Charlize Theron in #MeToo-film: ‘Mannen moeten ook onthutst reageren’

Theron had niet verwacht dat de film – waarin ook andere A-acteurs zoals Nicole Kidman en Margot Robbie aantreden – twee weken voor de opnamen van start gingen ei zo na op de klippen liep. “We hadden het gevoel dat we op volle snelheid op iets riskants afdenderden, en plotseling verdween de grond vanonder onze voeten”, zegt Theron.

Ze had als medeproducent het budget onder een strakke 35 miljoen dollar gehouden, maar toch trok Annapurna Pictures zich in de herfst terug uit Bombshell. “Het is een bittere pil om te slikken als je verneemt dat je financier zich terugtrekt”, zegt Theron. “Zeker als het maar de helft kost van iets wat ze al met een man hebben gedaan.”

Theron schoot meteen in actie om alsnog geld en een nieuwe distributeur te vinden. Maar los daarvan had ze twijfels. Ze wist niet of het zo’n goed idee was de rol van Megyn Kelly te spelen, het harde nieuwsanker van Fox News, wier beschuldigingen tegenover Roger Ailes, de CEO van de zender, mee tot zijn ontslag in 2016 leidden. Kelly blijft bij zowel rechts als links een controversiële figuur. Om de rol te spelen zou Theron opnieuw een doorgedreven fysieke transformatie moeten ondergaan, een beetje zoals voor haar rol in Monster, waarvoor ze een Oscar won.

Maar we hebben het hier wel degelijk over Charlize Theron. Je kunt je toch niet voorstellen dat de vrouw die Furiosa speelde in Mad Max zou terugdeinzen voor een uitdaging? “Tenzij het iets is waarvan ik denk dat het me de stuipen op het lijf gaat jagen – zoals op de richel staan en weten dat als ik val het best vies kan uitdraaien – doe ik dat liever niet meer”, zei ze eind vorig jaar in Hollywood.

Als je aan vrienden vertelde dat je Megyn Kelly ging spelen, hoe reageerden die dan?

Charlize Theron: “Dat viel niet goed. Op een rare manier voelde ik de manier waarop ze door veel mensen veroordeeld wordt zelf ook een beetje. In de eerste vier opnameweken had ik wat moeite om haar te plaatsen als persoon. Pas toen ik inzoomde op dat anderhalf jaar dat het verhaal beslaat, kon ik haar verdediging op me nemen.”

De film maakt een moeilijke evenwichtsoefening. Kelly is sympathiek in de zaak van het seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maar Bombshell belicht ook sommige van haar meer controversiële momenten, zoals toen ze op tv haar beruchte uitspraak deed dat de Kerstman onmogelijk zwart kan zijn.

“Ik heb duidelijk problemen met sommige dingen die ze gezegd heeft. Maar dat doet niets af van de manier waarop ik naar haar gevecht kijk. Ik had er absoluut geen zin in om die dingen uit de weg te gaan om haar personage een grotere emotionele impact te geven. Als deze film over mij was gegaan – en ik hoop dat niemand ooit op het idee komt die te maken – dan zou die ook tekortkomingen en mislukkingen belichten. Ik zou niet willen dat iemand die verdonkeremaant. Ik ben ervan overtuigd dat wat zij en die andere vrouwen moesten doorstaan niet oké was, ook al werkten ze voor een zender waar ik grote problemen mee heb.”

Ik kan me voorstellen dat u er als moeder van twee zwarte kinderen niet zo happig op was haar uitspraak ‘De Kerstman is wit’ over te doen.

“(nadrukkelijk) Dank u! Ja, dat was behoorlijk zwaar.”

Om Kelly te spelen deed u een beroep op de Oscar-winnende make-upkunstenaar Kazu Hiro, die eerder Gary Oldman in Winston Churchill transformeerde. Wat deed u nog meer om in haar huid te kruipen?

