Maken GAS-boetes steden "slapend rijk"? Inkomsten in vijf jaar tijd vertienvoudigd

Gemeentes kunnen een GAS-boete (Gemeentelijke Administratieve Sanctie) uitschrijven bij een overtreding van het politiereglement. Meestal gaat het om sluikstorten, of nachtlawaai.

Maar sinds 2014 mogen gemeentes ook boetes uitschrijven bij verkeersovertredingen, zoals bij fout parkeren of rijden in een lage-emissiezone waar dat niet mag. En die boetes kunnen ook worden opgelegd na een vaststelling door een slimme camera, een zogenoemde "ANPR"-camera, die nummerplaten herkent. 

Sinds 2014 zijn de inkomsten uit GAS-boetes dan ook fel gestegen. "Gemeentes zetten die slimme camera's meer en meer in, wat kan leiden tot een GAS-boete", zegt ook Nathalie Debast van de VVSG. "Maar de inkomsten uit GAS-boetes kunnen we niet uitsplitsen. We kunnen dus niet zeggen hoeveel boetes door politieagenten zijn uitgeschreven, en welke voortkomen uit vaststellingen van slimme camera's." 

Leuven heeft op dit moment bijvoorbeeld drie zulke camera's, zegt mobiliteitsschepen David Dessers (Groen) in "De ochtend" op Radio 1. "Maar vanaf 1 maart gaan we ook het voetgangersgebied in de binnenstad afschermen met slimme camera's." Daarvoor komen er in één klap 30 camera's bij.  

Het zijn vooral centrumsteden als Leuven die GAS-boetes opstapelen: maar liefst 82,6 procent werd opgehaald in slechts zes grote steden. Antwerpen alleen al had in 2018 15,5 miljoen euro opbrengsten uit GAS-boetes. Gent volgt met een opbrengst van 10 miljoen euro. In Leuven werd er 3,8 miljoen opgehaald, 2,1 miljoen in Mechelen, in Oostende 1,8 miljoen en in Turnhout ten slotte 1 miljoen euro. 

Steden en gemeenten rekenen er ook op dat de inkomsten uit GAS-boetes nog verder zullen stijgen, tot in totaal 47 miljoen euro in 2020 en bijna 50 miljoen in 2025. Dat blijkt uit de inkomsten die ze in hun meerjarenbegroting inschreven. Het gaat om de ramingen van 276 van de 300 Vlaamse gemeenten. Antwerpen verwacht zo in 2020 14,2 miljoen euro uit GAS-boetes te halen, Leuven 9,4 miljoen.

Gemeenten zouden in de toekomst ook GAS-boetes kunnen uitschrijven bij snelheidsovertredingen, bijvoorbeeld in een zone 30. Dat staat in het Vlaams regeerakkoord. "Maar die regelgeving staat nog niet op punt", zegt Debast. "Er zijn gemeenten die vragen of ze dat kunnen toepassen, maar daarover gaan we nog in gesprek met de minister van Mobiliteit."

De inkomsten van GAS-boetes komen (in tegenstelling tot politieboetes) rechtstreeks terecht in de gemeentekas. "Ze kunnen dat investeren in wegen, maar even goed om een nieuw woonzorgcentrum te bouwen", zegt Debast.

"Maar uiteraard hopen we dat die inkomsten in de toekomst net teruglopen", zegt schepen Dessers. "Voor ons is de bedoeling niet om geld op te halen." Ook de VVSG wil het beeld keren dat gemeenten "slapend rijk" worden van GAS-boetes, die voor minder dan een procent van de gemeenteinkomsten zorgen. 

Herbekijk hieronder de journaalreportage: