen? Urine was namelijk een belangrijk bestanddeel voor leerbewerking.
Dames en heren van stand waren dol op leer, maar hadden in de late middeleeuwen schoon genoeg van al die onwelriekende handschoenen en riemen. Daar moest iets op gevonden worden, vond vooral Catharina de Medici. Zij nam in de 16de eeuw haar geparfumeerde handschoentjes mee uit Italië en vond dat haar nieuwe land daar ook maar mee moest beginnen. Et voilà, in het Zuid-Franse stadje Grasse begonnen handschoenmakers hun waar te parfumeren. De 'gantiers parfumeurs' waren in de late middeleeuwen de eerste echte parfumeurs, lang voor er sprake was van parfumflesjes. Sindsdien is de rauwe geur van leer bij ons in de vergetelheid geraakt. Het leer wordt vandaag op zo'n manier vervaardigd dat het zachter en soepeler geurt. Un peu fleuri, zoals dat zo mooi klinkt in het Frans.
Agressief en seksueel
Als leer niet meer naar leer ruikt, naar wat dan wel? Leer, of cuir in het vakjargon, zoals het vandaag gebruikt wordt in de parfumerie, is in de meeste gevallen een parfumakkoord van berkenhout en styrax, een welriekend soort hars, of een synthetische samenstelling van geurmoleculen. Het is tegelijk een parfumfamilie, met gradaties en nuances, van fleurige ledergeuren tot scherpe, tabakachtige parfums. De geur draag je het best 's nachts en ruikt uitdagend, soms zelfs agressief en seksueel. Traditioneel hebben mannen dan wel een monopolie gehad op leerparfums, maar de vrouwen maken een ferme inhaalbeweging.
Recente parfums van Hermès en Louis Vuitton combineren bloemen en fruitige noten met soepele leerextracten. Het is niet toevallig dat net die twee huizen lederen knipogen in hun parfums verstoppen. Leer is hun raison d'être. Vuittons huisparfumeur Jacques Cavallier Belletrud, geboren in de officieuze leer- en parfumhoofdstad Grasse, vond leer zo essentieel voor zijn nieuwe creaties, dat hij een exclusief extract bestelde van leer. Het resultaat is subtieler dan het bekende leerparfum en geurt meer zoal suède aanvoelt. Zacht, soepel en minder dierlijk dan pakweg Tuscan Leather van Tom Ford, dat dierlijk en haast zinderend seksueel beladen is.
"Mensen die leerparfums dragen, hebben veel persoonlijkheid", zegt Pablo Perez van parfumboetiek Senteurs d'Ailleurs. "Een net vrouwtje met een parelketting, een sjaaltje en een handtasje zal er niet snel haar gading in vinden." Het zijn vooral mannen die gedecideerd op leerparfums afstappen. Geur heeft dan wel geen sekse, de associaties bevinden zich blijkbaar eerder in de wereld van de man.
Die associaties gaan al een eind mee. Knize Ten, een Weense klassieker onder de lederparfums, zette de toon voor mannelijke ledergeuren. Oerklassiek, degelijk en koninklijk. Toen Chanel in 1924 met Cuir de Russie uitkwam, was de goegemeente gechoqueerd. Leer voor vrouwen? Ongezien! Maar Gabrielle Chanel wilde een parfum voor vrouwen die rookten in het openbaar (schandaal!) en naar verluidt ook een Russische minnaar eerden (dubbel schandaal!).
"Toch hoeft leer niet altijd even kras te zijn. Er bestaan ook leerparfums die niet meteen doen denken aan bikerboys. Die geuren zijn populairder bij vrouwen, al moeten we hen toch nog leiden naar dat soort parfums. Ze hebben erg veel karakter. Je houdt ervan of je moet er niets van weten."
Het is volgens Perez dan ook niet verwonderlijk dat de recente golf aan lederparfums zich vooral in het nichesegment bevindt. De parfums van Vuitton zijn alleen te verkrijgen in hun eigen boetieks, de laatste creatie van Hermès is een (duur) extraît de parfum, de meest geconcentreerde parfumvorm, net zoals de nieuwste drie geuren van het Zweedse cultmerk Byredo. Leerparfums zijn geen bestsellers.
Leerliefhebbers zijn er nooit in groten getale geweest in de parfums. Van de renaissance tot nu. Al komt daar misschien verandering in, nu mainstreamgeuren steeds meer op elkaar binnen te lijken.
1
Hermès - Cuir d'Ange
Dat leer niet altijd seksueel agressief hoeft te zijn, toont dit parfum van Hermès. Het geurt fluweelzacht en subtiel - te subtiel volgens critici - met hints van viooltjes, muskus en meidoorn.
2
Chanel - Cuir de Russie
Waarschijnlijk doet dit schandaalparfum uit 1924 de hoofden niet meer keren, maar het blijft een klassieker in het genre. Dankzij de toetsen van ylang-ylang, rozen, ceder, amber en leer.
3
Arquiste - Aleksandr
Een lederparfum dat zowel sensueel als bruut is. Geïnspireerd door het uniform van een Russische soldaat uit het tsarenrijk. Geurt naar Russisch leder, neroli en viooltjes.
4
Tom Ford - Tuscan Leather
Tom Ford is niet vies van een beetje seks. Zeker niet met dit parfum. Zijn sommige parfums verleidelijk en subtiel, dan is dit parfum het equivalent van een stomende onenightstand.