Direct naar artikelinhoud
Wintertijd

Waarom permanente wintertijd écht wel beter is voor uw bioritme

Waarom permanente wintertijd écht wel beter is voor uw bioritme
Beeld Getty Images

Europa staat voor de keuze: permanente zomer- of wintertijd. Veel Europeanen neigen naar het eerste – ’s ochtends later licht en ’s avonds langer licht – blijkt uit een enquête van de Europese Commissie. Slecht idee, zegt slaaponderzoeker Ljudmila Korostovtseva. In haar thuisland Rusland werd in 2011 al eens voor permanente zomertijd geopteerd, en dat liep niet goed af.

Wat gebeurde er in Rusland na de verandering naar permanente zomertijd?

“Er waren veel negatieve gevolgen. Uit een van de onderzoeken naar de verandering bleek dat mensen meer stress en negatieve emoties ervoeren en meer aandachts- en slaapproblemen hadden. Voornamelijk jongeren hadden meer last van een ‘social jetlag’, die slaap, gedrag, stemming en metabolisme kan verstoren. 

“Uit een analyse van noodoproepen naar de ambulance bleek dat die in de eerste maanden na de verandering veel vaker voorkwamen: 11 procent meer voor hartinfarcten en 66 procent meer voor (pogingen tot) zelfdoding. Ook rapporteerden ziekenhuizen meer patiënten met hart- en vaatziekten en problemen met het immuunsysteem en het metabolisme. 

“Daarbij nam het aantal auto-ongelukken in de ochtend toe, omdat het vooral in het noorden van Rusland zo lang donker bleef. Op aanraden van medici en chronobiologen is de verandering naar zomertijd in 2014 ongedaan gemaakt.”

Hoe weet u zeker dat die stijgingen verband hielden met de verandering naar zomertijd en niet met andere factoren?

“Dat is inderdaad een grote kanttekening bij dit soort onderzoeken met vragenlijsten, waarvan de meeste pas ná de verandering naar permanente zomertijd zijn uitgevoerd. Je kunt dan geen exacte vergelijking maken met de situatie ervoor, mensen moeten zich bijvoorbeeld gaan herinneren hoe moe ze een jaar geleden waren. Hoewel het zeker serieuze resultaten zijn, moeten we de tekortkomingen in ons achterhoofd houden.”

Had de permanente zomertijd wel voordelen voor de economie?

“In eerste instantie dacht de overheid enorm te kunnen besparen op elektriciteitskosten voor lampen. Ook commerciële bedrijven zouden profijt hebben van langer licht in de avond, omdat mensen in de avond bijvoorbeeld meer naar restaurants gaan, meer gaan shoppen en sporten. Uit recente studies blijkt dat in elk geval het economische voordeel voor de overheid helemaal niet zo groot is: minder dan 1 procent.”

Is het wel een goed idee om te kiezen voor een permanente tijd?

“Ja, want die halfjaarlijkse wisseling is ook niet goed. Uit enquêtes onder de Russische bevolking bleek dat 56 procent in de dagen na het draaien aan de klok minder energie, motivatie en eetlust had. Ook bleken ze meer fouten te maken tijdens het werk. 

“Voor mensen die hun ritme niet gemakkelijk aanpassen, of ontvankelijker zijn voor stressfactoren, vooral kinderen, pubers en ouderen, is een wisselingssysteem slecht voor het lichaam. Het beste zou zijn dat we elke dag op dezelfde tijd opstaan en naar bed gaan, zodat het lichaam het perfecte ritme kan vinden.”

Wat is uw advies voor Europa?

“Permanente wintertijd. Op een slaapcongres dit jaar in Sint-Petersburg stemden chronobiologen van 29 landen voor wintertijd, niet één stem was tegen. Het is gewoonweg beter voor je bioritme om in de ochtend met licht wakker te worden, dan langer licht te hebben in de avond. Permanente wintertijd kan ertoe leiden dat mensen op de meest natuurlijke manier leven.”