Direct naar artikelinhoud
Politie

Europese waakhond wil strengere corruptieregels bij politie

Europese waakhond wil strengere corruptieregels bij politie
Beeld ANP

De Belgische politie moet strenger optreden als agenten na hun uren willen bijklussen. Dat stelt de Europese corruptiewaakhond. Ook de transparantie bij de politie kan een pak beter. 

Het heeft zelfs tot een vechtpartij geleid. Agenten zouden op de vuist zijn gegaan omdat een verlenging van hun diensturen hun nevenactiviteiten in de weg stond. De Greco, het anticorruptieorgaan van de Raad van Europa, grijpt in een nieuw rapport het voorbeeld aan om te wijzen op een te lakse regeling rond wat agenten doen buiten hun uren. 

Dat systeem is namelijk veranderd. Was het tot 2018 zo dat nevenactiviteiten niet toegelaten waren, tenzij agenten een goede reden hadden, dan is het nu omgekeerd. Op enkele uitzonderingen na krijgen agenten daar altijd de toestemming voor. “Dit regime roept vragen op”, stelt de Greco. “Vooral om belangenvermenging te voorkomen en om diensturen goed te regelen.”

Onkreukbaarheid

“Ik heb daar inderdaad al discussies over gehad met politievakbonden”, zegt UGent-criminoloog Jelle Janssens, die het onderwerp als ‘gevoelig’ omschrijft. “Maar als je een uniform draagt, moet je je in principe altijd neutraal kunnen opstellen. Dan kun je je afvragen of een tweede job daar ook bijhoort.” 

Waar het schoentje nog wringt, is dat agenten bij ons nauwelijks gescreend worden. Alleen bij de rekrutering of als ze een speciale veiligheidsmachtiging moeten hebben, gebeurt dat. “Wij hebben blijkbaar veel vertrouwen in de onkreukbaarheid van politieagenten”, zegt Janssens. Bij de rekrutering is het in sommige gevallen ook al misgelopen. Uit een onderzoek van De Standaard is gebleken dat kandidaten met een verleden als drugscrimineel of vechtersbaas ook door de selectie geraken. Vaak ondanks een negatief advies van de selectiedienst.  

Nog uit een overzichtsrapport van het Comité P, waarover De Tijd heeft bericht, blijkt dat men in sommige landen wel heel strenge controles doorvoert naar de integriteit van politieagenten. Als er een vermoeden is dat een agent losse handjes heeft, is het in sommige landen mogelijk om hem een fake huiszoeking te laten uitvoeren in een appartement waar geld verborgen ligt, om te zien of hij het zou stelen. “Maar het is absoluut niet onze bedoeling om in ons land op politieagenten te gaan jagen”, zegt Kathleen Stinckens, voorzitter van het Comité P. 

Omerta

Een ander belangrijk punt in het rapport van de Europese corruptiewaakhond is dat er in ons land niet genoeg transparantie is als een agent voor de rechter moet verschijnen. De rechter weet dan niet altijd of die persoon voor de politie werkt. De Greco wil dat politieagenten dat nu moeten melden. Ook moet de opvolging van veroordeelde agenten veel beter. 

Janssens wil ook nog het totaalplaatje schetsen dat het moeilijk maakt voor de politie om doortastend op te treden tegen wangedrag. Als er iets gebeurt, heerst er onder agenten ook een sterke omerta. En bij tuchtmaatregelen is men erg terughoudend. Ook zou meer informatie uit rechtszaken voor wetenschappelijk onderzoek interessant zijn. “Als we er in de krant niets over lezen”, zegt Janssens, “tasten we volledig in het duister.”