En plots twijfelt iedereen
'Als het moet, hervormen we op eigen houtje.' Dat stelt Katholiek Onderwijs Vlaanderen, nadat Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten een bom legde onder het masterplan voor het secundair onderwijs. Het Gemeenschapsonderwijs geeft aan dat het hele plan wat hen betreft mag worden opengebroken.
Open Vld heeft met haar onderwijsplannen de knuppel in het hoenderhok gegooid. Voorzitter Gwendolyn Rutten blijft de uitspraken die ze gisteren voor het eerst in deze krant deed, herhalen. "Als het masterplan voor de hervorming van het secundair onderwijs niet wordt aangepast, dan tekenen we niet", klinkt het. Haar ultimatum zet het bestaande en in de vorige Vlaamse regering pas na veel pijn en moeite bereikte plan op losse schroeven. En dat terwijl in de politieke discussies achter de schermen de afgelopen maanden al slechts mondjesmaat vooruitgang werd geboekt.
Het leidt ertoe dat de onderwijskoepels met de handen in het haar zitten. Ze staan nog altijd achter het masterplan, maar beginnen te twijfelen. "Wij weten het ook niet meer", zegt Lieven Boeve, topman van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, aan deze krant. "Het masterplan verwerpen als basis maakt een landing op korte uit geraakt, kunnen we op eigen houtje hervormen. Zij moeten ons dan maar de vrijheid geven om het zelf te doen."
Boeve geeft aan dat hij dit liefst in samenspraak zou doen met de andere onderwijskoepels, maar maakt daar geen breekpunt van. Hij stelt dat Katholiek Onderwijs Vlaanderen nogal wat ele- menten uit het masterplan kan invoeren. Denk daarbij aan een vermindering van het aantal studierichtingen in de tweede en derde graad, maar ook het duidelijk maken van de uitwegen. Zo zou het voor leerlingen duidelijker moeten worden of zij zich in een studierichting bevinden die voorbereidt op de universiteit of hogeschool of dat zij worden geleid naar de arbeidsmarkt.
Het Gemeenschapsonderwijs (GO) hoopt dat de Vlaamse regering doorgaat met het huidige masterplan. Bestuurder Raymonda Verdyck wil liefst niet zonder politieke hulp hervormen. "De overheid moet wel de richting uitzetten, want anders kan elke koepel het op zijn eigen manier invullen en krijgen we veel verschillen tussen scholen. Maar als het nu toch opnieuw over de inhoud van de hervorming gaat, dan willen wij aangeven dat het masterplan niet ver genoeg gaat. Wij hopen dat de politiek verder kijkt dan het plan. Wat ons betreft, mag het wel worden opengebroken."
Verdyck doelt vooral op de brede eerste graad, waarbij de studiekeuze wordt uitgesteld tot veertien jaar en leerlingen langer een gemeenschappelijk programma volgen. Zo'n brede eerste graad staat nu niet meer in het masterplan.
Stokken in de wielen
De uitspraken van de onderwijskoepels tonen vooral de onvrede die leeft. Ten laatste begin volgend jaar zouden decreten moeten worden geschreven. Als dat niet lukt, zal de hervorming niet binnen tweeënhalf jaar van start gaan, zoals beoogd. Maar binnenskamers steekt niet alleen Open Vld, maar ook N-VA stokken in de wielen. Zo willen de Vlaams-nationalisten absoluut voorkomen dat aso, tso, kso en bso verdwijnen en geven ze aan vooral te streven naar enkele gerichte maatregelen die het beroeps- en technisch onderwijs moeten versterken.
Opmerkelijk genoeg trekken CD&V en N-VA nu naar buiten toe aan één zeel. Zij geven allebei aan dat ze het masterplan willen uitvoeren en minimaliseren de aanvullende eisen van Open Vld. "Elke coalitiepartner mag voorstellen op de onderhandelingstafel leggen", zegt Vlaams Parlementslid Koen Daniëls, die voor N-VA de onderhandelingen voert. "Maar om ze erdoor te krijgen, moet er wel een consensus zijn met de andere partijen." En juist dat lijkt vandaag veraf, waardoor het (hoogst) twijfelachtig blijft of de hervorming er uiteindelijk komt.
► 4-5