Islamitische Jihad en Israël kondigen staakt-het-vuren af in Gaza: ‘Midden-Oosten kan geen oorlog gebruiken’
Israël en de Palestijnse beweging Islamitische Jihad zijn een bestand overeengekomen dat donderdagochtend is ingegaan. Enkele uren later werden echter zeker vijf raketten op Israël afgevuurd. Het luchtalarm ging af in Israëlische woongebieden. Het Israëlische leger gaat tot dusver niet over tot een tegenaanval.
Het bestand werd bereikt na bemiddeling van Egypte en de VN. Bij de Israëlische bombardementen zijn de afgelopen dagen 34 Palestijnen om het het leven gekomen. Aan Israëlische kant vielen drie gewonden door Palestijnse raketbeschietingen.
“De komende uren en dagen zullen kritiek zijn”, aldus Nicolai Mladenov, de Midden-Oosten-gezant van de VN, over de wapenstilstand. “Alle partijen moeten maximale terughoudendheid tonen en hun best doen om bloedvergieten te voorkomen. Het Midden-Oosten heeft geen nieuwe oorlogen nodig.”
Israël zei dat het alle militaire doelen in Gaza had bereikt. Volgens het leger is de militaire infrastructuur van Islamitische Jihad zware schade toegebracht en werden 25 ‘terroristen’ gedood. “Wij hebben de operationele kracht van Islamitische Jihad zware schade toegebracht”, aldus legerwoordvoerder brigadier-generaal Hidai Zilberman.
Het Israëlische leger bestookte twee dagen lang doelwitten van Islamitische Jihad in de Gazastrook, die organisatie vuurde in dezelfde tijd zo’n 400 raketten op Israël af. Het waren de hevigste gevechten in maanden. De strijd begon na een nachtelijke luchtaanval van Israël op een leider van Islamitische Jihad, Baha Abu al-Atta. Deze is samen met zijn vrouw, die naast hem lag te slapen, om het leven gekomen.
Islamitische Jihad reageerde met geweld, maar stelde maandag dat de strijd kan stoppen als Israël geen gerichte dodelijke aanvallen meer uitvoert op personen. Ook eist leider Al-Nakhala dat er een einde komt aan het gebruik van dodelijk geweld bij grensprotesten in de Gazastrook en dat maatregelen worden genomen om de Israëlische blokkade van het gebied te versoepelen.
In een groot deel van Israël stond het dagelijks leven de afgelopen twee dagen stil: de hele dag door klonken tot in Tel Aviv sirenes. In het grensgebied bij Gaza waren de scholen gesloten. Volgens het leger werden de meeste aanvallen onderschept door het raketafweersysteem Iron Dome, maar werden er wel woningen geraakt. Ook in Gaza waren scholen en instellingen dicht. Er was weinig verkeer op straat.
Het was voor het eerst in jaren dat Israël een prominente Palestijnse leider liquideerde. Op dinsdag werd nog een poging gedaan een andere leider van Islamitische Jihad te doden. Akram al-Ajouri overleefde de raketaanval op zijn appartement in Damascus, maar een zoon en kleindochter kwamen om het leven, volgens Syrische staatsmedia.
Hamas buiten schot
Daarnaast was het opmerkelijk dat Hamas door Israël buiten schot wordt gehouden. Tot nu toe werd deze terreurorganisatie, die in de Gazastrook aan de macht is, verantwoordelijk gehouden voor alles wat in Gaza gebeurt. Als Islamitische Jihad raketten afvuurde, antwoordde het Israëlische leger met bombardementen op Hamas-doelen. Als Hamas dat niet wilde, moesten ze Islamitische Jihad maar wat strakker aan de ketting leggen, zo luidde de redenering. Nu probeert het Israëlische leger zich volgens een woordvoerder te beperken tot doelwitten van Islamitische Jihad alleen.
Er is een wereld van verschil tussen de twee jihadistische organisaties. Hamas moet meerdere ballen tegelijk in de lucht zien te houden, en haar verantwoordelijkheid als regering in balans houden met haar toewijding aan het gewapende conflict met Israël. Daarom houdt de organisatie vast aan het broze staakt-het-vuren dat dankzij bemiddeling van Egypte tot stand is gekomen.
Islamitische Jihad hoeft zich niet druk te maken over zaken als salarissen, de economie of scholing, en kan zijn raketarsenaal zonder enige bedenkingen inzetten. Dankzij geld en kennis uit Iran heeft de organisatie zich de afgelopen jaren kunnen ontwikkelen tot een serieuze gevechtsmachine die 15.000 strijders telt. Hamas heeft 25.000 strijders.
Hamas voelde zich de afgelopen dagen niet geroepen om Islamitische Jihad bij te staan in de gevechten. De kans was groot dat het conflict flink zou escaleren en er een nieuwe Gaza-oorlog zou uitbreken als Hamas zich ook in de strijd zou werpen. De leider van Islamitische Jihad, Zeyad al-Nakhala, toonde zich woensdag uiteindelijk bereid tot een bestand om verder bloedvergieten te voorkomen. Hij waarschuwde in een interview dat zijn groep de strijd nog “lange tijd” kon volhouden als de Israëliërs niet zouden instemmen met zijn eisen. Israël ontkende donderdag dat het eisen van de beweging had ingewilligd.