Vlaamse universiteiten roepen studenten terug uit Hongkong: ‘Ze lopen geen acuut gevaar’

Hongkong staat al maanden in rep en roer door hevige anti-regeringsprotesten. Het begon met wekelijkse demonstraties die steeds feller werden. Almaar vaker kwam het daarbij tot confrontaties tussen betogers en politie. Een deel van de demonstranten, vooral jongeren en studenten, wist zich te bewapenen met molotovcocktails en pijl-en-boog. Op sommige universiteitscampussen werpen ze nu geïmproviseerde barricades op. Zij claimen zo te reageren op het hardhandige optreden van de politie, wat dan weer tot nieuwe botsingen leidt. 

Dinsdagavond nog belegerde de politie de Chinese Universiteit van Hongkong. Tot diep in de nacht voltrok zich in een waas van traangas een ware veldslag. Het is maar een voorbeeld van de bijna ontelbare schermutselingen. Sommige demonstranten werden opgepakt, anderen raakten gewond. Maandag werd een jonge activist neergeschoten door de politie en stak een andere demonstrant een tegenstander in brand. Er vielen intussen ook twee doden. Tijdens een confrontatie met de politie viel een 22-jarige informaticastudent van een parkeergebouw. Hij overleed aan zijn verwondingen. Eerder deze week stierf een 70-jarige man nadat hij een baksteen tegen het hoofd kreeg.

Reisadvies

Voorlopig is er weinig zicht op beterschap. Integendeel, de komende dagen en weken worden nog meer confrontaties verwacht tussen betogers en ordediensten. De FOD Buitenlandse Zaken paste donderdag zijn reisadvies voor Hongkong aan. “Het is mogelijk om veilig naar Hongkong te reizen, maar verhoogde waakzaamheid is aangeraden”, luidt het. 

Ook de Hongkongse universiteiten grijpen in. Zij schorten hun activiteiten met onmiddellijke ingang op. Tot eind 2019 worden er geen lessen meer gegeven. Dat was het signaal voor de Vlaamse universiteiten om hun studenten in Hongkong naar huis te halen. Op dit moment zitten voor zover bekend 24 studenten van Vlaamse universiteiten in Hongkong. Van hen zijn er zeventien verbonden aan de KU Leuven, drie aan de UGent en vier aan de UAntwerpen. Het is momenteel niet duidelijk of er ook VUB-studenten in Hongkong verblijven. 

“We nemen die beslissing nu, omdat de universiteiten hun lessen hebben opgeschort. Maar uit niets blijkt dat zij acuut gevaar lopen”, zegt Sigrid Somers van de KU Leuven-persdienst. Het is nog niet duidelijk wanneer de studenten precies in ons land aankomen. “We staan met hen in contact om ze te ondersteunen en te begeleiden bij hun terugkeer. Als ze opnieuw in Leuven zijn, zullen we hulp bieden bij het verloop van hun studies en examens.”

De UGent heeft drie studenten uit economische richtingen in Hongkong. Zij verblijven er in het kader van een uitwisselingsprogramma. De Gentse universiteit besliste donderdag om hen terug naar huis te roepen. 

De UAntwerpen nam hetzelfde besluit voor haar vier studenten aan de faculteit Bedrijfswetenschappen en Economie. “Zij studeren momenteel aan de City University of Hong Kong. Daar is de politie nog niet binnengevallen. Ze kwamen daar niet in aanraking met geweld”, zegt Peter De Meyer, woordvoerder van de UAntwerpen. “De lessen zijn opgeschort en Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies voor Hongkong aangepast. Er zijn dus genoeg redenen om hen terug te roepen, al verkeren de vier studenten niet in acuut gevaar. We vragen hen nu om terug te keren, maar uiteindelijk ligt de eindbeslissing bij hen.” 

Totaalprotest

De studenten verbonden aan de Vlaamse universiteiten keren, normaal gezien, snel naar huis terug. In Hongkong blijft de precaire situatie voortduren. Die begon maanden geleden al. Aanleiding was de zogenaamde uitleveringswet. Als die werd goedgekeurd, zouden de lokale autoriteiten verdachten kunnen uitleveren aan landen waarmee Hongkong geen uitleveringsverdrag heeft, zoals China en Taiwan. Een deel van de bevolking vreesde dat de Chinese regering de wet zou aangrijpen om dissidenten uit Hongkong vast te zetten. Daartegen kwam veel, massaal en vocaal protest van de Hongkongse bevolking. Bij sommige betogingen kwamen twee miljoen mensen op straat, ongeveer een kwart van de totale bevolking. 

Na maanden van onvrede en verzet werd het omstreden wetsvoorstel in september weer ingetrokken. Maar dat betekende niet het einde van de demonstraties. 

De opstand tegen de veelbesproken uitleveringswet mondde uit in algemene protesten tegen China, politiek en politie. Zo eisen de demonstranten het ontslag van Carrie Lam, de hoogste bestuurder van Hongkong. Ook willen ze de vrijlating van alle gearresteerde demonstranten en een onafhankelijke onderzoekscommissie voor het politiegeweld tijdens de protesten. De kans dat die eisen worden ingewilligd is op dit moment zeer klein. Carrie Lam geeft geen duimbreed toe aan de “vijanden van het volk” met hun “extreem egoïstische” acties. De impasse lijkt compleet, de crisis is nog lang niet voorbij.