Het is de dood of de gladiolen voor de NMBS. Over een dikke drie jaar, in 2023, moet de politiek uitmaken of ze het spoor wil openstellen voor privébedrijven. Er is een mogelijkheid om nog tien jaar lang het monopolie aan de NMBS zelf te laten, maar dan moet het bedrijf wel tonen dat het in staat is haar eigen boontjes te doppen.

Om ervoor te zorgen dat de Belgische spoormaatschappij die drempel kan halen, pleit SP.A-Kamerlid Joris Vandenbroucke er in een resolutie voor om de NMBS en Infrabel weer samen te smelten. ‘Sinds de NMBS is opgesplitst in twee bedrijven, is het alleen maar bergaf gegaan met het spoor’, zegt hij. ‘Er zijn meer goedbetaalde managers, directieleden en bestuursleden, maar minder personeel op het terrein en een slechtere stiptheid.’ In de eerste helft van 2018 zakte de tevredenheid van de reizigers zo tot 59,1 procent, een historisch dieptepunt.

Verwijten

En door de tweedelige structuur slagen NMBS en Infrabel er volgens Vandenbroucke niet in om daar orde op zaken te stellen. ‘Afgelopen zomer vlogen de verwijten heen en weer over ingrijpende werken’, zegt hij. ‘Terwijl ze slechts één doel voor ogen moeten hebben: een kwaliteitsvolle, stipte dienstverlening verzorgen aan een groeiend reizigersaantal.’

Nochtans is de huidige situatie er gekomen onder voogdij van een SP.A-minister. ‘Met het oog op een betere dienstverlening, maar dat is er niet van gekomen’, zegt Vandenbroucke. ‘De afgelopen vijf jaar is er zelfs alleen maar politieke stilstand geweest. De regering-Michel is er zelfs niet in geslaagd een beheersovereenkomst op te stellen.’

Een wonderoplossing is een nieuwe structuur niet, geeft Vandenbroucke toe. De problemen van de NMBS lopen diep. Het bedrijf zit op een enorme schuldenberg en bij elke ingreep komt de politiek zich moeien. ‘Maar volgens ons is een hervorming tot één bedrijf met één ceo en één raad van bestuur een essentiële stap in de goede richting.’

Eerder kwam N-VA ook al met een plan om de NMBS erbovenop te krijgen. Maar zij zien meer heil in een privé-investeerder aan boord te halen, zoals bij Bpost en Proximus. ‘Zo kunnen we een muf, ouderwets overheidsbedrijf weer klantgericht maken.’