“Als Kazu er niet geweest was, dan was dit nooit gebeurd. Onlangs bekeek ik wat beelden voor een item achter de schermen en dat was een afknapper, want dat ging over hulpstukken en protheses, en niet zozeer over haar personage. Je zag me niet doen wat ze doet als ze de kamer binnenkomt, wat volgens mij het gevolg is van wat ze al jaren moet doen om zichzelf te bewijzen.”

Wat doet ze als ze de kamer binnenkomt?

“Ze zet een strak gezicht op. En ze heeft een heel statische, stijve houding die niets binnenlaat. Ze straalt uit: ‘Ik ga je niet de kans geven me fysiek te doorgronden.’ Ook al deelt ze emotionele verhalen, toch is ze constant op haar hoede. Ik geloof er sterk in dat uitgesproken gedrag bij een personage ontstaat uit emotionele noodzaak.

“Toen ik Aileen Wuornos speelde in Monster, waren haar ogen enorm groot en hield ze haar gezicht enorm strak. Toen ik dat tijdens de eerste opnameweek deed, zag ik eruit als een waanzinnige. Tot ik besefte dat haar gedrag volgde uit het feit dat ze 1 meter 57 groot was en vanaf haar dertiende dakloos was geweest. Dan pomp je jezelf op omdat je die andere duidelijk wilt maken: ‘Maak me niet kwaad, ik ben groter dan je denkt.’”

Wat was volgens u Kelly’s emotionele nood in het verhaal?

“Tijdens dat anderhalf jaar stond ze voor een ongelooflijk moreel dilemma. Ze heeft Roger echt graag, en ze is hem dankbaar voor haar carrière en voor waar die haar gebracht heeft. Ze is ook een heel gedreven vrouw die niet gedefinieerd wil worden door die beschuldigingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Jammer genoeg geldt dat voor veel vrouwen, want je wilt niet dat de wereld je als een slachtoffer beschouwt. Zelfs een jaar of twee na die ervaring zag ik hoe Kelly er op vrouwenforums op een heel beschermende manier over sprak. Haar verdediging was nog meer juridisch, nog meer journalistiek.”

Om toch maar niet als slachtoffer weggezet te worden?

“Ja. Ik denk dat zij op die manier omgaat met de pijn. Misschien doet ze het privé anders – dat weet ik niet. Maar dat was moeilijk voor ons. Als je een film maakt, dan heb je graag momenten waarop je een personage kunt uitkleden tot de rauwe kern. Maar er was niets dat me genoeg argumenten gaf dat ik dat met haar kon doen.”

Hoe vind je dan een andere manier om iets van die emotionele onderstroom te suggereren?

“Op een moment tijdens haar getuigenis vraagt de advocaat: ‘Zijn er gevolgen op de lange termijn?’ Dat was het dichtste bij een emotionele uitbarsting dat ik kon komen, vanwege de stupiditeit achter zo’n vraag. Ik bedoel: waar moet je beginnen? In een van de takes, toen de acteur dat zei, voelde ik iets breken, en ik beantwoordde de vraag niet. Ik ben zo blij dat de regisseur dat moment uiteindelijk gebruikt heeft.”

In een cruciale scène zien we hoe Roger Ailes (John Lithgow) een lagere bediende bij Fox News (Margot Robbie) dwingt haar rok op te tillen. Hoe leg je als producent een moment zoals dat vast zonder het gevoel te hebben dat je misbruik maakt van Robbie zelf?

“Voor mij was het belangrijk dat ze zich goed voelde in het ondergoed dat ze droeg. We zijn alle drie – Nicole, Margot en ik – uit de kleren gegaan in films terwijl het niet om de naaktheid zelf ging. Ik heb ook naaktscènes gespeeld waaruit ik ontzettend veel kracht putte, wat je niet zou verwachten.

