Hoe "de stap opzij" van Harry en Meghan uitdraaide op "met beide voeten eruit": 5 vragen bij de "Megxit"

Harry en Meghan doen vanaf de lente afstand van hun koninklijke titels. Maar welke precies en wat houdt "afstand doen" in? Het draait om de HRH (His/Her Royal Highness) of Zijne/Hare Koninklijke Hoogheid. In de strikte zin zijn ze de koninklijke titel niét kwijt, ze zullen de aanspreking niet meer gebruiken. Een nuance, maar een belangrijke. Harry blijft ook gewoon prins, de titel die hij kreeg bij zijn geboorte. Het koppel mag zich voorts ook nog altijd hertog en hertogin van Sussex noemen, de titels die het koppel bij zijn huwelijk van de Queen kreeg.

Door afstand te doen van "HRH" kunnen Harry en Meghan iets makkelijker commerciële paden bewandelen. De twee dienden vorig jaar al tientallen octrooien of eigendomsrechten in, vooral op merchandising zoals boeken en kleren. Dat betekent dat ze hun naam aan producten mogen verlenen én dat zou een inkomstenbron kunnen betekenen voor de financiële onafhankelijkheid die ze zelf wensen.

Het is bijvoorbeeld niet uitgesloten dat Meghan als voorvechter van vrouwenrechten lezingen in de VS of Canada zou geven, of daarover boeken zou schrijven. Meghan schrijft enorm graag. Buiten het feit dat ze kalligrafist (sierlijk schrijven, red.) is en ooit een populaire lifestyleblog The Tig bijhield, schreef ze op Vrouwendag 2017 een scherp opiniestuk in het magazine Time over de impact van menstruatie op studerende meisjes in ontwikkelingslanden. Hoe kan je een deftige opleiding krijgen als er geen aandacht is voor persoonlijke hygiëne?   

De mosterd hoeft helemaal niet ver gehaald te worden: Harry en Meghan zijn bevriend met de Amerikaanse tv-presentator en -legende Oprah Winfrey en de voormalige first lady Michelle Obama die eerder ook boeken schreven en zowaar op tournee gingen. 

Hoe commerciële activiteiten en de titels van hertog/hertogin en prins dan weer te rijmen vallen, blijft nog een mysterie. Door HRH niet langer te gebruiken, kunnen ze hun sterrenstatus - die ze wel degelijk hebben - verzilveren zonder de koninklijke familie schaamrood op de wangen te bezorgen.

Dat schaamrood beloven Harry en Meghan sowieso te vermijden, blijkt uit het persbericht dat de Queen de wereld in stuurde. "De Sussex'en hebben duidelijk gemaakt dat alles wat ze zullen doen, zal gebeuren met de waarden die Hare Majesteit uitdraagt", luidt het. "Platte commerce" hoort daar niet bij. 

Voor de volledigheid: Harry levert ook zijn militaire titels in. Hij zal niet langer "kapitein generaal" zijn van de Koninklijke Marine. Een titel die hij overnam van prins Philip, zijn grootvader en echtgenoot van de Queen, toen die met pensioen ging.   

Harry en Meghan voeren voortaan geen koninklijke opdrachten meer uit en krijgen dus niet langer een dotatie of toelage van de staat. Die kregen ze tot nu toe uit de zogenoemde Sovereign Grant, of het fonds waaruit de dotaties komen voor het onderhoud van koninklijke verblijven en de vervoerskosten.

Dat fonds betaalt 5 procent van de kantoorkosten van de Sussex'en. Dat geld zullen ze voortaan moeten missen. Welke precieze som hierachter schuilgaat, is niet duidelijk.

Wat dan grof geschat met de overige 95 procent van hun inkomsten? Daarin komt kroonprins Charles, Harry's vader, voor een stuk tussen, net zoals Charles dat doet voor zijn andere zoon prins William en zijn gezin. Dat gaat dan van reisfacturen tot de stijlvolle merkenjurken die Meghan en haar schoonzus Catherine dragen. 

Charles haalt zijn inkomsten uit het Duchy of Cornwall (hertogdom Cornwall) dat de kroonprins van het Verenigd Koninkrijk toekomt. Het gaat om een reeks bezittingen met onder meer 550 vierkante kilometer land en een paar honderd boerderijen, maar ook kantoren, winkels, bedrijfjes, eigendommen in Londen en een aandelenportefeuille.

Dit alles is goed voor een jaarlijks winst van 20 tot 24 miljoen euro. Charles kan hieruit blijven putten voor financiële steun aan Harry en Meghan. Het is niet bekend of hij hen voortaan meer, minder of evenveel zal toestoppen.

Harry, Meghan en zoontje Archie wonen in het Verenigd Koninkrijk vooral in het zogenoemde Frogmore Cottage op het immense Windsor-domein, een idyllische groene locatie ver weg van de pottenkijkers in het drukke Londen.

Het stulpje was ooit tien jaar lang de woonst van koningin Victoria's omstreden Indiase bediende Abdul, meteen een indicatie van de ouderdom van de Frogmore Cottage. De eerste bewoners huurden het rond 1790.  

