Baldadige of storende vliegtuigpassagiers lopen voortaan een groter risico om daadwerkelijk vervolgd te worden. Dat is het gevolg van de introductie van een nieuw protocol begin dit jaar. Door de nieuwe maatregel krijgen landen meer mogelijkheden om probleempassagiers van internationale vluchten te vervolgen. Grote handicap: de VS doen (voorlopig) niet mee.
‘De Tokyo Convention, daterend uit de eerste helft van de jaren zestig van de voorbije eeuw, bepaalt dat de jurisdictie over eventueel wangedrag van passagiers toebehoort aan het land waar het vliegtuig is geregistreerd,’ benadrukt de International Civil Aviation Organization (Icao).
Montreal Protocol
‘Maar die definitie creëert scenario’s waarin het quasi onmogelijk wordt om tegen de daders actie te ondernemen. Het land waar de passagier na de landing uitstapt, heeft immers geen wettelijke autoriteit over feiten die tijdens de vlucht zouden zijn gebeurd.’
‘Die leemte leidt ertoe dat 60 procent van de feiten zonder gevolg worden geklasseerd,’ aldus de Icao. ‘De nieuwe maatregel – het Montreal Protocol 2014 – moet daarin echter verandering brengen. Voortaan heeft immers ook het land van aankomst de wettelijke mogelijkheid om op te treden.’
In november vorig jaar was Nigeria het 22ste land dat het Montreal Protocol ratificeerde. Daardoor werd de nieuwe wetgeving begin dit jaar van kracht.
Alexandre de Juniac, directeur-generaal van de International Air Transport Association (Iata) wijst er echter op dat het werk nog lang niet is gedaan. ‘Nog meer landen moeten worden aangezet om het protocol te ratificeren,’ aldus de Juniac. ‘Alleen op die manier kan een wereldwijd kader worden gecreëerd om probleempassagiers te vervolgen.
Verenigde Staten
Een van de grote problemen in het dossier zijn de Verenigde Staten. Het land behoorde niet tot de zesenveertig naties die het protocol zes jaar geleden ondertekenden. De Verenigde Staten hebben het Montreal Protocol nadien ook niet geratificeerd.
Een formele reden voor dat verzet is er niet. Maar de VS staan erom bekend dat het land zich verzet tegen internationale verdragen die ertoe zouden kunnen leiden dat Amerikaanse staatsburgers in het buitenland vervolgd kunnen worden.
Uit cijfers blijkt dat de luchtvaart drie jaar geleden in totaal 8.731 incidenten met passagiers had geregistreerd. Dat betekent één incident per 1.053 vluchten.
Daarbij wordt onder meer gewag gemaakt van geweld tegenover de bemanning en andere passagiers, verbaal misbruik, intimidatie, roken en weigering om de veiligheidsvoorschriften te volgen.
Daarbij konden 86 procent van de feiten als lichte – meestal verbale – incidenten worden gerangschikt. Bij 10 procent was er echter sprake van schade aan het vliegtuig of fysieke agressie.
De resterende 4 procent werd als ernstige incidenten – zoals pogingen om zich toegang tot de cockpit te verschaffen – gecatalogeerd.