“Waar die scène in Bombshell over ging, en wat ze moeilijk te verteren maakte toen, was het feit dat Roger Ailes dicteerde hoe het zou gaan en dat zij daar geen zeg in had. Het is die kleinerende factor: ‘Ik ga je dwingen iets te doen waarvan ik weet dat je dat heel ongemakkelijk vindt.’ Ik denk dat het die uiting van zijn macht is die het bijna ondraaglijk maakt om naar te kijken. Veel meer dan als hij haar in die scène letterlijk verkracht had.

“Voor veel mensen was het een revelatie toen ze dat zagen. Vooral mannen hadden de reactie: ‘Ik had er geen idee van dat vrouwen zulke dingen moeten doen.’ Het is fijn dat je zo’n moment kunt creëren, want je weet dat mensen vaak zullen zeggen: ‘Dit is een feministische film, mannen gaan daar niet in meegaan.’ Als mannen zich emotioneel betrokken voelen bij wat wij meemaken en daar even onthutst door zijn, dan is dat bijzonder krachtig.”

De film deed me denken aan de actrices die beschuldigingen tegen Harvey Weinstein hebben geuit, zoals Ashley Judd en Mira Sorvino. Wellicht zou ook hij hen marginaliseren of tegen elkaar opzetten om een systeem in stand te houden waar hij de absolute macht heeft.

“Ja, en hij deed dat bij iedereen. Vrouwen tegen elkaar opzetten? Daar was hij verschrikkelijk goed in. Het ging vaak van: ‘Wel, ik ben in gesprek met Gwyneth voor deze film…’ Een van de dingen hij zei, was dat Renée (Zellweger, red.) en ik seks met hem hadden om rollen te krijgen. Hij kende geen grenzen. Ook op het vlak van die seksuele gunsten zette hij ons tegen elkaar op.”

(Weinstein reageerde voor het proces tegen hem via een woordvoerster op die uitlatingen. “Charlize Theron is een goede actrice die helpt om films goed en verkoopbaar te maken, en dat is de enige reden waarom ik haar gebruikte voor schitterende projecten zoals The Cider House Rules en The Yards. Zij en ik hebben altijd goed kunnen opschieten, en het verbaast me eerlijk gezegd maar ik verwachtte het ook wel, want ze wil haar film en haar betekenis promoten.” Een paar uur later stuurde hij een tweede verklaring, waarin hij ook haar kunnen als actrice onderstreepte en stelde dat dat de reden was waarom hij haar castte in die vroege films. Maar in wat volgde, drukte hij geen verrassing uit over haar uitlatingen. Hij schreef: “In deze situatie gaat ze voort op de woorden van een advocaat die procedeert voor geld.”)

Bombshell is een film over vrouwen, maar het zal sommige kijkers misschien verbazen dat hij geschreven werd door een man, Charles Randolph, en geregisseerd werd door een man, Jay Roach.

“Het makkelijkste antwoord dat ik kan bedenken, is dat een vrouw niet besliste het verhaal te vertellen. Als dit iets was dat ik voor mijn productiebedrijf had gekocht, dan zou mijn eerste instinct zijn ermee naar een vrouw te stappen. Maar ik heb de schrijver niet gekozen. De schrijver koos het verhaal en deed al het werk in zijn eentje.

“Maar dit is wel een mooi voorbeeld van hoe we dit soort verhalen niet in vakjes mogen stoppen, waarbij maar één sekse het mag vertellen. Ik vind dat vrouwelijke schrijvers en regisseurs meer kansen moeten krijgen, maar ik vind het ook fout om mannen totaal uit het proces weg te halen. Als je de juiste man vindt om het verhaal te vertellen, dan is daar niks mis mee.

“Ik vind ook dat we dit ter discussie moeten stellen en ik wel hier best over in debat gaan. Maar als ik het opnieuw zou moeten doen, dan zou ik het op exact dezelfde manier doen. De mannen in mijn leven zijn extreem meelevend en stellen vragen over dingen op een manier die ik enorm inspirerend vind. Waarom zou ik me dat ontzeggen?”

© The New York Times / Kyle Buchanan

Bombshell, vanaf 29 januari in de bioscoop.