Direct naar artikelinhoud
Recensie

‘Beats’: meeslepende tragikomedie en ode aan de ravecultuur ineen ★★★★☆

Spanner (Lorn MacDonald) in Brian Welsh's ‘Beats’.Beeld RV Beats

Ook wie er niet bij was, krijgt door Beats makkelijk heimwee naar de dansfeesten van weleer.

Je ziet het makkelijk over het hoofd. Dat ene lampje van de stereoset, rood oplichtend in het verder zwart-witte beeld. Subtieler had schrijver en regisseur Brian Welsh het in Beats niet kunnen visualiseren, hoe elektronische muziek kleur geeft aan het grauwe leven van Johnno en Spanner, twee dik bevriende tieners in een troosteloos Schots stadje anno 1994.

Rouwdouw Spanner (Lorn Macdonald) heeft nauwelijks iets om handen; de druilerige Johnno (Cristian Ortega) werkt in een supermarkt en staat op het punt met zijn moeder en stiefvader naar elders te verhuizen. Twee jongens die geen grip krijgen op hun bestaan, maar in de euforisch beukende beats van house en techno een uitweg vinden. Terwijl een radio-dj de lokale jeugd warmdraait voor een illegale raveparty - de regering wil dergelijke feesten geheel verbieden - flippen Johnno en Spanner in hun slaapkamers op Annihilating Rhythm Parts 1 & 2 van Ultra-Sonic.

Beats, naar een theaterstuk van Kieran Hurley dat door Welsh en Hurley tot filmscenario werd bewerkt, ontpopt zich vanuit die beginsituatie tot een meeslepende, maatschappijkritische coming-of-agetragikomedie en een ode aan de ravecultuur ineen. Ook wie er niet bij was, krijgt makkelijk heimwee naar de dansfeesten van weleer, al was het maar dankzij Welsh' feilloze gevoel voor opbouw en ritme. De soundtrack barst van de klassieke dancetracks die zich perfect naar de dynamiek van de film voegen en die vaak abrupt stoppen, bijvoorbeeld omdat Johnno's moeder geïrriteerd zijn radio uitzet. Zodoende krijg je alleen maar meer zin in die door het establishment verketterde muziek - net als de personages zelf.

Heldenduo

Spanner vindt dat hij en Johnno ook naar de protest-rave moeten. Of dat gaat lukken? Het scenario van Beats kiest niet de verrassendste paden en de andere personages blijven vrij rudimentair, maar met dit heldenduo geeft dat niets. De film blijkt als vriendenportret nog het mooist. Hoofdrolspelers Macdonald en Ortega zijn aan elkaar gewaagd, alsof ze werkelijk sinds hun kleutertijd vrienden zijn en op het punt staan die band te verliezen. Ontroerend en ontwapenend, hoe de kameraadschap van Johnno en Spanner butsen oploopt en weer overeind klautert.

Alles komt perfect samen in een weergaloze trip- en dansscène. Wanneer de jongens gebroederlijk xtc slikken, breekt Welsh de dansvloer open met stroboscopische animaties en vervloeiende loops van lopende banden en instortende fabrieken. Die beelden beginnen bijna een eigen leven te leiden, tot de roes het weer aflegt tegen de realiteit. De klappen van politieknuppels - ook daar slaat de titel van dit pareltje op.