Cannabis legaliseren? Pro en contra

Een jointje roken mag al langer, maar hoeveel wiet mag je nu precies bezitten? Het huidige beleid is lang niet voor iedereen duidelijk en ook wat hypocriet, vinden de Jongsocialisten. Je mag het roken, maar je kunt ook gestraft worden voor het kopen of bezitten. Door cannabis te legaliseren willen ze af van de onduidelijkheid en het gebruik beter reguleren. Goede preventiecampagnes moeten duidelijk maken dat je beter van de joints af blijft.

De Jongsocialisten halen de mosterd voor hun voorstel onder meer bij een pleidooi dat criminoloog Tom Decorte (UGent), econoom Paul De Grauwe (London School of Economics) en toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven) in november hielden voor de legalisering van cannabis. Eerder pleitten onder meer de jongerenafdelingen van Open Vld en MR voor een legalisering.

De voorstanders wijzen steevast op twee voordelen: meer controle en betere kwaliteit. "Jongeren weten niet hoe sterk een joint is, want het THC-gehalte (de psychoactieve stof in cannabis, red.) is in de loop der jaren sterk gestegen", verklaarde Tytgat. "Daarnaast treffen we regelmatig pesticiden, zware metalen, schadelijke schimmels of bacteriën aan." Cannabis legaliseren betekent meteen dat dit gecontroleerd wordt, wat een gunstig effect op de volksgezondheid kan hebben.

Een legalisering trekt cannabis meteen ook weg uit criminele netwerken, waardoor de overheid die ook niet langer moet bestrijden. De honderden miljoenen euro's die het repressieve beleid nu kost, kunnen besteed worden aan preventiecampagnes. In combinatie met duidelijke regels over bijvoorbeeld aankoopplaats en maximumgebruik moet dat tot een verstandiger omgaan met cannabis leiden.

"Als je cannabis legaliseert, haal je alle kracht van de preventiecampagnes onderuit", vindt An Van Duyse, medisch directeur bij drugspreventiecentrum De Sleutel en psychiater op de verslavingsafdeling in PC Sint-Jan Baptist in Zelzate. "Door cannabis te gedogen, geef je het signaal dat je er tegen bent. Bij legaliseren valt dat weg. Veel opvoeders zullen dan met de rug tegen de muur staan en het nog moeilijker hebben om jongeren ervan te overtuigen dat het niet kan. Het ontradende effect zal verder afbrokkelen. Ik denk dat je als maatschappij in de discussie het best de keuze maakt om de niet-gebruiker voorrang te geven en het belang van preventie laat primeren."

Maar er zijn volgens Van Duyse nog andere argumenten om heel omzichtig om te springen met het legaliseren van cannabis. Dat zou alleen voor volwassenen zijn, maar het heeft ook een invloed op minderjarigen, omdat zij er op indirecte wijze bij betrokken zijn, bijvoorbeeld omdat ze via meerderjarige vrienden makkelijk aan cannabis zouden raken.

"Zeventig procent van de experimenteerders gebruikt cannabis voor het eerst voor hun achttien jaar, bij 25 procent is dat voor hun 24 jaar. De grootste groep gebruikers zijn dus jongeren, en bij hen zijn de gezondheidsrisico's nog een stuk ernstiger."

Die risico's, zeker bij intensief gebruik, zijn niet min: depressie, psychose, een verstoorde ontwikkeling van de hersenen, maatschappelijke achterstelling, omdat intensieve gebruikers vaker geen diploma halen en werkloos zijn of onder hun niveau werken... "Er is voldoende wetenschappelijk onderzoek dat dat aantoont", zegt Van Duyse.

Bovendien is de cannabis van nu vaak straf spul. "Daar zitten harddrugaspecten aan", geeft Van Duyse aan. "Je kunt het niet meer vergelijken met de cannabis van vroeger."

Voorstanders van legalisering wijzen ook vaak op de betere kwaliteit van cannabis die je zo zou krijgen, wat positieve gevolgen voor de gezondheid kan hebben. "Ik heb nog nooit een onderzoek of voorbeeld gezien dat dat bewijst", zegt Van Duyse.