‘Waarom dit debat? Omdat we een open debat willen en alles moet bespreekbaar zijn’, verwelkomde De Crem vanmorgen het publiek in het auditorium van het ‘Cremlin’, het gemeentehuis van Aalter. Op eigen houtje organiseerde de CD&V-minister van Binnenlandse Zaken een debat met de zeven voorzitterskandidaten waar de pers wél aanwezig mocht zijn.

Dat zorgde van bij hun voorstelling al voor de nodige animo tussen de kandidaten. Vincent Van Peteghem: ‘Ik ben letterlijk de grootste dwerg van allen (verwijzend naar de grapjes over de Zeven Dwergen, red.). Twee meter puur engagement.’ Waarop Raf Terwingen: ‘Ik ben geen twee meter, maar wel 100 kilo engagement. Ik werk nog aan mijn BMI.’

De sfeer tussen de zeven kandidaten zat goed, het bleef de hele zondagochtend hoffelijk zoals het een christendemocratische partij betaamt. Maar inhoudelijk lagen de standpunten tussen de zeven kandidaten soms ver uit elkaar, of het nu ging over het Vlaamse regeerakkoord, migratie of de toekomstige federale regering.

1. Vlaams regeerakkoord bijsturen?

De beslissingen van de Vlaamse regering om de woonbonus te schrappen en deels te raken aan de kinderbijslag lagen duidelijk gevoelig, zeker nu een aantal kandidaten CD&V weer vol als een gezinspartij in de markt willen zetten. Komen beide beslissingen straks weer ter discussie te staan? ‘Pacta sunt servanda, maar met een nieuwe voorzitter moeten we toch kijken hoe we dat kunnen bijsturen’, zei Terwingen. Ook Joachim Coens – ‘het regeerakkoord is geen eindpunt, we moeten vragen aan de minister van Welzijn of we hier nog iets aan kunnen doen’ – Walter De Donder – ‘we hadden duidelijk moeten zeggen: handen af van de woonbonus en het kindergeld’ – en Vincent Van Peteghem – ‘we moeten weer vechten voor de gezinnen als doelgroep’ - leken daarop te alluderen.

Alleen Sammy Mahdi en Katrien Partyka benadrukten duidelijk dat de ‘beslissing is genomen en dat betekent dat we ons houden aan de afspraken’.

2. Veto voor Paarsgroen?

De meningen over de federale regering lagen zo mogelijk nog verder uiteen. Partyka maakte al bij haar voorstelling duidelijk dat ‘de kiezer moet weten dat CD&V niet de partij zal zijn die paarsgroen zal depanneren. Dat moeten we echt uitsluiten.’

De andere kandidaten waren voorzichtiger en hinkten op twee gedachten. Of zoals Van Peteghem het verwoordde: ‘ons buikgevoel zegt dat de grootste partijen van elke regio (PS en N-VA, red.) aan zet zijn. Maar ik moet eerlijk zijn: als het mooiste meisje van de klas u altijd aan het lijntje blijft houden, dan moet je op een bepaald moment de kracht hebben om te zeggen: ik steek daar beter geen energie meer in. In die fase zitten we voorlopig nog niet, maar we moeten onze verantwoordelijkheid wel durven nemen.’

Coens, die eerder al het idee lanceerde van een voorlopige expertenregering, wil nog verder gaan. ‘Waarom zouden wij als CD&V niet mogen zeggen: de structuur van dit land klopt niet meer. We moeten het debat ten gronde durven voeren en ons afvragen wat we nog samen willen doen en wat niet. We moeten de bestuurlijke hernieuwing van dit land finaal op orde zetten.’

3. ‘Ik ben het beu, Walter’

Ook de discussie over de migratieproblematiek, die vorige week door Walter De Donder op gang werd getrokken met zijn controversiële uitspraak over Antwerpse wijken die ‘ontvolken’, zorgde opnieuw voor commotie. De Donder verontschuldigde zich opnieuw voor zijn uitspraak, maar benadrukte tegelijk dat ‘het cynisme en misvatting voor wat de gewone mensen denken overal van de bladzijden druipt’. ‘Ik mag toch zeggen wat ik op de straat hoor?’

Dat werd onmiddellijk gecounterd door Van Peteghem: ‘Ik ben het beu, Walter. Met alle respect, maar zoals Bart Somers al zei: er zitten sportpaleizen vol met mensen die het probleem aankaarten, maar de kamertjes met mensen die oplossingen zoeken, zijn heel klein.’

Ook Mahdi profileerde zich scherp op het thema door te benadrukken dat het integratiebeleid van de voorbije zestig jaar ‘inderdaad mislukt is’. ‘Maar de vraag is nu hoe we omgaan met de derde, vierde generatie. Iemand met mijn achtergrond (Mahdi heeft een Belgische moeder en een Irakese vader, red.) moet twee keer zo vaak solliciteren, wordt twee keer zo vaak naar het BSO gestuurd. We moeten ervoor zorgen dat die mensen ook onze mensen worden.’

Kandidaat Christophe Vermeulen hield overigens nog een opmerkelijk pleidooi voor het afschaffen van de dubbele nationaliteit, een idee dat al vaak op tafel werd gelegd door N-VA maar altijd op praktische en juridische bezwaren stoot.

4. Beperken van de werkloosheidsuitkering in de tijd?

Begrotingsorthodoxie blijft een belangrijk punt voor alle kandidaten. Maar over de weg daarnaartoe, liggen de standpunten uiteen. Partyka benadrukte als enige kandidaat dat de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd een deel van de oplossing kan zijn. CD&V verzette zich daar de voorbije jaren altijd tegen. ‘Het mag geen taboe zijn. We moeten dat niet meer als een symbooldossier zien.’

Mahdi benadrukte dan weer dat de nieuwe federale regering ‘werk moet maken van een vermogenswinstbelasting om op die manier de laagste pensioenen wat op te kunnen trekken’.

5. Cactus Arco

‘Arco is de cactus in de broek van CD&V. Die is heel vervelend en doet pijn.’ Met één van zijn welgemikte korte quotes trok De Donder de discussie over Arco ook eerder al meteen naar zich toe. ‘We moeten er eerlijk in zijn dat we dat niet opgelost krijgen. Maar voor mijn part moeten we op de deur van beweging.net (het voormalige ACW, red.) gaan kloppen en zien wat er nog onder hun matras ligt.’

Ook Mahdi benadrukte dat zijn partij er ‘bijna een sport van heeft gemaakt om die cactus zelf iedere keer in de eigen broek te steken’. ‘Werk eraan in de achterkamers, en laat ons effectief kijken wat Beweging.net en Belfius kunnen doen.’