Waarom lijken nieuwe virussen altijd uit China te komen? En moeten we ons in België zorgen maken?

Het aantal besmettingen in China met het nieuwe longvirus blijft oplopen. In meer dan 10 verschillende provincies zijn al zeker 444 mensen besmet. 17 mensen kwamen tot nog toe om het leven. De overheid neemt, met Chinees Nieuwjaar in zicht, dan ook extra maatregelen.

"Dat het nieuwe longvirus in China is opgedoken, is geen toeval", zegt viroloog Marc Van Ranst van de KU Leuven in "Nieuwe feiten" op Radio 1. "In China wonen de meeste mensen ter wereld, bijna 1,4 miljard. Er zijn natuurlijk ook andere factoren. Zo komen de coronavirussen bij specifieke vleermuizen voor en laat het nu net zo zijn dat de gevaarlijke soorten wat meer in Azië verspreid zijn."

Daarnaast speelt pluimvee een belangrijke factor in de verspreiding van virussen. "Er zijn bijvoorbeeld veel meer kippen in Azië dus is het geen grote verrassing dat virussen er gemakkelijker van kippen op de mens overgaan. Pluimvee staat daar nu eenmaal dichter bij de mens."

Volgens Van Ranst is ook de manier waarop kippen gepluimd worden in China opmerkelijk. "Op de lokale markten staan grote trommels met een motor waar ze de kippen ingooien om die op die manier makkelijker te pluimen."

"Het nadeel aan die trommels zijn de grote stofwolken die daardoor ontstaan. Daarom wordt er vaak water aan de trommels toegevoegd." Maar daar knelt het schoentje: "Door de druppels water kunnen virussen makkelijker meereizen. Ze worden dan ingeademd door de mensen die erop staan te kijken. Dat heet druppeltjesinfectie."

Beluister hier het interview met Marc Van Ranst in "Nieuwe feiten" op Radio 1 en lees verder:

Moeten we ons ook in Europa en in ons land zorgen beginnen te maken? Zo'n vaart loopt het niet, zegt Joris Moonens van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. "Als overheid zijn we natuurlijk waakzaam, volgen we het nieuws op de voet op en krijgen we ook updates vanuit de Wereldgezondheidsorganisatie."

"We houden ook geregeld risico-inschattingen. Maar op dit moment schatten we het risico dat er een patiënt in ons eigen land zou opduiken nogal laag tot zeer laag in. Er is dus zeker geen reden tot onrust, maar wel tot waakzaamheid. (De tekst gaat voort onder de audio.)

Ook op de luchthaven in ons land worden voorlopig geen maatregelen genomen. Want hoewel Chinezen in het buitenland rond Chinees Nieuwjaar vaak hun familie in China opzoeken en daarna weer terugkeren, zijn er geen rechtstreekse vluchten tussen de provincie Hubei en de stad Wuhan enerzijds en ons land anderzijds, geeft Moonens aan. "Voorlopig lijken ook daar meer maatregelen niet nodig."

Op de Londense luchthaven Heathrow nemen ze wel maatregelen. Daar komen vandaag bijvoorbeeld 17 vluchten uit China aan, waaronder 1 uit Wuhan, de stad waar het virus uitbrak. Alleen voor de passagiers van die vlucht zal er een aparte ruimte zijn waar ze de luchthaven zullen binnenkomen. Voor de 16 andere vluchten geldt de maatregel voorlopig niet.

Mocht het toch zo ver komen dat er ook hier besmettingen opduiken, dan ligt er wel een scenario klaar om daar op in te spelen, zegt Moonens. 

"We hebben heel wat ervaring opgedaan met het MERS-coronavirus uit 2012, dat was een virus van een vergelijkbaar type. Naar aanleiding van die uitbraak is er een procedure opgesteld over wat er moet gebeuren als er in ons land een patiënt opduikt."

Ook op Europees niveau staat men paraat mocht er toch een patiënt met het longvirus opduiken. Dat zegt professor Herman Goossens van de Universiteit Antwerpen, die het door de Europese Commissie gefinancierde "PREPARE Outbreak Mode Committee" coördineert. 

"Europa heeft de nodige structuren en middelen om klaar te staan, mocht er zich een pandemie voordoen. Ik heb nog nooit zo'n snelle reactie en samenwerking gezien als in het geval van de uitbraak van het coronavirus", verzekert hij.

Herbekijk hieronder de journaalreportage over het coronavirus en lees verder:

1957-58: Aziatische griep (pandemie)

De nu uitgestorven Aziatische griep (N2H2) is een subtype van het vogelgriepvirus. In 1957 werd het voor het eerst aangetroffen in Guizhou, in China. Het verspreidde zich wereldwijd in datzelfde jaar en duurde tot 1958. Er zouden tussen de 1 à 4 miljoen mensen wereldwijd overleden zijn aan de gevolgen van de griep. 

1968-69: Hongkonggriep (pandemie)

De Hongkonggriep (H3N2) brak uit in, u raadt het al, Hongkong. Er was toen sprake van een extreme pandemie. Ook hier zouden er ongeveer 1 miljoen slachtoffers gevallen zijn. 

1997: H5N1

Het gaat om het eerste bekende griepvirus dat rechtstreeks via vogels op mensen overgedragen kan worden. Voor het eerst waargenomen bij gevogelte in China. 

1999: H9N2

Twee kinderen uit Hongkong werden ziek na contact met gevogelte. Het laatste geval van besmetting met dit griepvirus kwam voor in december 2009.

2002: SARS (pandemie)

Een levensbedreigende vorm van longonsteking die voor het eerst voorkwam in de Chinese provincie Guangdong. Het is een type van het coronavirus dat voor de uitbraak van SARS nog niet eerder bij mensen was aangetroffen.