Wat kunnen we de komende dagen verwachten van het impeachment-proces?

Democratisch senaatsleider Chuck Schumer spreekt met journalisten tijdens een pauze in het impeachment-proces. © Belga

Het impeachment-proces tegen Amerikaans president Donald Trump gaat woensdag écht van start, met het eerste deel van de openingsrede van de Democraten die Trump willen afzetten. Dit kunt u in de komende dagen verwachten van het proces in de Senaat.

Voorlopig komen er geen getuigen aan het woord

Het impeachment-proces begon dinsdag met een procedureel debat over het verloop van de komende dagen. Democraten hoopten de kans te krijgen om documenten op te vragen bij het Witte Huis, en om verschillende getuigen op te roepen die nog niet aan het woord kwamen tijdens het impeachment-onderzoek in het Huis van Afgevaardigden.

De Republikeinen zetten juist in op een kort proces, zonder nieuwe documenten en getuigen. Patrick Philbin, een van de advocaten van het Witte Huis, noemde de strategie van de Democraten dinsdag een ‘verbijsterende bekentenis dat dit een ontoereikend en gebrekkig proces is’. Volgens hem hadden de Democraten hun bewijs moeten verzamelen en alle relevante getuigen moeten horen tijdens het onderzoek in het Huis, niet in de Senaat.

De Democraten wijzen er op hun beurt op dat verschillende getuigen tijdens dat eerdere onderzoek niet kwamen opdagen, op aandringen van de president. Het Witte Huis en verschillende ministeries weigerden bovendien om documenten te delen. De documenten die de Democraten tot nu toe hebben gebruikt om hun aanklachten te onderbouwen, werden aangeleverd door getuigen die wél wilden meewerken aan het impeachment-onderzoek.

‘Heeft u wel eens gehoord van een rechtszaak zonder bewijs? Zonder getuigen?’, vroeg Zoe Lofgren, een van de Democraten, zich af.

Die argumenten konden dinsdag geen Republikeinse senatoren overtuigen om het senaatsproces aan te passen. Het debat liep uit op een marathonsessie tot diep in de avond, maar uiteindelijk werden alle voorstellen van de Democraten afgewezen door de 53 Republikeinen, terwijl alle 47 Democraten vóór stemden. Zoals zo vaak in Amerika bleek de kloof tussen de partijen onoverbrugbaar.

Voorlopig krijgen de Democraten dus geen kans om documenten op te eisen en getuigen te horen, al zal later in het proces nog een nieuwe stemming daarover plaatsvinden. Eén gematigde Republikein, senator Susan Collins, heeft laten weten dat zij dan misschien wel voorstander zal zijn van het oproepen van getuigen na de openingsredes.

De Democraten geven woensdag als eerste hun openingsrede

Dinsdag is vastgelegd dat beide partijen in het impeachment-proces 24 uur spreektijd krijgen om hun argumenten te presenteren. Zij mogen die spreektijd verspreiden over maximaal drie zittingsdagen. Eerder stelde Republikeins senaatsleider Mitch McConnell nog voor om beide partijen twee lange zittingsdagen van twaalf uur te geven, maar onder druk van Democraten en enkele Republikeinen werd dat plan op het laatste moment aangepast.

De Democraten zijn als eerste aan de beurt. Hun argumenten zullen worden gepresenteerd door een groep van zeven House managers, leden van het Huis van Afgevaardigden die optreden als aanklagers. Deze groep bestaat onder meer uit Adam Schiff, de voorzitter van de inlichtingencommissie van het Huis, die leiding gaf aan het impeachment-onderzoek.

Heeft u wel eens gehoord van een rechtszaak zonder bewijs? Zonder getuigen?

Zoe Lofgren

Het team van Schiff begint zijn openingsrede woensdag om 13.00 uur lokale tijd (19.00 uur in België). Ook in de dagen daarna zal de Senaat pas vanaf het begin van de middag zittingen houden. Het senaatsproces wordt namelijk formeel geleid door John Roberts, hoofd van het Amerikaanse Hooggerechtshof. Daar moet hij ’s ochtends nog aan het werk, voordat hij de straat oversteekt naar het Capitool.

