Burgemeester van Aalst met de dood bedreigd: ‘Volgend jaar nog beter sensibiliseren’

U hebt doodsbedreigingen gekregen?

“Ja. Van over de hele wereld ben ik op social media bestookt met dreigende en haatdragende berichten, waarin ik voor fascist en racist wordt uitgemaakt. Het is ook duidelijk dat dit van een georganiseerd netwerk komt, en niet zomaar van individuen. Wie daarachter zit weet ik niet, en ik ga daarover ook zeker geen gissingen doen, maar de politie is op de hoogte gebracht en doet het nodige. Ik heb geen bescherming gevraagd, maar ik kan u wel zeggen dat zo’n lawine aan haatmail toch hard binnenkomt. Zeker omdat ik er alles aan gedaan heb om ervoor te zorgen dat we tijdens carnaval respectvol met elkaar zouden omgaan.”

Hebt u er echt alles aan gedaan?

“Ik heb met honderden carnavalisten gesproken, en ze gevraagd om gevoelige thema’s zoveel mogelijk te vermijden. Wat kan ik nog meer doen?”

De voorzitter van De Vismooil’n, de groep die vorig jaar het vuur aan de lont stak met zijn Joodse karikaturen, zei in Het Laatste Nieuws dat hij u niet één keer heeft gezien.

“Leden van De Vismooil’n zijn het voorbije jaar drie keer bij mij op kantoor geweest. Dat kan ik bewijzen. Of die voorzitter daarbij was, weet ik niet.”

En toch hebben De Vismooil’n dit jaar als thema ‘Vogelvrij’ gekozen, een stempel die in nazi-Duitsland ook op joden werd gekleefd.

“Denkt u echt dat die mensen dat wisten?”

Neen, maar een stadsbestuur hoort dat wél te weten en kan zo’n groep daarvan op de hoogte brengen. Je kan als bestuur ook zeggen dat Joden als ongedierte afbeelden geen goed idee is omdat de nazi’s dat ook deden. Die groepen kunnen er dan nog mee doen wat ze willen, als u niks kan of wil verbieden.

“Dan kom je volgens mij toch heel dicht in de buurt van censuur en ik wens niet de moraalmeester te spelen. Trouwens, die ene groep heeft de Joden helemaal niet als ongedierte afgebeeld. Dat wordt fout geïnterpreteerd. Zij hebben een woord uitgebeeld: klaagmuur is in het Aalsters ‘klaugmier’. Als de mensen dat niet willen begrijpen, tja.”

Vindt u het raar dat ze in New York of in Jeruzalem gewoon insecten met een typisch Joodse hoed zien, en niet alle nuances van het Aalsters dialect beheersen? 

“Weet je wat het is: de situatie was zo hard geëscaleerd dat het nooit goed genoeg kon zijn.”

Nu overdrijft u. Er waren ook praalwagens waarop Joden werden afgebeeld die niet als kwetsend werden ervaren. Het was soms wel goed.

“Maar u focust op wat er wél slecht liep. Zullen we ons aan de feiten houden? Er is in Aalst geen enkele wet overtreden. En dat heeft Unia vorig jaar ook vastgesteld, toch hét orgaan in ons land dat bevoegd is voor discriminatie. De context van het carnaval mag niet vergeten worden, en daar heeft Unia rekening mee gehouden: hier kan je dingen doen die anders niet zouden kunnen. Maar dat begrijpen buitenstaanders niet altijd even goed.”

Aalstenaars zeggen dat graag: ‘Gij zijt niet van Aalst, gij verstaat ons niet.’

“Dat is ook effectief zo. En dat is nu weer gebleken.”

Kunnen Joden niet met evenveel recht en rede zeggen dat ook zij weer niet begrepen zijn? Dat ze in Aalst nog altijd niet goed aanvoelen wat zij de voorbije eeuwen hebben meegemaakt? 

“Natuurlijk. En met die gevoeligheden moeten we rekening houden en daarom zal ik volgend jaar nog harder mijn best doen om te zorgen dat we volop ons recht op vrije meningsuiting kunnen blijven uitoefenen, maar zonder andere bevolkingsgroepen nodeloos te kwetsen. Ik zal nog meer oproepen tot dialoog. Als de storm is gaan liggen, gaan we in alle rust en sereniteit bekijken hoe we het nog beter kunnen aanpakken.”

Dus heeft Unia gelijk als het zegt dat u dit jaar onvoldoende hebt gesensibiliseerd?

“Het is niet omdat ik wil dat we volgend jaar beter doen, dat het nu slecht was. Ik heb voortdurend opgeroepen tot respect. Wat had ik moeten doen? Bij 6.000 mensen gaan aanbellen?”

Als het verkiezingen zijn, vindt u dat geen probleem.

“Dat vind ik een onfaire opmerking.”

De reputatie van uw stad stond op het spel, mijnheer D’Haese, en dat wist u. Wat nu gebeurt, is toch niet goed voor Aalst? Hebt u echt niet het gevoel dat u meer had moeten doen om dat te voorkomen?

“Maar Aalst is geen racistische stad, dat maakt men er nu van in het buitenland. Als zelfs de Israëlische premier zich tegen ons keert in de internationale media en ons ‘de laatste lafaards’ noemt, wat kan je daar nog tegen beginnen? Ik zeg het aan iedereen: geen enkele van die groepen had de bedoeling te kwetsen. Er speelden geen racistische motieven mee.”

Je kan toch ook kwetsen zonder dat het de bedoeling was? Als ik op uw teen trap, zal u ook vloeken. Ik zal dan ‘sorry’ zeggen en de volgende keer beter opletten.

“En dat gaan we ook doen, nog beter opletten. Daarom dat ik ook heb gezegd dat we volgend jaar misschien beter geen Joodse mensen meer uitbeelden, zoals ook Jan Jambon al had voorgesteld. Er zijn onderwerpen genoeg.”

U wil meer dialoog, zegt u. De Aalsterse Jood Rudy Roth heeft in Het Laatste Nieuws gezegd dat hij heeft voorgesteld om het Joodse Chanoeka-feest op de Grote Markt te laten doorgaan, maar dat het stadsbestuur daar geen oren naar had. Waarom wou u dat niet?

“Euh, dat voorstel is nooit tot bij mij geraakt, anders hadden we het zeker besproken.”

Was u blij met de internationale persconferentie die u hebt gegeven?

“Met wat ik heb gezegd was ik blij, ja. Ik vind dat ik heel sereen heb uitgelegd waar het Aalsters carnaval voor staat en dat het niks met racisme te maken heeft, maar net met verbinding. Met de Engelse vertaling is helaas iets fout gelopen, maar dat kwam omdat de tolk niet beschikbaar was. Een arts van het urgentieteam is dan vrijwillig ingesprongen, en dat verliep helaas niet heel vlot.”

Had u die tekst niet even op voorhand kunnen doornemen met de interim-tolk? Dit kwam wel heel erg amateuristisch over, de wereld heeft gelachen.

“En daarvoor verontschuldig ik mij. Maar kunnen we dan nu het vergrootglas alstublieft opbergen? Carnaval is ook dit jaar weer heel mooi geweest. Dat heeft zelfs een Nederlandse Joodse journalist gezegd die hier op bezoek was. Laten we dat vooral niet uit het oog verliezen.”