Proces over Nederlands "spookgezin" uit Ruinerwold trekt zich op gang: het mysterie van de schuilboerderij blijft
In Nederland start het proces rond een zogenoemd "spookgezin", een gezin dat jarenlang in het dorpje Ruinerwold verborgen op een boerderij leefde. De ontdekking van het gezin vorig jaar in oktober was wereldnieuws. De vader van het gezin, Gerrit Jan van D., wordt verdacht van vrijheidsberoving, mishandeling van zijn kinderen en seksueel misbruik van twee van zijn oudste kinderen. Ook de huurder van de boerderij, Josef B., staat terecht. De verklaringen in de zaak lopen sterk uiteen. Nederlandse media omschrijven het als "een raadsel".
In oktober worden bij een politie-aanval op een afgelegen boerderij in landelijk Ruinerwold (Drenthe) een vader en vijf van zijn kinderen aangetroffen in een verborgen, afgesloten ruimte. Bij de inval probeert Josef B., de Oostenrijkse huurder van de woning en de klusjesman, de politie tegen te houden. Hij wordt ook opgepakt.
Het is een andere en oudere zoon van het gezin, Jan Zon genaamd, die de zaak aan het licht brengt. Hij slaagt erin op café te gaan in de buurt en vertelt aan de stamgasten en de uitbater dat hij is kunnen "ontsnappen". Jan Zon maakt een verwarde indruk. De uitbater ruikt onraad en verwittigt de politie.
Wekenlang kamperen tv-ploegen in het tot dan toe onbekende Ruinerwold. Maar veel komen ze niet te weten. Het gezin lijkt niet te bestaan. Ook vandaag bij de start van de rechtszaak zijn er nog altijd meer vragen dan duidelijke antwoorden.
Bidden, alleen water en vaak straf
De vader Van D. wordt verdacht van vrijheidsberoving, mishandeling van zijn kinderen, seksueel misbruik van twee van zijn oudste kinderen (die nooit op de boerderij hebben gewoond), en van witwassen. Ook Josef B. wordt verdacht van vrijheidsberoving én witwassen. Er werd namelijk een grote som contant geld - meer dan 90.000 euro - gevonden op de boerderij.
Van D. zou minstens negen kinderen hebben, de oudste drie konden het gezin ontvluchten. De zes andere kinderen leefden sinds 2010 op de boerderij. Zij zijn nooit aangegeven bij de burgerlijke stand. Ze bestaan dus officieel niet. Ze leefden hun hele leven in afzondering en moesten verborgen blijven voor de buitenwereld, verklaart het Nederlandse Openbaar Ministerie.
De oudste drie kinderen mochten niet over het bestaan van hun zes jongere broertjes en zusjes praten. Alle kinderen moesten maandenlang bidden. Ze kregen dan geen eten, alleen water, staat in een verklaring van de kinderen. En ze werden geregeld gestraft. Soms met een stok of ze stonden urenlang in een koud bad totdat ze bewusteloos raakten.
En de moeder van de kinderen? Zij overleed in 2004 aan de gevolgen van darmkanker, ze is dan 41 jaar oud.
Juridisch complex: verdachte kan niet praten
De kinderen blijven tot nu toe op de achtergrond. Tv-maker Jessica Villerius zou aan een documentaire werken over het gezin met de hulp van de oudste kinderen. Ze zouden zich herkennen in de beschuldigingen van het Openbaar Ministerie. De jongere kinderen kunnen zich niét in de klachten vinden.
Ook huurder en klusjesman B. ziet het anders. Hij stelt dat de kinderen niet werden gedwongen om thuis te blijven. Zijn advocaat vergelijkt de situatie van de kinderen met "een klooster". Ook daar verblijven mensen vanwege hun geloofsovertuiging uit eigen wil tussen vier muren. Vader Van D., met een verleden in de Moonsekte in de VS, hield er immers een eigen religie op na. Zo waren zijn gezin en B. "volgelingen".
Nog een andere moeilijkheid die het juridisch complexer maakt: vader Van D. kon (nog) niet worden verhoord. In 2016 kreeg de man een hersenbloeding en hij kan daardoor niet praten. Van D. verblijft sinds zijn aanhouding in het gevangenisziekenhuis van Scheveningen.