Als de procedurele kwesties van dinsdag een voorbode zijn van de rest van het proces, zullen de Democraten hun argumenten ondersteunen met videomateriaal van president Trump en de getuigen die al door het Huis van Afgevaardigden werden ondervraagd. Met een beroep op onpartijdigheid en het grondwettelijke belang van parlementaire controle op de president, zullen de Democraten hopen om uiteindelijk een deel van de Republikeinse senatoren zo ver te krijgen dat zij afzetting van Trump steunen.

‘U heeft allemaal een eed afgelegd’, zei Schiff dinsdag bij aanvang van het proces, verwijzend naar een speciale ceremonie waarin alle senatoren beloofden om ‘onafhankelijke gerechtigheid’ na te streven. ‘Die eed verbindt ons en komt boven al het andere’, aldus Schiff.

Bij Republikeinen is de toon vuriger

Na de presentatie van de Democraten krijgt ook het team van president Trump maximaal 24 uur spreektijd, verspreid over drie dagen. Namens Trump spreekt een team van advocaten: deels officiële vertegenwoordigers van het Witte Huis, en deels persoonlijke advocaten van de president.

Dinsdag bleek al gauw dat de verdedigingsstrategie vooral zal neerkomen op een frontale aanval op het impeachment-proces zelf. Pat Cipollone, hoofdadvocaat van het Witte Huis, noemde de procedure ‘partijdig’ en zei dat de Democraten ‘de verkiezingen proberen te stelen’ door te pogen om Trump in een verkiezingsjaar af te zetten. ‘Het is de hoogste tijd dat we deze belachelijke poppenkast beëindigen en verkiezingen houden’, sloot hij af.

Uit documenten die de advocaten van Trump voor aanvang van het senaatsproces indienden, blijkt dat zij vooral zullen inzetten op een brede interpretatie van presidentiële macht onder de Amerikaanse grondwet. De Democraten stellen dat Trump zijn macht misbruikte door bij Oekraïens president Volodymyr Zelensky aan te dringen op een onderzoek naar gewezen vicepresident Joe Biden. Maar volgens de advocaten van Trump was er met dat verzoek niets mis en kan het bovendien geen aanleiding zijn voor afzetting, omdat presidentieel machtsmisbruik niet als misdaad in de wetboeken staat.

Een andere belangrijke claim van de Democraten is dat Trump het vrijgeven van militaire hulp aan Oekraïne liet afhangen van de aankondiging van het Biden-onderzoek. Dat ontkennen de advocaten van Trump. Zij wijzen erop dat verschillende getuigen aan het Huis van Afgevaardigden vertelden dat zij weliswaar dachten dat het inhouden van de hulp politiek gemotiveerd was, maar dat zij daar geen directe kennis van hadden.

Dat is een van de belangrijkste redenen voor Democraten om meer bewijs en getuigen te verzamelen. Mogelijk kan zo een ‘smoking gun’ worden gevonden, waaruit ontegenzeggelijk blijkt dat Trump de hulpfondsen koppelde aan zijn persoonlijke politieke doelen.

Voor Republikeinen is er dus alles aan gelegen om het verzamelen van nieuw bewijs te voorkomen, zo bleek ook dinsdag. De zitting over procedurele zaken liep uit op een urenlange herhaling van dezelfde argumenten. Waar veel senatoren aan het begin van de middag nog notities maakten, waren de houdingen aan het eind van de avond een stuk passiever en vielen volgens aanwezigen hier en daar wat ogen dicht.

Het is de hoogste tijd dat we deze belachelijke poppenkast beëindigen en verkiezingen houden.

