‘Kogels kunnen ons nu niet meer tegenhouden’
Chaos regeert in Caïro, de hoofdstad van Egypte. Er wordt geschoten en geplunderd, gevangenen rennen hun vrijheid tegemoet, mummies worden in de musea beschadigd. Allemaal het werk van het regime, zeggen betogers. ‘President Moebarak wil de wereld laten zien dat zonder hem Egypte enkel geweld te wachten staat’, zegt Mohammed Sawi, een veearts en een van de vele demonstranten. En die spreken tegenwoordig in de verleden tijd over Moebarak: ‘Er is geen weg meer terug.’
Rami Hassan was erbij toen de betogers vrijdag een menselijk schild vormden rond het Egyptisch Museum, om te verhinderen dat plunderaars met de eeuwenoude schatten van Egypte aan de haal ging. “Dit is ons museum”, zegt de 22-jarige student ingenieur fel. “Wij hebben de wereld willen tonen dat we geen criminelen zijn, zoals de Egyptische staatstelevisie de mensen wil doen geloven.”
Ook gisteren toonden de betogers tegen president Hosni Moebarak zich van hun beste kant. Achter elk groepje betogers op het Tahrirplein liep een legertje schoonmakers, die met bezems het asfalt schoonveegden. Anderen probeerden tevergeefs een gigantisch waterlek weg te werken.
Rami Hassan is al sinds dinsdag niet meer thuis geweest. Keer op keer werd de betoging brutaal uiteengeslagen. Tot vrijdag, toen tienduizenden betogers erin slaagden om de gehate politiemacht van president Moebarak op de vlucht te jagen. “Sinds vrijdag zijn we niet bang meer”, zegt Hassan moedig. “Kogels kunnen ons niet meer tegenhouden. Wij gaan hier niet meer weg tot Moebarak weg is.”
Op zondag ging het er veel gemoedelijker aan toe op het Tahrirplein: mensen klommen op de tanks van het leger nadat een menigte betogers twee waterkanonnen fysiek van het plein had verdreven. Van de politie was in heel Caïro geen spoor te bekennen.
Watten in de oren
De uitgelaten sfeer onder de demonstranten geeft bijna de indruk dat Moebarak al lang gevlucht is en zijn regime ingestort. Maar de politie mag zich dan al teruggetrokken hebben, ze is er nog wel. Zaterdagavond vielen op dit plein nog verschillende doden - twaalf, zeggen de betogers - toen politiemannen vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken het vuur openden, sommigen met hagel, sommigen met scherp. De betogers dragen de kogels en hulzen mee als trofeeën.
De 28-jarige Rim Naguib, doctor in de sociologie, spreekt al in de verleden tijd wanneer ze het over Moebarak heeft. “Ik weet het wel, het is nog niet gedaan”, zegt ze. “Maar er is echt geen weg meer terug nu. Ik heb de voorbije dagen mensen voor mijn ogen doodgeschoten zien worden. Maar ik heb ook gezien hoe jonge mensen de dood getrotseerd hebben: zowel ongeschoolde werklozen als jongeren uit de middenklasse. Heel verschillende mensen die één ding gemeen hebben: hun haat voor het regime.”
Haar woorden worden overstemd door twee straaljagers van de Egyptische luchtmacht die twintig minuten lang rakelings over het plein scheren met een oorverdovend lawaai. Na tien minuten beginnen betogers watten uit te delen om in de oren te stoppen. Wat de bedoeling is van de straaljagers is niet helemaal duidelijk: intimidatie, een waarschuwing van het leger dat de avondklok nadert?
In heel Egypte is nog steeds een avondklok van kracht vanaf vier uur ’s middags. Die heeft niet kunnen verhinderen dat er de voorbije dagen op grote schaal is geplunderd, vooral in de volkswijken.
Tegelijk met de politieke opstand tegen het regime-Moebarak is in Caïro ook een opstand bezig van een deel van de allerarmste inwoners van deze megalopolis, die gebruik maken van het machtsvacuüm op straat om huizen en winkels te beroven. Tijdens een radioprogramma op zaterdagavond belde de ene na de andere luisteraar om te melden dat er in hun wijk ongehinderd werd geplunderd. Het leger is alleen op strategische plaatsen aanwezig.
Buurtwachten
Zoals in Tunesië na de vlucht van Ben Ali hebben de bewoners van Caïro zich daarom georganiseerd in buurtwachten. Alle zijstraten zijn versperd met barricades. Gisteren bij valavond werden auto’s om de honderd meter tegengehouden door groepen burgers - gewapend met stokken, Molotov-cocktails en hier en daar een jachtgeweer of een revolver - die aan iedereen vragen wie ze zijn en wat ze in hun buurt te zoeken hebben.
Veel mensen geloven dat de politie van Moebarak achter de onveiligheid zit. Zo werd een duizendtal gevangenen vrijgelaten en de straten van Caïro in gestuurd. Ook de plunderaars van het Egyptisch Museum zouden in eerste instantie politiemannen in burger zijn geweest. Een aantal van hen werd door de betogers overmeesterd en aan het leger uitgeleverd.
“Het regime wil de Egyptenaren en de wereld wijsmaken dat een Egypte zonder Moebarak alleen chaos en geweld te wachten staat”, zegt Mohammed Sawi, een veearts. “De wereld moet weten dat wij niemand kwaad willen berokkenen. Alles wat wij willen is onze vrijheid.”