Met z’n allen op retraite zoals Siska Schoeters? “Je krijgt oog voor wat echt belangrijk is in het leven”

Wie Siska Schoeters een beetje volgt op Instagram, had in het snuitje dat de presentatrice alleen op reis was. Volgens TV Familie zat ze in Monte Cucs, een idyllisch plaatsje in Portugal waar je kan genieten van een retraite. Met andere woorden: van rust, stilte en nog wat yoga. En laat net dàt een schaars goed geworden zijn. 

We leven in een druk-druk-drukmaatschappij waarin rust een zeldzame luxe is geworden. Ping, tuut, bliep, bzzz. Zeven dagen op zeven worden we achtervolgd door onze smartphone. Of het nu een mail is van de baas of een WhatsApp-bericht van je schoonmoeder: we moeten continu bereikbaar zijn en krijgen dan ook een stroom informatie binnen. Die overload aan prikkels zorgt ervoor dat we niet meer afgeschakeld geraken. Gelukkig bestaat er een simpele oplossing om even te ontsnappen aan de dagelijkse mallemolen ... op reis gaan. 

In dat opzicht is het niet vreemd dat wellnessvakanties bezig zijn aan een opmars. Perfect om te ontspannen en weer helemaal zen te worden. Maar zelfs dan nog is het moeilijk om onze smartphone los te laten. Ga maar eens na. Wat is het eerste dat je doet als je aankomt op hotel of in een restaurant? Niet je bed uittesten of de menukaart uitpluizen, wel beleefd vragen om het wifi-wachtwoord. Want we willen het thuisfront op de hoogte houden van onze avonturen, en het is al even verleidelijk om de mailbox van het werk in de gaten te houden. 

Daarom gaan mensen nu ook vaak een stapje verder en vertrekken ze op retraite. “Zowel in België als in Nederland worden er regelmatig retraites georganiseerd door verschillende organisaties”, bevestigt Aline Serverius, klinisch psychologe en mindfulnesstrainer die sinds 2004 zelf op retraite gaat. “Belgische cijfers zijn er niet, maar ik heb de indruk dat het fenomeen populairder wordt. Logisch, want we leven in een wereld waarin we soms overprikkeld worden.” Al ziet Serverius nog een andere verklaring: “Religie is een pak minder belangrijk geworden. Ons geloof gaf vroeger een antwoord op onze levensbeschouwelijke vragen, nu blijven die open. Voor antwoorden gaan we daarom soms bewust op zoek naar zingeving.” 

Bij retraites denken we nog vaak aan abdijen en kloosters, maar het gaat ook verder dan dat. “Op retraite gaan betekent eigenlijk dat je jezelf afzondert voor zelfonderzoek en geestelijke oefeningen. Dat kan in een klooster of retraitecentrum, maar dat is geen must. Tegenwoordig zijn er veel soorten retraites die verschillen in intensiteit en duur. Soms verloopt die in volledige stilte, soms niet. Soms is er enkel zitmeditatie, soms ook stapmeditatie of yoga. De gemeenschappelijke factor is dat prikkels beperkt worden: er wordt geen tv gekeken en smartphones worden aan de kant gelegd.”

Zo worden er steeds meer retraites georganiseerd in een lodge in de bergen of een boomhut in de middle of nowhere. En die natuur geeft de ganse ervaring nog een extra boost. Verschillende studies hebben immers aangetoond dat frisse lucht een heleboel gezondheidsvoordelen biedt, zoals een lagere bloeddruk en hartslag, een sterker immuunsysteem én een beter humeur. 

“Naast het vinden van innerlijke rust, voel je je ook meer verbonden met de natuur”, stelt Serverius. “Daarnaast voel je je dankbaar. Je krijgt oog voor wat echt belangrijk is in het leven: de kleine dingen die elke dag mooi maken. De zon die schijnt, vogels die fluiten, een lekkere maaltijd, een hartelijke glimlach ... Door al die zaken vind je meer vrede met jezelf en ga je minder piekeren.”

Kortom, het draait rond het (her)appreciëren van de kleine dingen, en dat klinkt helemaal niet zweverig. Een retraite wordt dus maar zo hocus pocus als je het zelf maakt. Het is iets voor de aanhangers van mindfulness, maar evengoed voor de nuchtere jan met de pet. Al maakt Serverius een kleine kanttekening. “Voor mensen met een dipje kan het deugd doen om er even tussenuit te knijpen en te relaxen. Wie een turbulente periode doormaakt met een rollercoaster aan hevige emoties, kan beter nog eventjes wachten en pas op retraite gaan als de storm is gaan liggen. Psychiater en mindfulnesstrainer Edel Maex verwoordt het als volgt: ‘Als je ligt te spartelen om boven water te blijven, dan is het niet het moment om een nieuwe zwemslag te leren.’ Mensen met bepaalde psychische aandoeningen zoals psychose of schizofrenie bespreken het best met hun psychiater of hun situatie stabiel genoeg is om op retraite te kunnen gaan.”