Pat Cipollone

Senatoren moeten stil blijven, zonder telefoons

Tijdens de openingsredes moeten alle honderd senatoren aanwezig zijn. Zij moeten zich allemaal stil houden; formeel kan zelfs een gevangenisstraf worden opgelegd aan senatoren die het proces onderbreken. Elektronica zijn verboden en ook ‘ongerelateerd leesmateriaal’ mag niet worden meegenomen. Er zit voor de senatoren dus niet veel anders op dan luisteren naar de presentaties.

Andere regels die alleen gelden tijdens het impeachment-proces zorgen er onder meer voor dat senatoren alleen water en melk mogen drinken. Andere dranken worden tijdens het proces niet toegestaan, tot ontsteltenis van Republikeins senator Kevin Cramer. ‘Ik drink koffie vanaf het moment dat ik opsta tot bedtijd’, vertelde hij aan de Wall Street Journal. In de komende dagen zal hij alleen in de pauzes cafeïne tot zich kunnen nemen.

Wie het impeachment-proces op televisie volgt, zal overigens weinig kunnen zien van de aanwezige senatoren; zij blijven buiten beeld terwijl er sprekers aan het woord zijn. Media mogen geen eigen (foto- of video-)camera’s meenemen, al kunnen journalisten wel naar binnen met pen en papier. Sommige Amerikaanse media hebben tekenaars ingehuurd om schetsen van het proces te maken.

Pas na de openingsredes van de komende dagen krijgen de senatoren zestien uur de tijd om beide partijen aan de tand te voelen. Daarna maakt Republikeins senaatsleider Mitch McConnell tijd voor stemmingen over het oproepen van getuigen of het opvragen van documenten. Hij waarschuwde dinsdag alvast dat dat zou kunnen leiden tot een juridische strijd die ‘het senaatsproces voor onbepaalde tijd kan vertragen’. Toch zullen Democraten alles op alles zetten om nieuw bewijs in te laten brengen.

Voor verschillende Democraten betekent het senaatsproces een onhandige afleiding

Onder de honderd senatoren die het proces bijwonen, bevinden zich ook vier Democratische presidentskandidaten: Bernie Sanders, Elizabeth Warren, Amy Klobuchar en Michael Bennet. Zij missen daardoor essentiële dagen om campagne te voeren in aanloop naar de eerste voorverkiezingen, op 3 februari in Iowa.

Hoewel de timing van het senaatsproces allesbehalve gunstig is voor deze Democraten, houden ze de moed er publiekelijk in. ‘Dit is mijn grondwettelijke plicht’, aldus Klobuchar dinsdag. ‘Ik kan twee dingen tegelijk doen.’

https://twitter.com/amyklobuchar/status/1219715608339800064Amy Klobucharhttps://twitter.com/amyklobuchar

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

550rich3153600000Twitterhttps://twitter.com1.0

David McCuan, politicoloog aan de Sonoma State University in Californië, vertelde afgelopen week echter aan Knack dat het impeachment-proces volgens hem wel degelijk een effect zal hebben op de voorverkiezingen. ‘Ik denk dat Buttigieg het meeste voordeel zal hebben van de impeachmentprocedure’, zei hij. ‘Hij heeft alle tijd campagne te voeren in Iowa, komt zelf ook uit het midwesten van het land en heeft genoeg geld in kas om het na Iowa een tijdje uit te zingen.’

Proces eindigt met twee stemmingen

Zonder nieuwe getuigen en documenten zou het impeachment-proces al eind volgende week afgerond kunnen worden. Dan zullen de senatoren aparte stemmingen houden over de twee aanklachten van het Huis van Afgevaardigden: dat Trump zijn macht heeft misbruikt, en dat hij het onderzoek van het Congres heeft belemmerd.

Als voor minstens één van die twee aanklachten een tweederdemeerderheid (67 senatoren) kan worden gevonden, wordt Trump afgezet. Gebeurt dat niet, dan zal het impeachment-proces toch historisch zijn geweest. Het zou bijvoorbeeld voor het eerst zijn dat een president na een impeachment-proces nog kan worden herverkozen.

Partner Content