De Waalse regeringsformatie lijkt een feit nu de PS, de MR en Ecolo tot een voorlopig akkoord zijn gekomen. Maar op federaal niveau doen de ecologisten niet langer mee. ‘We kunnen maar beter een vervanger voor Charles Michel te beginnen zoeken’, zegt professor politicologie Carl Devos (UGent).
Maandagnamiddag bereikten de PS, de MR en Ecolo een regeerakkoord voor de Waalse Gewest- en Gemeenschapsregeringen. Niet veel eerder kregen Groen en Ecolo van informateurs Johan Vande Lanotte en Didier Reynders te horen dat ze niet meer mogen deelnemen aan de federale regeringsonderhandelingen.
De Waalse gewest- en gemeenschapsregeringen lijken een feit nu de PS, MR en Ecolo een akkoord hebben gevonden.
Carl Devos: Het is een hele prestatie van PS-voorzitter Elio Di Rupo om Ecolo aan boord van een zo progressief mogelijke coalitie te krijgen. Toch moeten we een kleine slag om de arm houden. De partijleden moeten de coalitie en het regeerakkoord nog goedkeuren. Bij de PS en de MR verwacht ik geen problemen, bij Ecolo zal dat iets moeilijker verlopen. Het wordt afwachten of men op het congres van Ecolo uitspraken zal doen over het federale beleid. Stellen de Waalse ecologisten voorwaarden voor de federale regeringsdeelname of niet? Eisen ze van Elio Di Rupo dat hij geen regering mag vormen met de N-VA?
Rekenkundig is Ecolo overbodig in de Waalse regeringsformatie. Hebben ze wel een hefboom om zulke eisen te stellen?
Devos: Voor de goede orde: ik acht de kans erg klein dat Ecolo federale eisen zal stellen. Maar als de partij dat toch doet, verwacht ik niet dat Di Rupo de partij overboord zal gooien. De PS-voorzitter bepleit een paarsgroene regering op federaal niveau. Hij wil alle opties openhouden, ook een piste zonder N-VA. Zowel de paarsgroene coalitie in Wallonië als de Zweedse onderhandelingen in Vlaanderen maakt een paarsgele federale regering moeilijker. Het is allemaal nog complexer geworden dan het aanvankelijk al was.
In de Wetstraat gelooft geen levende ziel dat de federale regeringsonderhandelingen in hun definitieve plooi zijn gevallen.
Op federaal niveau vielen de Vlaamse en de Waalse ecologisten maandagnamiddag uit de boot. Een afspiegelingscoalitie lijkt voorlopig van de baan?
Devos: Voorlopig wel. Het was N-VA-voorzitter Bart De Wever die zich tijdens de vorige rondetafelconferentie afvroeg waarom Groen eigenlijk nog aanwezig was. Groen wilde niet zonder Ecolo aan tafel, terwijl Ecolo niet mee wilde aanschuiven. Het logische gevolg is dat zowel Groen als Ecolo niet langer worden uitgenodigd.
Maar maak u geen illusies: in de Wetstraat gelooft geen levende ziel dat de federale regeringsonderhandelingen in hun definitieve plooi zijn gevallen. Het afscheid van Groen is gekoppeld aan de opdracht van de informateurs. Maar wie beide heren ook moge vervangen, kan perfect oordelen om de groenen opnieuw uit te nodigen. Als binnen enkele weken duidelijk wordt dat N-VA en PS niet met elkaar willen regeren, is een groene regeringsdeelname terug springlevend.
Di Rupo benadrukte maandag nogmaals dat het confederalisme voor hem onbespreekbaar blijft. Zijn de deuren daarom gesloten?
Devos: Dat is vooral een aardig staaltje semantiek. Je zal geen enkele Franstalige partij horen zeggen dat ze wil praten over confederalisme. In Wallonië wordt confederalisme beschouwd als een gesublimeerde versie van het separatisme. Praten over institutionele hervormingen ligt daarentegen minder gevoelig: een aantal fouten uit het Vlinderakkoord corrigeren of nadenken over de samenvallende verkiezingen. Omdat de Franstalige Gemeenschap in 2024 zonder geld komt te zitten, is ook de aanpassing van de financieringswet is best bespreekbaar.
Op federaal niveau staan we voor de grootste sanering in dertig jaar tijd. Dat krijg je nooit voor elkaar met enkele maatregelen in de marge. De PS beseft maar al te goed dat men ook zal moeten besparen in de sociale zekerheid om de financiële put op termijn dicht te rijden. De liberalen en de N-VA zullen op hun beurt moeten accepteren dat belastingverhogingen onvermijdelijk zijn. De liefde zal van twee kanten moeten komen, maar daar wil men momenteel nog niet over spreken.
Met andere woorden beginnen de regeringspartijen maar beter een vervanger voor Didier Reynders en Charles Michel te zoeken?
Devos: Inderdaad. Men heeft gewacht op de regionale regeringsvormingen. De Waalse is intussen klaar, de Vlaamse zal waarschijnlijk niet voor de septemberverklaring zijn. Met andere woorden kunnen de aftastende gesprekken pas vanaf begin oktober grondig beginnen. In Franstalig België leeft intussen de redenering dat men eerst paarsgroen (zonder Vlaamse meerderheid, nvdr.) moet proberen. Indien dat niet lukt, willen de partijen een coalitie met N-VA overwegen.
De Vlaams-nationalisten eisen daarentegen dat de CD&V en de Open VLD federale onderhandelingen zonder hen aanvatten. De christendemocraten riposteren dat N-VA in dat geval maar eerst moet afwegen of die met de PS wel een regering kan vormen. De nieuwe (in)formateurs moeten vanaf 1 oktober dus gaan of ze beide partijen met elkaar kunnen verzoenen. Dat wordt een bijzonder lastige klus. Om een antwoord te geven op uw vraag: Ja, we moeten op zoek naar een vervanger voor Reynders en Michel.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
