Een fiscale verademing

In 2011 werd ons land door de Europese Commissie in gebreke gesteld wegens het niet respecteren van de regels van de Europese Unie inzake luchtkwaliteit. De reden? Een te hoge concentratie van fijn stof, onder andere toegeschreven aan een overmatig gebruik van dieselmotoren, die in ons land historisch weinig belast worden.

Geen enkel land in Europa of Noord-Amerika heeft een groter fileprobleem dan België. Zich met de auto verplaatsen is moeilijker in Brussel of Antwerpen dan in pakweg Londen, Parijs of New York. Deze toestand heeft een enorme invloed op onze levenskwaliteit. Maar liefst 13.000 Belgen sterven jaarlijks vroegtijdig door luchtvervuiling, om maar te zwijgen van de impact van verkeersinfarcten op ons levensritme en de economie. Meer asfalt dan maar? Geenszins: we moeten ophouden lucht- en levenskwaliteit op te offeren om onze economisch concurrentiepositie te verbeteren.

Bijkomende investeringen in ons wegverkeer zijn dus niet de oplossing. Ongetwijfeld zijn een aantal grote werven noodzakelijk om ons wegennetwerk beter te ontsluiten, maar evenzeer moeten we beseffen dat een verkeersontlasting enkel tijdelijk kan zijn gezien een betere doorstroming ook meer auto's gaat aanzuigen, zodat we binnen de kortste keren terug bij af zijn.

Afradend optreden tegen het autogebruik, en tegelijkertijd investeren in duurzame alternatieven, zoals het openbaar vervoer, lijkt in dat opzicht de aangewezen langetermijnstrategie te zijn. Het spreekt voor zich dat ook de aantrekkelijkheid van onze grootsteden er wel bij zou varen en er heel wat economische mogelijkheden zouden opengaan.

Het goede nieuws, dan. Uit recente cijfers blijkt dat een groene fiscaliteit wel degelijk gedragsveranderend werkt. Het consumptiegedrag kan dus beleidsmatig worden bijgestuurd. De regering besliste eind 2011 rekening te houden met de CO2-uitstoot in de berekening van de fiscaliteit op bedrijfswagens.

Voor een Porsche Cayenne betekent dit gemiddeld een bijkomende belasting van 144 euro per maand, maar evenzeer betaalt de trotse eigenaar van een Toyota Corolla 41 euro minder. Dit zorgde er volgens FEBIAC, de Belgische federatie van de auto- en tweewielerindustrie, voor dat het bedrijfswagenpark gemiddeld 8,5 gram per kilometer, of 6,7 procent, minder heeft uitgestoten tijdens de eerste 9 maanden van 2012 ten opzichte van de eerste 9 maanden van 2011.

We schatten hierdoor de verminderde uitstoot ten gevolge van de groenere bedrijfswagenfiscaliteit op 165.000 ton CO2, of de gemiddelde uitstoot van bijna 12.000 Vlamingen gedurende 1 jaar.

Bij monde van gedelegeerd bestuurder van FEBIAC Luc Bontemps vernamen we naar aanleiding van het autosalon dat die minderuitstoot te danken is aan een substitutie-effect: het aantal bedrijfswagens kende in 2012 een normale evolutie, alleen kozen bedrijven voor zuiniger auto's.

Gunstregime

Tegelijkertijd steeg de gemiddelde uitstoot van de particuliere wagens die buiten de hervorming vielen tijdens dezelfde periode. Dit bevestigt dat een holistische aanpak nodig is om mensen minder snel naar de auto te doen grijpen en hen aan te moedigen in de richting van duurzamere modellen en alternatieven te kijken.

Inzake groene fiscaliteit is ons land met plaats 20 bijna de hekkensluiter van de EU-27, terwijl we inzake lasten op arbeid sinds mensenheugenis een podiumplaats bekleden. Daarnaast lijkt een verschuiving naar groene fiscaliteit ook politiek te kunnen renderen. Uit de laatste peiling van Ipsos blijkt dat 83 procent van de Belgen positief staat tegenover fiscale maatregelen die vervuilende producten ontmoedigen.

Een eerste te weerhouden beleidspiste moet daarom zijn zuinige particuliere wagens fiscaal nog meer aan te moedigen, en vervuilende af te raden. Een tweede piste moet een grondige hertekening van onze bedrijfswagenfiscaliteit zijn. Ons fiscaal bedrijfswagenregime is in vergelijking met andere Europese landen bijzonder gunstig en noopt ons een aantal zaken in vraag te stellen.

Ten eerste werkt het regime niet responsabiliserend, aangezien de begunstigden niet zelf opdraaien voor de kosten van hun gedrag en aangezet worden hun auto te gebruiken, zeker wanneer er ook een tankkaart in het pakket steekt. Ten tweede, als we de cijfers van de Europese Commissie mogen doortrekken naar ons land, hangt er voor de belastingbetaler een prijskaartje van om en bij de 2 miljard euro aan dit fiscale gunstregime vast.

En aangezien studies uitwijzen dat slechts een op de drie afgelegde kilometers met een bedrijfswagen ook effectief in een professionele context gebeurt, kunnen we ons afvragen of we niet te vrijgevig zijn in de fiscale behandeling van onze bedrijfswagens. Uiteraard, het fiscale gunstregime vindt haar bestaansreden in de hoge kosten op arbeid, maar men regelt geen competitiviteitsprobleem door onze mobiliteit en luchtkwaliteit op te offeren.

---

Wat is De Vrijdaggroep?

Deze nieuwe rondetafel van high potentials tussen de 25 en 35 denkt na over de toekomst van ons land in een wereldorde vol nieuwe uitdagingen. De denktank, een initiatief van de Koning Boudewijnstichting, wil met origineel studiewerk en opiniestukken het publieke debat voeden.

Leden zijn: Alain Sarlette (academicus, musicus), Benoît Decerf (doctorandus UCL), Brieuc Van Damme (docent economie, adviseur gezondheidszorg), Charlotte de Callataÿ (jeugdparlementariër), Corazon De Raeymaecker (bioboerin), Ferdi De Ville (politiek wetenschapper), François Toussaint (consultant, adviseur voor PS), Hannelore Goeman (specialiste integratie, ondervoorzitster sp.a Brussel), Jan-Frederik Abbeloos (economisch journalist), Jasmin Lauwaert (milieuspecialist), Joeri Colson (sociale wetenschapper), Jonathan Holslag (Chinakenner, specialist internationale relaties), Laurent Hanseeuw (consultant, docent economie), Naïm Cordemans (Nationale Bank, geeft een werkcollege aan de ULB), Nicolas Baise (Boston Consulting Group), Rafike Yilmaz (adviseur sociale zaken), Sam Deltour (poolreiziger, co-assistent psychiatrie), Soo Yang Geuzaine (hoofd Sierkunst, Grand Curtius in Luik), Soumia El Majdoub (communicatieconsultant), Thomas Renard (internationale relaties Egmont Instituut, UGent)