Nieuwe regering moet 14 miljard besparen
De onderhandelaars over de vorming van een nieuwe regering hebben geen tijd te verliezen. België moet tegen 2017 veertien miljard euro besparen om zijn financiën op orde te zetten. 'Dat vergt belangrijke inspanningen, ook dit jaar nog', waarschuwt gouverneur Luc Coene van de Nationale Bank.
Volgens gouverneur Coene kan er maar best snel een nieuwe federale regering worden gevormd, want de volgende regering staat voor een gigantische uitdaging. In 2017 moet de Belgische begroting een (klein) overschot boeken, om zo in orde te zijn met haar Europese verplichtingen. "We hebben nog een hele weg af te leggen om tot een fundamentele en structurele gezondmaking van de publieke financiën te komen", zei Coene gisteren bij de voorstelling van de groeivooruitzichten voor de Belgische economie.
Om die saneringsopdracht tot een goed einde te brengen zijn snel nieuwe maatregelen nodig. Talmen bij de vorming van een nieuwe regering is dus geen optie. "Ik ga ervan uit dat de politiek zijn verstand zal gebruiken", aldus Coene.
Zonder nieuwe maatregelen loopt het begrotingstekort op van 2,6 procent van het bruto binnenlands product dit jaar tot 2,9 procent in 2017, terwijl Europa dan een overschot van 0,75 procent op de Belgische boordtabel wil zien staan.
Welke maatregelen de nieuwe regering zal moeten treffen, daarover sprak de gouverneur zich niet uit. Maar hij waarschuwde wel voor ingrepen die het broze herstel van de economie zouden fnuiken. Knippen in overheidsinvesteringen in infrastructuur, innovatie of onderwijs is niet gewenst. "De nieuwe regering moet ervoor zorgen dat de economische groei ondersteund blijft, anders wordt het zeer moeilijk om de problemen op te lossen die de vergrijzing en de hoge Belgische staatsschuld stellen", waarschuwt hij.
Indien de komende regering de besparingen slim aanpakt, kan de sanering evenwel positieve effecten hebben op het vertrouwen van de bevolking, zo gelooft Coene. Gezinnen zullen dan minder schrik hebben voor een nieuwe ontsporing van de overheidsfinanciën of hogere belastingen. In zo'n scenario zullen ze meer geneigd zijn om minder te sparen, wat een gunstig effect kan hebben op de economie.
De nieuwe regering kan aan de slag in een gunstiger economisch klimaat. Het herstel dat midden vorig jaar werd ingezet, zet zich door en leidt tot een groei van 1,3 procent dit jaar tot 1,6 procent in 2016. Er komen ook opnieuw banen bij: dit jaar bijna 12.000 en de komende twee jaar nog eens 52.500. Toch zal de werkloosheid nauwelijks dalen, omdat er nog steeds nieuwe mensen op de arbeidsmarkt komen.
Stokken in de wielen
"We gaan de goede richting uit, maar ook niet meer dan dat," zei Coene. Want het langzame herstel dreigt op allerlei manieren stokken in de wielen gestoken te worden. De gouverneur verwees naar de crisis in Oekraïne en de Belgische concurrentiekracht, die de achilleshiel van ons bedrijfsleven blijft.
Maar het meeste schrik heeft hij van de lage inflatie. Een lange periode van inflatie vergroot de kans op deflatie krijgen. En dan ziet het plaatje er heel slecht uit. Coene: "Een klimaat van dalende prijzen is heel slecht voor landen, bedrijven en gezinnen die hoge schulden hebben. We lopen dan het gevaar op een 'Japans scenario': een decennium zonder groei. We hopen dat de maatregelen die de Europese Centrale Bank deze week heeft getroffen voldoende zullen zijn om de inflatie terug op te krikken."