Opvallende stijging van het aantal vrouwen en jongeren in de daklozenopvang

De stad Gent opent morgen de deuren van de winteropvang om daklozen tijdens koude nachten onderdak te bieden. De stad heeft 105 bedden beschikbaar, en dat zijn er niet voldoende om alle daklozen op te vangen. 

Hoeveel daklozen er in Gent en in Vlaanderen zijn, daar bestaan geen wetenschappelijk onderbouwde cijfers over, want niet alle daklozen maken gebruik van de opvangmogelijkheden.

De CAW stellen de afgelopen jaren wel vast dat er opvallend meer vrouwen en jongeren bij hen komen aankloppen voor opvang, terwijl voordien vooral een mannenzaak was. “Vroeger zagen we in onze opvangcentra verhoudingen van 80 procent mannen en 20 procent vrouwen”, zegt Alain Slock van CAW Oost-Vlaanderen. 

“Maar de laatste jaren zien we een duidelijke verschuiving: nu vangen we 60 procent mannen op en 40 procent vrouwen.” Een verdubbeling. “Een duidelijke trend dus dat vrouwen hoe langer hoe meer gebruik maken van opvangmogelijkheden voor dak- en thuislozen.”

Waardoor komt dit? Slock zegt dit komt door een combinatie van verschillende factoren. Maar de belangrijkste oorzaak is te zoeken op de huurmarkt. “De laatste jaren krijgen we van onze hulpverleners heel wat signalen dat de huisvestingsmarkt erg ontoegankelijk wordt voor mensen met een laag inkomen.”

En dan zijn vrouwen vaak een groter slachtoffer dan mannen:  “Als vrouwen na een relatiebreuk zelfstandig moeten gaan wonen, en slechts een beperkt inkomen hebben, is huisvesting voor hen bijna niet meer betaalbaar.”

Slock pleit voor extra investeringen in sociale huisvesting. “Als we als maatschappij geen corrigerende maatregelen gaan nemen, om voor deze mensen duurzame huisvesting mogelijk te maken, dan gaan we moeten investeren in extra noodopvang.” 

Nachtopvang noemt Slock “een noodzakelijk kwaad”: “Het is verschrikkelijk om op straat te moeten leven. Gelukkig nemen een aantal lokale besturen initiatieven om nachtopvang te voorzien zodat mensen niet op straat moeten slapen, maar dat zijn natuurlijk geen duurzame oplossingen en dure oplossingen. Als maatschappij zouden we beter investeren in een toegankelijke huisvestingsmarkt, zoals met sociale huisvesting die gericht is op die kwetsbare doelgroep.”

Naast het aantal vrouwen dat opvang zoekt, ziet CAW de laatste jaren ook het aantal jongvolwassenen toenemen in de daklozenopvang. Slock spreekt zelfs van “schrikwekkende cijfers”: “In onze opvangcentra is 1 op de 5 mensen jonger dan 25”. 

Slock ziet hier twee belangrijke oorzaken: individualisme en - ook hier - een onbetaalbare huisvestingsmarkt. “Jongeren die uit noodzaak, bij gebrek aan een sociaal netwerk, voor hun 25e alleen moeten gaan wonen, vinden vaak geen betaalbaar dak boven hun hoofd. Een heel groot deel van hun budget zou opgaan aan huishuur alleen. Dan kan je niet sparen en geen leven opbouwen.”