VN: 'Sociale onrust dreigt in Europa'
In het voorbije half jaar verloren een miljoen Europeanen hun baan. Dat zegt de ILO. De Internationale Arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties waarschuwt voor sociale onrust in Europa als er niet snel nieuwe jobs komen.
De VN-organisatie noemt het risico op sociale onrust "12 procent groter dan voor de financiële crisis op haar hoogtepunt was". Momenteel zijn er in Europa 26,3 miljoen werklozen, liefst 10,2 miljoen meer dan in 2008. Vooral de jongste tijd gaat het erg snel bergaf. Alleen al de voorbije zes maanden verloren een miljoen mensen hun baan.
De werkloosheidsgraad be-draagt nu 10,9 procent. Dat is 4,1 procent meer dan voor de crisis, al zijn wel grote verschillen tussen de lidstaten. In Portugal, Spanje, Griekenland en Cyprus zitten opvallend meer mensen zonder werk, terwijl er in Duitsland, Luxemburg, Malta, Hongarije en Oostenrijk net minder werklozen zijn dan voor de crisis.
Jongeren en laaggeschoolden worden het hardst getroffen. Ook de langdurige werkloosheid is een probleem: in negentien Europese landen zitten vier op de tien werklozen al minstens een jaar thuis. De VN-organisatie komt sinds gisteren bijeen in Oslo voor een regionale top. Voor België is minister van Werk Monica De Coninck (sp.a) vertegenwoordigd, die ook hier van de bestrijding van jongerenwerkloosheid een prioriteit maakt.
De ILO beveelt de landen aan om meer aandacht te hebben voor het creëren van jobs. "Het halen van de begrotings- en competiviteitsdoelstellingen is dan wel belangrijk, het is cruciaal om die niet aan te pakken met slecht uitgedachte besparingsmaatregelen en structurele hervormingen die niet de wortels van de crisis aanpakken", stellen hun experten in een rapport.
De ILO vindt dat prioritair de structurele problemen in de financiële sector moeten worden aangepakt. Dat is nog niet gebeurd, zodat kmo's onvoldoende toegang krijgen tot kredieten. Ook de neerwaartse druk op lonen moet tot staan worden gebracht om de schade aan productieve investeringen en intra-Europese handel te beperken. De organisatie dringt eveneens aan op meer initiatieven om jongeren banen te garanderen. De EU investeert momenteel wel in jobgarantieschema's, maar onvoldoende.
Nog vinden hun analisten dat de sociale dialoog tussen werkgevers, werknemers en regeringen een 'sleutelinstrument' is voor het ontwerpen van beleid, omdat alleen zo steun kan gevonden worden voor een hervorming van de arbeidsmarkt die banen creëert, "en verzekert dat zulke hervormingen focussen op wat de mensen echt nodig hebben".
Voor de EU wordt Portugal in de komende maanden een van de belangrijkste uitdagingen. De huidige besparingspolitiek, die door de trojka van EU, ECB en IMF werd opgelegd aan Lissabon in ruil voor 78 miljard euro noodkredieten, zorgde er voor een diepe sociaaleconomische en politieke impasse. Het land belandde voor het derde jaar op rij in een diepe recessie en het grondwettelijk hof noemde vorige vrijdag 1,3 miljard euro aan besparingen ongrondwettelijk. Premier Passos Coelho gaat nu op zoek naar nieuwe besparingen voor dat bedrag, maar ook zijn grootste uitdaging blijft het creëren van nieuwe banen. De jongerenwerkloosheid in Portugal bedraagt nu al meer dan 30 procent.