Het alternatief voor Trump: een aartsconservatieve mafketel

"Niemand mag hem." Bob Dole, in 1996 zelf presidentskandidaat voor de Republikeinen en met zijn 96 jaar de éminence grise van de partij liet er in een interview met The New York Times geen twijfel over bestaan. Ted Cruz was wel de allerlaatste die zijn partij richting Witte Huis mocht sturen. Toch lijkt net die Cruz na dit weekend het enige alternatief voor Donald Trump. Tot afgrijzen van de Republikeinse partijtop. In Washington mogen ze Trump dan al een malloot vinden, de haat voor de ultraconservatieve Cruz is er zo mogelijk nog groter.

Die haat heeft de 44-jarige Cruz aan zijn compromisloze houding in de Senaat te danken. Zijn belangrijkste wapenfeit in dat halfrond? Een 21-uur durende speech met als enige bedoeling om president Obama's plannen voor een hervorming van de gezondheidszorg tegen te werken. Cruz slaagde trouwens in dat opzet. Zijn kruistocht tegen Obamacare leidde uiteindelijk tot een twee weken durende sluiting van alle overheidsdiensten. Een persoonlijke overwinning misschien, maar dan wel één die hem binnen de Republikeinse partij zwaar werd aangerekend. Want wil je als partij uitpakken met een politicus die liever het hele land platlegt dan op zoek te gaan naar een compromis?

Klimaatontkenner

Niet alleen binnen de Republikeinse partij is er twijfel of de keuze voor Cruz wel zoveel beter is dan die voor Trump. De forse standpunten van Cruz doen ook buiten Washington wenkbrauwen fronsen. Abortus? Kan alleen wanneer de zwangerschap het leven van de moeder bedreigt. Een verstrenging van de wapenwet? Geen sprake van. Het recht je te verdedigen hoort bij vrijheid. Homohuwelijk? "That won't stand", liet Cruz weten. Het huwelijk is volgens hem iets tussen man en vrouw. En de klimaatverandering tenslotte? Een fenomeen gebaseerd op onderzoek van slechts een paar wetenschappers.

Duidelijke taal die er bij zijn rechts-religieuze achterban ingaat als zoete koek. Al heeft dat niet alleen met de boodschap maar ook met de manier waarop die gebracht wordt te maken. Cruz, een voormalig advocaat, is een getalenteerd redenaar. Hij heeft diploma's van zowel Harvard en Princeton op zak en maakte op die laatste universiteit furore als lid van het debate team. Ook in de rechtbank kwam dat talent hem van pas. Rechter Don Willett maakte dat van op de eerste rij mee. Hij noemt Cruz een getalenteerd advocaat die ongelooflijke pleidooien hield: "Alsof Michael Jackson de moonwalk kwam demonstreren."

Beklijvend zijn de speeches van Cruz dan misschien wel, ze promoten een wel heel conservatief wereldbeeld. Dat beeld kreeg hij tijdens zijn jeugd in Texas met de paplepel mee. Zijn vader is een Cubaanse vluchteling die in Texas belandde en daar aan de drank raakte tot God hem daar van afhielp. De moeder van Cruz heeft dan weer Iers-Italiaanse roots. En om het nog exotischer te maken, werd Cruz in Canada geboren. Volgens Trump is dat laatste trouwens voldoende reden om Cruz definitief uit de race te knikkeren. Enkel wie in de VS geboren is, kan er - volgens Trump en een aantal grondwetspecialisten - president worden. Een theorie die trouwens door evenveel andere specialisten de grond in wordt geboord.

Vraag is of hij die kans wel zal krijgen. Ondanks zijn ontegensprekelijke redenaarstalent en intellectuele capaciteiten heeft Cruz tijdens zijn korte politieke carrière, hij is pas sinds 2012 senator, misschien te veel vijanden gemaakt in Washington. Niet alleen Bob Dole nam hem openlijk onder vuur. Voormalig presidentskandidaat John McCain bestempelde hem als een "wacko bird", een mafketel dus. John Boehner, van 2011 tot 2015 voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, noemde Cruz ronduit een idioot. En dan is er ook nog Donald Trump om mee af te rekenen natuurlijk. Ondanks de zeges die Cruz dit weekend in Kansas en Maine pakte, maakt die zich voorlopig weinig zorgen om Cruz. "Mij verwondert het niet dat hij het goed deed in Maine, dat ligt tenslotte dicht bij Canada", liet Trump weten.