Toen Harry en Meghan besloten Kensington Palace, waar ze aanvankelijk woonden, te ruilen voor Frogmore wilden ze het naar hun wensen inrichten en opsmukken. De gebouwen waren al eens onder handen genomen - in de jaren 30, want "een wc kon zelfs niet doorgespoeld worden" - maar een grondige opknapbeurt drong zich opnieuw op. Die renovatie stond naar verluidt al langer op het koninklijke vastgoedlijstje en kwam in een versnelling met de wens van de Sussex'en om zich er te vestigen.

Harry en Meghan zouden de inrichting van het huis (meubels en dergelijke) uit eigen zak betaald hebben, maar de nieuwe elektrische bedrading, gasverwarming en plafondbalken kwamen van Brits belastingsgeld, zo'n 2,8 miljoen euro. Dat bedrag werd vorig jaar bekendgemaakt en veroorzaakte toen commotie.

De Sussex'en zijn ronduit gehecht aan Frogmore. Harry en Meghan hielden er stiekem hun eerste dates en namen er hun verlovingsfoto's (zie hieronder). Ze willen er dolgraag blijven wonen, maakten ze anderhalve week al bekend. "Betaal dan huur", dook her en der op internet op. Die kritiek omzeilt het koppel nu. Ze betalen de belastingbetaler terug.  

Neen. Uit de nieuwe afspraken is voorlopig niet op te maken hoe het zit met de beveiliging van Harry en Meghan. Eén zinnetje in de mededeling van de Queen stelt dat "er onafhankelijke processen aan de gang zijn om de behoefte aan publiek gefinancierde beveiliging te bepalen". Met andere woorden: de security-knoop is na tien dagen van overleg niet van de baan. 

Harry en Meghan zullen hun tijd verdelen tussen Noord-Amerika en het Verenigd Koninkrijk. Hoe die exacte verdeling zit, zal de tijd uitwijzen. Royaltywatchers vermoeden dat ze het leeuwendeel van hun tijd zullen doorbrengen in Noord-Amerika, meer bepaald in Canada als hun uitvalsbasis en in Californië (VS) waar Meghans moeder woont.

Geen fiftyfiftyverdeling dus. Wellicht passen ze hiervoor om privacyredenen, om een compleet nieuw leven te kunnen uitbouwen met vertrouwde vrienden als Ben en Jessica Mulroney (hét powerkoppel van Toronto) in de buurt en wellicht ook louter praktisch gezien, want hoe kunnen ze bijvoorbeeld hun zoontje Archie op termijn stabiel onderwijs bieden als ze constant zouden pendelen? 

Harry en Meghan krijgen momenteel de klok rond beveiliging. Ook als ze op vakantie zijn, volgen lijfwachten discreet in hun kielzog. Hoe zal dat in de toekomst evolueren en vooral: wie zal de naar schatting 1,1 miljoen ophoesten die hiervoor momenteel jaarlijks nodig is? Hun celebritygehalte en de publieke nieuwsgierigheid naar hun nieuw leven laat vermoeden dat de persaandacht niet zal afnemen, al ligt er nog een oceaan tussen Londen (VK) en Vancouver (Canada).

Deze opties lijken op dit moment mogelijk voor hun beveiliging in te toekomst: 

• Ze krijgen bijstand van de Britse politie, met Brits belastinggeld.
• Ze krijgen bijstand van de Canadese politie, met Canadees belastinggeld. Canada maakt immers deel uit van het Gemenebest en heeft ook de Queen als koningin/staatshoofd.
• Ze draaien zelf op voor de kosten van hun veiligheidspersoneel. 
• Een combinatie van de vorige 3 punten (zie hierboven).

Harry en Meghan blijven lid van de Britse koninklijke familie, zelfs "geliefde familieleden" dixit de Queen, maar ze zijn eigenlijk geen royals meer. Ze voeren geen officiële opdrachten meer uit en zullen niet meer op tournee gaan, op overzeese reis om de Queen te vertegenwoordigen.

Ze slepen wel hun "privé-beschermheerschappen" uit de brand, hun liefdadigheidsinstellingen waar ze het gezicht van of de drijvende kracht achter zijn. Zo is Harry een van de bedenkers van de Invictus Games, een sportief evenement voor gewonde militairen. Het is zijn geesteskind en zijn ware passie, net als Sentabale, het goede doel dat jongeren met aids in Lesotho (Zuid-Afrika) steunt. Dát opgeven zou hij nooit over zijn hart krijgen en dat beseft de Queen.   

Elizabeth II omarmt dan wel liefdevol haar kleinzoon en zijn vrouw, vergis u niet: de 93-jarige koningin voert een harde "Megxit" of "Sussexit" (exit Harry en Meghan, red.) door. Harry en Meghan spraken in eerste instantie over "een stap terug als senior royals", of als vooraanstaande royals, die deeltijds zouden blijven werken. Het half-erin-half-eruitscenario vervalt nu. Die puzzel bleek té complex om te leggen. Hun "stap opzij" draait zo uit op "met beide voeten eruit". 

Herbekijk hier de journaalreportage over Harry's recente toespraak (lees voort onder de video):

De Britse kranten wijzen erop dat er in deze deal géén winnaars zijn. De monarchie verliest twee ontzettend populaire gezichten, en troonopvolgers Charles en William zien twee extra paar handen om het vele werk mee te verdelen verdwijnen. Harry en Meghan winnen dan wel aan vrijheid, maar tegen welke (familiale) onzekere prijs?