We leven vandaag al genoeg naast elkaar
In ieder debat dat stof doet opwaaien, is het aangewezen wat afstand te nemen en het breder plaatje te bekijken. Zo ook in het debat over de beslissing van Scouts & Gidsen Vlaanderen om in Antwerpen-Noord de oprichting van een aparte groep voor allochtone kinderen te overwegen. Terecht, want het is een bijzonder moeilijk debat waar ik het zelf ook bijzonder moeilijk mee heb.
Ik kan moeilijk spreken als ervaringsdeskundige van de Scouts. Ik zat wel in verschillende sportverenigingen en was jarenlang speelpleinanimator in de vakantieperiodes. Ik moet me dus baseren op wat ik van vroeger heb gehoord of meegemaakt en vandaag zie.
We vergeten soms hoe snel samenlevingen evolueren, maar als ik mijn grootmoeder mocht geloven, speelde de katholieke kerk een bijzonder prominente rol in het jeugdwerk en was dat bij mijn moeder niet veel anders in haar scoutsjaren. Ook de toenmalige jeugdverenigingen hadden een emancipatorische kracht waar de huidige generatie volwassenen en senioren het beste bewijs van zijn. Dat ook moslimscouts zoals Les Fourmis in Molenbeek een emancipatorische kracht in zich dragen, dat wil ik best wel geloven. Of dat daarom ook de meest wenselijk formule is, daar kom ik nog op terug.
Wat ik dit jaar in Merksplas opmerkte, waar de vierjaarlijkse bijeenkomst voor leiding en aspiranten van Chirojeugd Vlaanderen plaatsvond, is dat de klassieke jeugdverenigingen nog steeds zeer blank zijn. En blank in de zin van blank, niet in de zin van niet-moslim. Kunnen we stoppen elk debat te blijven herleiden tot een religieuze problematiek? Trouwens, wel van de partij was Youssra Tahiri, ex-groepsleidster van Chiro Molenbeek (en moslima met hoofddoek voor de nieuwsgierigen onder jullie). Al ontken ik niet dat er een aantal culturele factoren zullen meespelen. Mijn eigen vader vond het ook vreemd dat zijn oudste zoon naar zomerkampen ging en daar bleef slapen. "Slapen, dat doe je thuis. Of moeten de mensen denken dat je thuis geen bed hebt?" Uiteindelijk stemde hij toch in. Omwille van de overtuigingskracht van mijn moeder of het besef dat hij een weekje op adem kon komen. Ik gok een combinatie van de twee.
Liever met elkaar
Maar uiteindelijk is niet dat de belangrijkste drempel. De belangrijkste drempels zijn de kostprijs en de manier waarop men jongeren in de buurt en hun ouders bereikt. Een aantal jeugdverenigingen heeft al bewezen dat het wél mogelijk is. Met name in steden beginnen jeugdverenigingen druppelsgewijs andere gemeenschappen te bereiken. En maar goed ook. Het is en blijft het eerste doel van het jeugdwerk om gemeenschapsbindend te werken. Indien we aparte werkingen aanmoedigen, wilt dat zeggen dat we van mening zijn dat gemeenschappen eerst apart moeten groeien in het jeugdwerk om in een latere fase naar elkaar toe te groeien. Of, dat het voldoende is dat gemeenschappen naast elkaar blijven bestaan.
Een verdedigbaar standpunt, maar niet het standpunt dat ik wens te verdedigen. Ja, het is gemakkelijker om gemeenschappen naast elkaar te laten leven dan met elkaar te doen leven. Alleen moet ons samenlevingsmodel niet gebaseerd zijn op de moeilijkheidsgraad maar op de wenselijkheidsgraad. We leven vandaag al genoeg naast elkaar. Een diverse samenleving kan haar potentieel maar maximaal benutten door de Mondriaanse hokjes open te breken. Net nu bepaalde jeugdverenigingen verschillende gemeenschappen beginnen te bereiken, moeten we doorduwen en verder blijven nadenken hoe en waar het beter kan.
Als speelpleinanimator zag ik hoe Phaedra kon openbloeien naast Younes en Sarah. Phaedra sprak eloquenter dan de meeste animatoren, Sarah was de beste 10-jarige danslerares ooit en Younes is tot op de dag van vandaag de comedian die me het meest aan het lachen bracht. En op het einde van de zomervakantie werd er collectief gehuild. De tranen hadden geen kleuren, de kinderen geen besef van hun verschillende socio-economische of migratieachtergrond. Ondertussen moeten ze zo'n 22 jaar oud zijn. Geen idee wat ze geworden zijn. Maar in ieder geval meer dan enkel een migratieachtergrond.