België huurt een volledige gevangenis in Nederland af

Aanvankelijk was er sprake van de transfer van enkele honderden Belgen naar de Nederlandse strafinrichting; nu wordt uiteindelijk een hele gevangenis afgehuurd. “Dat gebeurt in afwachting van de bouw van nieuwe gevangenissen”, drukt minister van Justitie Stefaan De Clerck het Belgische gevangeniswezen nog eens op het hart. “De verhuis van de gevangenen is een tijdelijke maatregel. Vanaf 2012 moeten de eerste nieuw gebouwde gevangenissen in België in gebruik genomen worden. Dan kunnen de gevangenen uit Tilburg terug naar België. Mocht het alsnog nodig blijken, dan is het contract met Nederland wel nog een jaar verlengbaar.”Het verdrag tussen Nederland en België over de overbrenging van gevangenen moet eerst nog besproken worden in de parlementen van beide landen. De Clerck: “Verwacht wordt er zo vlug mogelijk in 2010 werk van te kunnen maken.” De tijd dringt in ieder geval, bevestigt de minister: “Er heerst een zekere spanning door overbevolking in de gevangenissen die we met deze maatregel proberen te verlichten.”De Willem II-gevangenis in Tilburg biedt plaats aan 681 gevangenen. Zij die er momenteel zitten, verhuizen naar andere Nederlandse strafinrichtingen. Vijfhonderd Belgische gedetineerden nemen hun plaats in. Welke ernaartoe gaan is nog niet bekend. “Het zal vooral om Nederlandstalige gevangenen gaan”, laat De Clerck al wel weten. “We kiezen ervoor de gevangenen zo dicht mogelijk bij huis te houden zodat contact met de familie mogelijk blijft. Een ritje van Antwerpen naar Tilburg bijvoorbeeld is niet zo gek ver.”Een Belgische directeur komt aan het hoofd van de gevangenis te staan, maar de Nederlandse cipiers blijven er wel aan de slag. “Ze moeten nog wel beperkt herschoold worden. In de gevangenis is het Belgische recht van toepassing. De cipiers moeten dan leren hoe bijvoorbeeld de bezoekregeling werkt of hoe lang de gevangenen mogen telefoneren”, zegt De Clerck. Hij benadrukt de voordelen van de regeling. “Zowel voor Nederland als België is het een win-winsituatie. Het Nederlandse personeel kan aan het werk blijven terwijl wij onze gevangenen kunnen huisvesten.”Vraag is natuurlijk waarom er niet meteen meer gevangenissen gehuurd worden om alle gevangenen op overschot een plaats te geven. “Vijfhonderd gedetineerden is al behoorlijk veel”, zegt De Clerck. “Eén gevangenis is nog beheersbaar, één gebouw is nog op te volgen. Vergeet bovendien niet dat het hier om een grote gevangenis gaat”, antwoordt hij wat ontwijkend.De hele operatie belooft echter wel heel wat te kosten: 30 miljoen euro. “Maar wij maken daar heus geen winst op hoor”, laat perswoordvoerder Job van de Sande van de Nederlandse staatssecretaris van Justitie Nebahat Albayrak weten. “Dat bedrag dekt de werkingskosten.” Verder is hij erg enthousiast over het akkoord tussen België en Nederland. “In Nederland zullen we gevangenissen moeten sluiten. Er is sprake van een capaciteitsoverschot, met te weinig gevangenen voor te veel cellen. In Tilburg kunnen de cipiers nu aan het werk blijven en andere gevangenissen zullen later dicht gaan dan gepland”, aldus van de Sande.

‘Mislukt beleid’

De christelijke vakbond ACV is alvast niet laaiend enthousiast. “Het is ronduit schandelijk dat een dergelijke maatregel nodig is. Het toont alleen maar het mislukken van tientallen jaren beleid aan, waar nooit een eenduidige beslissing is genomen om meer plaats te creëren. En nu moeten we naar Nederland uitwijken, helaas”, aldus secretaris Luc Neirynck.Hij vervolgt: “Justitie mag niet denken dat het probleem hiermee opgelost is. Deze maatregel zou een excuus kunnen zijn om het probleem van overbevolking op de lange baan te schuiven.” Toch ziet hij ook een voordeel: “Op korte termijn zorgt het er natuurlijk wel voor dat gedetineerden en cipiers meer plaats krijgen, en daardoor ook een meer humaan beleid kunnen voeren. Maar gevangenissen blijven natuurlijk overbevolkt. Er moeten dringen nieuwe gevangenissen gebouwd worden, maar daar zijn de mensen niet tuk op. Geen gevangenis is mijn achtertuin, is het motto.”De oppositiepartijen hadden serieuze bedenkingen bij het exporteren van gevangenen. Die zijn nog steeds niet weg. Renaat Landuyt, justitiespecialist van de sp.a: “Er is hier sprake van misschien wel een historisch feit. Eindelijk doet de regering iets aan het probleem van de overbevolking. Maar de manier waarop... Ik kraai niet victorie. Het is een eerste stap vooruit, maar het blijft een peperduur dossier. Ik had liever eerst die tachtig Nederlanders in Belgische gevangenissen terug naar huis zien gaan”, laat Landuyt weten.