Iedereen Chinees, kunstenaar Ge Yulu: "Ruimte voor expressie wordt kleiner, maar ik laat China niet over aan idioten"
De hele week laten we hier jonge Chinezen aan het woord die een bijzondere missie of project hebben. Hoe slagen ze erin hun dromen waar te maken in een land dat almaar welvarender en machtiger is, maar waar steeds minder plaats is voor persoonlijke meningen en overtuigingen? Hoeveel ruimte hebben burgers voor hun persoonlijke aspiraties en hoe zien ze de rol van hun land in de wereld? Iedereen Chinees.
Ge Yulu is 28 en geboren in Wuhan, de hoofdstad van de provincie Hubei, aan de Yangtze. Hij houdt zich bezig met “performance art” op straat, iets bijzonder ongewoons in China. “Ik hou van de openbare ruimte, op straat gebeuren altijd onverwachte dingen. Kunst maken in een witte, cleane studio is niets voor mij.”
Ge werd een nationale beroemdheid nadat hij erin geslaagd was om een straat zijn naam te geven. “Het laatste karakter van mijn naam is 路, dat betekent straat in het Chinees. En dus kwam ik op het idee om deze naamloze straat mijn naam te geven. Ik liet bordjes maken en hing ze op.” Wat Ge deed was uitzonderlijk, amper drie straten in Peking zijn vernoemd naar een persoon, alle drie martelaren uit de Chinees-Japanse oorlog van meer dan een halve eeuw geleden.
(Bekijk het gesprek met Ge Yulu en lees verder onder de video)
Parkeerboetes en afhaalchinees
Wat begon als een grap, werd na een tijd realiteit. Mensen begonnen de naam van de straat te gebruiken, voor de bestelling van afhaalmaaltijden bijvoorbeeld. Maar ook de politie gebruikte de straatnaam op haar parkeerboetes. Na een tijd namen ook Google Maps en Apple Maps de naam over op hun digitale kaarten op het internet.
Drie jaar lang had de overheid in Peking niets door. Maar nadat Ge Yulu zijn werk getoond had op een tentoonstelling, ging het verhaal viraal op sociale media. De politie haalde het straatbord weg. Een campagne om de naam te behouden haalde niets uit. “Ik had de overheid gezicht doen verliezen. En dus heeft de straat nu een andere, officiële naam.”
Oog in oog met een bewakingscamera
Een ander aspect van de Chinese samenleving dat Ge Yulu fascineert, zijn de ontelbare bewakingscamera’s. “Die camera’s houden ons in het oog. Maar kan ik ook hen in het oog houden? Kan ik door de beschermingslaag van de maatschappij dringen?” En dus bouwde Ge een stelling en ging dag en een nacht voor zo’n camera zitten. “Na een tijd kwamen de veiligheidsagenten naar buiten en die maakten zich kwaad. Maar ik bleef gewoon zitten.”
Pas na twee nachten kwam Ge naar beneden en raakte aan de praat met een van de agenten in het bewakingslokaal. “Daar hebben we een lang gesprek gehad, midden in de nacht, bij een kop thee. Uiteindelijk heeft die agent me de beelden gegeven. Ik gebruik ze nu op tentoonstellingen.” Ge heeft alweer een nieuw project op stapel, dit keer over gezichtsherkenning en de plannen van de regering om burgers een soort kredietscore te geven, op basis van hun gedrag.
Blijven of vertrekken?
Maar kan dat nog wel, als kunstenaar kritisch reflecteren over de maatschappij? “Het klopt dat de ruimte steeds kleiner wordt. De rechtstreekse confrontatie met de overheid ga ik niet aan, dat is te gevaarlijk. Maar ik vind altijd wel een manier om iets te zeggen, vaak met humor. Ik wil de relatie tussen burgers en de Chinese maatschappij in vraag te stellen. Dat is mijn job als kunstenaar, vind ik.”
De afgelopen jaren vertrokken heel wat bekende kunstenaars uit China omdat ze last kregen met de censuur, mensen als Ai Weiwei en auteur Liao Yiwu. Maar Ge is niet van plan om te vertrekken. “Ik wil in China blijven, ik hou van dit land, ik hou van de mensen en de maatschappij. De snelheid waarmee alles hier verandert, is fascinerend. Ik wil niet opgeven, ik wil mijn land niet overlaten aan idioten. Ik blijf hier.”
