Vlaams Blok eist 'geroofde Rubensen' terug
Philip Dewinter van het extreem-rechtse Vlaams Blok eist dat Frankrijk de door de Franse revolutionaire troepen geroofde Rubens-schilderijen teruggeeft aan Vlaanderen. In een reactie zegt de woordvoerder van cultuurminister Van Grembergen dat we de Rubensen moeten beschouwen als ambassadeurs. 'Misschien moeten we bij Frankrijk aandringen op een duidelijke vermelding van de herkomst.'
Brussel
Eigen berichtgeving
Eric Rinckhout
Eerstdaags gaat Philip Dewinter (Vlaams Blok) Vlaams minister van Cultuur Paul Van Grembergen interpelleren over de 'Rubens-roof'. Gisteren verklaarde Dewinter aan Het Laatste Nieuws dat de prestigieuze Rubens-tentoonstelling in Rijsel "vol gestolen schilderijen" hangt die meer dan tweehonderd jaar geleden "door Napoleon" (sic) naar Frankrijk werden gebracht. "Ik eis dat die schilderijen na de tentoonstelling terug naar Vlaanderen komen", zegt Dewinter. En: "Nu hebben we in Antwerpen 'brol' van Rubens gekregen, terwijl de Fransen met onze kunstschatten pronken."
Dewinter vindt voorts niet dat België 'als tegenprestatie' de geroofde Afrikaanse kunst moet teruggegeven. "Je kunt zo'n paar Afrikaanse maskers toch niet vergelijken met een écht kunstwerk zoals Rubens." Nochtans wilde vijf jaar geleden Vlaams Blokker Emiel Verrijken de collectie van het Koninklijk Museum van Midden-Afrika in Tervuren (20 miljoen stuks) terugschenken aan het volk van Kongo. Hij wilde er dan een museum voor de Vlaamse ontvoogding van maken.
Op 11 maart jongstleden schreef De Morgen dat elf altaarstukken die door de Franse revolutionaire troepen (niet 'door Napoleon') in 1794 uit ons land werden geroofd nooit werden teruggegeven. Het gaat om 'mindere' werken die zich nu in de Franse provinciale musea van onder meer Bordeaux, Grenoble, Marseille, Nancy en Tours bevinden. De topwerken van Rubens - en dat zijn er veel meer dan elf - werden in 1815 wel allemaal teruggegeven. Wat Dewinter over de tentoonstelling in Lille beweert, is uit de lucht gegrepen: er hangen hooguit twee werken die uit België werden weggehaald (zie Commentaar, pagina 20).
In een reactie zegt de woordvoerder van minister Van Grembergen dat er geen interpellatie van Dewinter binnen is. "Wel een schriftelijke vraag van zijn partijgenoot Luk Van Nieuwenhuysen." Over de grond van de zaak zegt hij: "Dewinter hangt een beeld op alsof er heel veel weg is. Dat klopt niet. Er zijn in het verleden ook ongelukkige verkopen gebeurd, maar die waren volkomen legaal. Dewinter laat zich ook onterecht laatdunkend uit over onze eigen Rubens-collecties.
"Bovendien, waar zijn we mee bezig? Het gaat om schilderijen die al meer dan tweehonderd jaar geleden zijn weggehaald. Moeten twee democratische landen daar nu nog een vete over beginnen? Wij vinden dat die Rubensen beschouwd moeten worden als ambassadeurs in het buitenland, niet alleen van de kunstenaar zelf maar ook van Vlaanderen en van zijn cultuur. Ze zijn een visitekaartje voor ons, ze tonen dat we een lange culturele traditie hebben.
"Door het topstukkendecreet zullen belangrijke kunstwerken in de toekomst Vlaanderen niet zomaar kunnen verlaten. Binnenkort zullen we ook het Unesco-verdrag ratificeren dat cultuurgoederen beschermt en ongeoorloofde handel onmogelijk maakt. Maar dat verdrag geldt niet met terugwerkende kracht."
Ooit heeft Van Grembergen een wetsvoorstel ingediend in de federale Kamer over het aanbrengen van informatie bij de schilderijen. "Misschien moet dat in de toekomstige Vlaamse regering opnieuw ter tafel komen", zegt zijn woordvoerder. "Misschien kan er een Europese regelgeving komen voor het nauwkeurig vermelden van de herkomst van een kunstwerk.
"Op het luikje over de geroofde Afrikaanse kunst hoef ik niet eens commentaar te geven. Zo'n waardeoordeel kun je niet op die manier formuleren. Alsof iets minderwaardig zou zijn omdat het Afrikaans is."
Kabinet-Van Grembergen: 'Waar zijn we mee bezig? Het gaat om schilderijen die al meer dan tweehonderd jaar geleden zijn weggehaald'