Geweld in Libië verhevigt, duizenden inwoners rond Tripoli slaan op de vlucht

Libië is sinds de val van Moe'ammar al-Khaddafi in 2011 opgedeeld in een westelijk deel, bestuurd door een regering van nationale eenheid, en een oostelijk deel, gecontroleerd door generaal Haftar. Zijn Libische Nationale Leger is sinds eind vorige week opgerukt naar Tripoli, waar de door de internationale gemeenschap erkende regering zit. 

De troepen van Haftar lijken via het zuiden en het zuidoosten op weg naar de hoofdstad. Via het westen, langs de kust, wordt de toegang tot de stad zwaar verdedigd door troepen van de regering. De toegang via het oosten wordt dan weer verdedigd door strijders uit de kuststad Misrata, die ook loyaal zijn aan de regering in Tripoli.

"In het centrum van Tripoli gaat het leven nog zijn dagelijkse gang. Winkels zijn open", zegt correspondent Gerbert van der Aa van de Nederlandse krant NRC in "Terzake". "Maar de buitenwijken zijn min of meer een no-go-area. Er wordt heftig gevochten met zwaar materieel." 

Onder meer rond de internationale luchthaven van Tripoli, zo'n 30 kilometer ten zuiden van de hoofdstad maar al bijna vijf jaar lang niet meer in gebruik, woedt een zware strijd. Ook zou een kazerne enkele kilometers ten zuiden van Tripoli zijn ingenomen door de troepen van Haftar. Sinds donderdag zijn al tientallen doden gevallen.

Volgens de Verenigde Naties zijn al zo'n 4.500 mensen op de vlucht geslagen. De ngo's in Libië vrezen dat de burgerbevolking nog maar eens slachtoffer zal worden van het geweld.

Vanavond zit de VN-Veiligheidsraad samen over de toestand in Libië. De VN-gezant voor Libië, Ghassan Salamé, zal zich tijdens de gesloten zitting onder meer uitspreken over een conferentie over Libië, die de VN al maandenlang voorbereidt. De VN-conferentie beoogde een aanzet te geven tot verkiezingen.

Sinds 2011 heeft de VN pogingen gedaan om orde te brengen in Libië, maar is daar niet in gelukt. De Nationale Libische Conferentie had moeten plaatsvinden van 14 tot 16 april, maar zal niet anders dan uitgesteld kunnen worden. 

"De conferentie had al weinig kans, en nu Haftar naar Tripoli oprukt, heeft ze natuurlijk geen zin meer", zegt Dirk Vandewalle, professor internationale politiek aan Dartmouth College (VS) in "Terzake".

"Wat hier het probleem is, is dat Libië na de interventie in 2011 in de steek is gelaten. De internationale gemeenschap heeft afstand genomen. Er is op het internationale niveau geen oplossing voorgesteld voor Libië, en ik denk dat die er moet komen om het probleem van Libië op lange termijn op te lossen". 

Maar de opmars van Haftar naar Tripoli dreigt de chaos juist nog groter te maken. Voor de Libische bevolking is dat catastrofaal, maar ook voor de vele migranten uit Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara. Velen zitten vast in detentiecentra in Libië, nadat ze vanuit dat Noord-Afrikaanse land de oversteek hadden willen maken naar Europa.

Bekijk hier de reportage in "Terzake":