Isabel dos Santos, de dochter van voormalig Angolees dictator José Eduardo dos Santos, wordt ervan beschuldigd de kassen van Angola geplunderd te hebben. Dos Santos is zo’n 2 miljard dollar waard.

Op welke onethische manieren dos Santos haar fortuin zou opgebouwd hebben, is het onderwerp van een internationaal onderzoek van het journalistenconcern ICIJ. Die konden zo’n 715.000 gelekte documenten inkijken.

De Luanda Leaks, zo wordt het schandaal intussen genoemd. Daarin staat te lezen hoe ‘een leger aan westerse financiële bedrijfjes, advocaten, boekhouders, functionarissen en managementbedrijfjes Isabel dos Santos geholpen hebben om miljoenen te verbergen voor de fiscale autoriteiten’, weet de Franse krant Le Monde.

Prinses van Luanda

Dos Santos is de oudste dochter van voormalig president José Eduardo dos Santos, de ‘prinses van Luanda’, naar de Angolese hoofdstad. Dos Santos kwam al in het vizier van de autoriteiten in verschillende landen, zoals Portugal en Monaco. Daar lopen onder andere onderzoeken naar witwaspraktijken. Haar rekeningen werden in december bevroren na beschuldigingen van corruptie in Angola.

Volgens het onderzoek van het ICIJ gebruikt de 46-jarige vrouw een heel pakket aan financiële trucs. Zo zou ze betrokken zijn bij minstens 400 verschillende bedrijven uit 41 landen en monopoliseerde ze daarmee de ‘publieke rijkdom van haar thuisland’.

De BBC beschrijft hoe dos Santos, die in Londen verblijft, lucratieve deals heeft gesloten in de petroleum-, diamant-, immobilliën- en telecomwereld terwijl haar vader aan het hoofd van Angola stond. Hij was er overigens 38 jaar president, van 1979 tot 2017.

Olie

In 2016 plantte dos Santos’ vader Isabel aan het hoofd van oliebedrijf Sonangol. Kort na zijn opstappen, raakte ook Isabel ontslagen.

De gelekte documenten tonen dat dos Santos vervolgens verschillende verdachte betalingen goedkeurde, alles samen goed voor 58 miljoen dollar. Dat geld ging naar een consultancybureau gelegen in Dubai, Matter Business Solutions. Die laatste werd volgens de documenten geleid door haar commercieel directeur en werd opgericht door een van haar vrienden.

Daarnaast blijkt een groot stuk van haar fortuin ook afkomstig te zijn van dos Santos’ aandelen in het Portugese energiebedrijf Galp. Dat bedrijf is dan weer verkocht aan Sonogal, dat daarvoor slechts 15 procent van het totaalbedrag neerlegde. De 70 miljoen die nog restte, is omgezet in een lening aan een bijzonder lage rente. Dos Santos’ aandeel in Galp zou nu zo’n 750 miljoen dollar waard zijn.

Diamanten

Ook in de diamantsector zijn er problematische transacties geweest. Daar gaat het specifiek om dos Santos’ wederhelft, Sindika Dokolo. Die heeft in 2012 een akkoord gesloten met staatsbedrijf Sodiam, dat in diamanten handelt. De twee zouden elk voor 50 procent een deal sluiten met de Zwitserse juwelier De Grisogono.

Anderhalf jaar na de deal legde Sodiam 79 miljoen dollar op tafel, terwijl Sindika Dokolo nauwelijks 4 miljoen van de beloofde investeringen had gedaan. Dokolo kreeg daarbovenop ook nog eens een premie van 5 miljoen omdat hij de deal had gefaciliteerd.

Dat is niet alles: om de investering te financieren, zou Sodiam een lening hebben afgesloten bij een particuliere bank waarin Isabel dos Santos de belangrijkste aandeelhouder is.

‘Als we klaar zijn met het terugbetalen van deze lening, zal Sodiam meer dan 200 miljoen dollar hebben verloren’, zei de nieuwe CEO van SBC, Bravo da Rosa, aan BBC.

Immo

De documenten tonen ook dat dos Santos een gebied van de staat heeft overgekocht in 2017. Het gaat om een terrein dat 100 miljoen dollar waard is. Het ligt aan de kust van de hoofdstad Luanda.

Het bedrijf dat de grond kocht, waarvan dos Santos de eigenaar is, heeft slechts 5 procent van het totaalbedrag betaald. De rest van het bedrag zou geïnvesteerd worden in het opwaarderen van de site.

Intussen blijkt dat een heel aantal Angolezen die op het terrein woonden, moesten verhuizen naar een zone die zo’n 50 kilometer van de hoofdstad ligt.

Telecom

Daarnaast heeft Isabel dos Santos een groot deel van haar fortuin vergaard in de telecomsector. Zo heeft ze 25 procent van de aandelen van de grootste telecomoperator in Angola in handen. Unitel, zo heet het bedrijf, kreeg een licentie in 1999. Minder dan een jaar nadien heeft zijn dochter de aandelen verworven via een topman in de overheid.

Mevrouw dos Santos regelde ook meteen dat Unitel een lening van 350 miljoen dollar zou geven aan een nieuw bedrijf dat het had opgericht, Unitel International Holdings. Op papier staat zowel bij geldschieter als lener dezelfde naam: Isabel dos Santos.

Mevrouw dos Santos zou ook hebben geregeld dat Unitel een lening van 350 miljoen dollar zou geven aan een nieuw bedrijf dat het had opgericht, Unitel International Holdings.

‘Heksenjacht’

In The Guardian wijst de advocaat van dos Santos alle beschuldigingen af. ‘Het gaat om een specifieke en gerichte aanval die gecoördineerd wordt door de huidige Angolese president, Joao Lourenço’, klinkt het. Die laatste zijn presidentiële campagne leunde erg op anticorruptiemaatregelen.

Dos Santos zelf heeft aan de BBC gezegd dat het om ‘een heksenjacht’ gaat om ‘haar en haar vader in diskrediet te brengen.’