Starten lukt wel, volhouden niet

Vlamingen die een eigen onderneming willen opstarten, kunnen sinds deze week begeleiding krijgen bij het opstellen van een ondernemingsplan. De Vlaamse regering trekt 4,5 miljoen euro uit om het ondernemerschap in de regio te stimuleren.

Wie is er nu zo gek om een retailzaak op te starten in volle financiële crisis? Daar moet je óf naïef óf blond voor zijn. Ondergetekende was dat allebei. Nog steeds. Goed begonnen is half gewonnen.

We schrijven november 2009: ik heb een naar eigen inschatting goed idee, en heb heel veel energie. Het concept: een retailzaak met fairtrade accessoires, maar dan in een strakke designsfeer.

Een eigen zaak starten: ik weet er veel, maar zeker niet alles over. Wel hoe moeilijk het is. Maar eerlijk is eerlijk, Unizo heeft daar bij geholpen. Starterskit en ondernemingsloket zijn geen onbekend terrein. Voor ondernemingsplannen is er Google. Gelukkig maar, dat zet een mens op weg. Notaris, boekhouder, het kost allemaal handenvol geld, maar goed, daar zet je als beginnende zelfstandige geld voor opzij. Ik ben begonnen, maar voorlopig nog niet gewonnen.

De eerste maanden lopen redelijk gesmeerd en alle belastingen en bijdragen, tot de billijke vergoeding toe, worden netjes betaald. Vooraf zijn er veel kosten te betalen: investeringen allerhande, de huur van een pand, het aanwerven van personeel, de aankoop van goederen (te betalen vóór levering, want zo werkt dat tegenwoordig). Als starter heb je niet de minste onderhandelingsmarge en zijn er heffingkjes waar een mens nog nooit van gehoord heeft, maar alla, we zijn volledig correct bezig. Na de eindejaarsperiode volgen de donkere maanden. De omzet valt tegen en het is krabben om recht te blijven.

En dan was er zonder pardon... de BTW. Je bent de eerste maanden redelijk goed gestart en dan, hupsakee, kun je de komende drie maanden zwaar betalen, al valt de omzet ondertussen tegen. Zo gaat dat in retail: de omzet is niet te voorspellen, de BTW wel. Je geraakt in het rood, je hebt nood aan een (dure) kredietlijn. Dan wordt het moeilijk om dat groen weer te halen.

Eerlijk? Alle hulp blijft welkom en noodzakelijk, maar een (retail)mens wordt niet warm van het soort nieuwe startersmaatregelen, zoals die van de Vlaamse regering om kandidaat-ondernemers te begeleiden bij het opstellen van een ondernemingsplan. Rekenen en spaarcenten inzetten en investeren om de haalbaarheid van nieuwe ondernemingen te begeleiden, is zeer zeker een goede zaak.

Spartelen om te overleven

Starten is één zaak, volhouden nog iets anders. Men zegt me steeds: de eerste drie à vier jaar is het spartelen om te overleven, en pas daarna kan je je als 'vertrokken' beschouwen. Wel, daar zitten we midden in. En ik heb al vaak gedacht: doen we dit nu écht uit liefde voor het vak? Toch blijven we er koppig in geloven. Een starter blijf je de eerste vijf jaar, tot het zwaard van Damocles boven je zaak komt hangen. Dan volgt een bijltjesdag. Of niet.

In deze chronische startersfase van vijf jaar zouden andere maatregelen welgekomen zijn: een milder BTW-klimaat bijvoorbeeld, of goedkope kredietlijnen.

Voor wie het aandurft, is een eigen zaak uitbouwen een droom. Je bent er trots op, je wordt erop aangesproken, mensen bewonderen je om je moed en doorzettingsvermogen. Het geeft een goed gevoel, want het is je volledige eigen verdienste. Je werkt je te pletter, maar dat doe je met plezier. Dat de overheid helpt om die droom tot realistische proporties te herleiden, getuigt van een doordachte strategie. Maar er is méér nodig. Er is een milder fiscaal klimaat nodig voor kleine starters, om het hoofd boven water te houden.

Startersmaatregelen: graag. Steun om het vol te houden: liever.