Russian State Atomic Energy Corporation ROSATOM

Wat is er gebeurd in Rusland? Verhoogde radioactieve straling, maar geen communicatie: "Iedereen spreekt elkaar tegen"

In Rusland is na de ontploffing op een militaire testsite enkele dagen geleden wel degelijk een veel te hoge straling radioactiviteit gemeten. Dat hebben de autoriteiten vandaag toegegeven. Aan de inwoners van een dorp in de omgeving is gevraagd om het dorp te verlaten. 

Het incident vond afgelopen donderdag plaats op een testsite in de buurt van de stad Severodvinsk, nabij de Witte Zee in het noordwesten van Rusland. Bij de ontploffing kwamen vijf medewerkers van de testsite om het leven. Zij zijn gisteren begraven (foto boven). 

De Russische overheid was karig met informatie over het ongeluk. Kort na het incident was gezegd dat bij de ontploffing -van vermoedelijk een raketmotor- geen radioactieve straling was vrijgekomen. 

Maar vandaag maakte de Russische regering bekend dat er wel degelijk radioactieve straling was vrijgekomen. De stralingsniveaus waren lokaal zelfs tot 16 keer hoger dan de norm. Ze zouden daarna wel snel weer zijn gedaald, zegt de regering. 

Jodiumpillen

Over het waarom van die verhoogde stralingsniveaus werd geen verklaring gegeven. "Wat er precies is gebeurd, blijft in nevelen gehuld, en het zal misschien nog heel lang duren voor we dat zullen weten", zegt correspondent in Rusland Geert Groot Koerkamp in "De wereld vandaag" op Radio 1. "Er is heel veel tegenstrijdige informatie, officials die elkaar tegenspreken over wat er precies is gebeurd, maar ook over wat daar nu op dit moment nog aan de gang is. Of daar bijvoorbeeld nog nucleair materiaal aanwezig is dat opgeruimd moet worden, is niet duidelijk."

De aarzelende, weinig geruststellende reactie van de Russische overheid doet denken aan de ramp van Tsjernobyl in 1986. "Daar duurde het ook dagenlang voor werd toegegeven dat er een ongeluk was gebeurd", zegt Groot Koerkamp.

"Ook nu lag de informatie kennelijk zeer gevoelig en heeft men toch geprobeerd om het een paar dagen stil te houden. Maar de geruchtenmachine draaide al op volle toeren, zodat heel veel mensen, zelfs 65 kilometer verderop, uit voorzorg jodiumpillen gingen inslaan, en ook vodka, die ook zou helpen tegen straling."

Evacuatie van naburig dorp

Volgens een anonieme bron bij het Russische persagentschap Tass zijn de artsen die de slachtoffers van de ontploffing behandelden, voor medisch onderzoek overgebracht naar Moskou. Ze zouden een verklaring hebben moeten tekenen waarin ze beloven om geen informatie te verspreiden over het incident. 

De inwoners van Njonoksa, een dorp vlak bij de militaire testsite, zijn gevraagd om hun dorp te verlaten wegens operaties die daar zullen plaatsvinden in de nasleep van het incident met de raket. Dat meldt het persagentschap Tass, maar ook hier zijn er weer stemmen die het bericht tegenspreken.   

Volgens Geert Groot Koerkamp is zo'n evacuatie op zich niet zo ongewoon, en reageren de inwoners van Njonoksa er eerder laconiek op. "Die mensen zijn door de wol geverfd: ze wonen al tientallen jaren naast het oefenterrein, een van de belangrijkste van de Russische noordelijke vloot. Het komt herhaaldelijk voor dat die mensen voor een paar uur of een paar dagen hun dorp verlaten." 

Speculaties

De tegenstrijdige informatie voedt de speculaties over het incident. Wat er precies is getest, en wat precies is misgegaan, is onduidelijk. "Er wordt gespeculeerd over een ultramoderne raket waar president Poetin vorig jaar in zijn toespraak tot het parlement gewag van heeft gemaakt", zegt Groot Koerkamp.

"Het zou een raket zijn met een nucleaire aandrijving die vrijwel onbeperkt in de lucht zou kunnen blijven en zo het Amerikaanse vasteland zou kunnen treffen wanneer Rusland dat nodig zou achten. Misschien is het grootspraak, misschien ook niet. Maar er zijn ook suggesties dat het zou gaan om een onbemande onderzeeër die met kernbommen aan boord de wereldzeeën zou kunnen bevaren. Niemand die het precies weet, en misschien zullen we het wel nooit weten."   

Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":

Videospeler inladen...

Meest gelezen